۱۱ دانشگاه بریتانیا متهم به همکاری با ایران در ساخت پهپاد
۱۴۰۲ خرداد ۱۹, جمعه
روزنامه تلگراف به نقل از نمایندگان پارلمان بریتانیا متخصصان ۱۱ دانشگاه این کشور را متهم به همکاری با برنامه پهپادی ایران کرده است. ظاهرا بیشترین سهم همکاری را دانشگاه کرنفیلد بر عهده داشته است.
تبلیغات
روزنامه تلگراف در گزارشی در روز پنجشنبه، ۱۸ خرداد/۸ ژوئن به نقل از نمایندگان پارلمان بریتانیا از همکاری ۱۱ دانشگاه این کشور با جمهوری اسلامی در ساخت جتهای جنگی و پهپادهای انتحاری خبر داده است.
در این گزارش نام دانشگاههای معتبری همچون کمبریج، امپریالکالج، گلاسکو و نورثامبریا آمده است اما بالاترین سهم و سطح همکاری ظاهرا متعلق به دانشگاه کرنفیلد بوده است.
دانشگاه کرنفیلد که در علوم مهندسی و فناوری هوافضا تخصص دارد، در حالی به این همکاری متهم شده که با نیروی هوایی بریتانیا نیز همکاری تنگاتنگی دارد.
"۱۶ پروژه همکاری مشترک"
طبق این گزارش، در این پروژه که توسط جمهوری اسلامی تامین مالی شده است، کارشناسان بریتانیا روی بهبود موتورهای پهپاد از طریق افزایش ارتفاع، سرعت و برد تحقیق میکردند.
به نوشته روزنامه تلگراف، یکی از این ۱۱ دانشگاه نیز با محققان ایرانی روی آزمایش کنترلهای جدید برای موتورهای جت به منظور "افزایش مانورپذیری و زمان پاسخ" آنها در کاربردهای نظامی همکاری کرده است.
این اتهام در حالی مطرح شده است که این کشور صادرات فناوری نظامی و فناوری دو منظوره به ایران را مدتها پیش ممنوع کرده بود.
اتحادیه اروپا اخیرا تحریمهای جدیدی علیه ایران به دلیل ارسال پهپادهای انتحاری به روسیه برای هدف قرار دادن تاسیسات غیرنظامی و مناطق مسکونی اوکراین اعمال کرده است.
تلگراف مینویسد، با وجود اعمال این تحریمها و هشدار مقامات اروپایی در مورد همکاری با جمهوری اسلامی در این زمینه، تحقیقات نشان داده که محققان بریتانیا دست کم در ۱۶ پروژه مشترک به رژیم ایران کمک کردهاند تا فناوری پیشرفتهای را توسعه دهد که میتواند در برنامه هواپیماهای بدون سرنشین و جتهای جنگندهاش استفاده شود.
اعلام نگرانی نمایندگان پارلمان بریتانیا
نمایندگان پارلمان بریتانیا خواستار تحقیقاتی فوری در مورد چگونگی انجام این همکاری شدهاند. آلیسیا کرنز، رئیس کمیسیون روابط خارجی پارلمان بریتانیا از عنوان "همکاری وحشتناک" استفاده و ابراز نگرانی کرده که این همکاریها ممکن است، خطر نقض تحریمهای موجود در مورد فناوریهای حساس و دوگانه را به همراه داشته باشد.
دیوید لامی، وزیر خارجه "دولت در سایه" (جناح اپوزیسیون پارلمان بریتانیا) نیز این موضوع را "کاملا نگرانکننده" خوانده و از دولت خواسته تا تحقیقاتش را بهسرعت آغاز کند.
یکی دیگر از نمایندگان پارلمان بریتانیا با اعلام اینکه "چنین همکاریهایی به امنیت ملی ما لطمه میزند"، گفت: «این همکاریها در هر سطحی انجام گرفته باشد، از نظر لندن غیرقابل قبول است.»
واکنش برخی از دانشگاههای در مظان اتهام
روزنامه تلگراف در این بین تلاش کرده است، پاسخ این ۱۱ دانشگاه در رابطه با این اتهامات را جویا شود.
سخنگوی دانشگاه کرنفیلد که متهم به بالاترین سطح همکاری با جمهوری اسلامی است، گفت: «ما سیاستها و فرآیندهای امنیتی خود را بهطور مستمر بررسی میکنیم تا اطمینان حاصل کنیم، فعالیتهای تحقیقاتیمان کاملا با دستورالعملها و تعهدات قانونی مطابقت دارد. به دولت اطمینان خاطر میدهیم که دانشگاه کرنفیلد رویکردی جدی برای حفظ امنیت در همکاریهای بینالمللی دارد.»
سخنگوی دانشگاه نورثامبریا نیز با اعلام اینکه فعلا نمیتواند درباره این سطح از همکاری با جمهوری اسلامی اظهارنظر کند، تنها اعلام کرده است، در حال بررسی اطلاعات منتشر شده است.
سخنگوی دانشگاه گلاسکو نیز مدعی شده است، تمام تحقیقات در این دانشگاه مطابق با بالاترین استانداردهای آکادمیک انجام شده و میشود.
دانشگاه کمبریج هم از اظهارنظر در این باره خودداری کرد.
تا کنون مسئولان وزارت علوم و مقامات جمهوری اسلامی به این گزارش واکنش نشان ندادهاند.
با مهمترین پهپادهای جهان آشنا شوید
تا سال ۲۰۰۷ میلادی تنها آمریکا بود که به "پرنده هدایتپذیر از دور" یا به اختصار "پَهپاد" نظامی سنگین مسلح بود. حالا بیش از ۳۰ کشور از این تکنولوژی استفاده میکنند. نگاهی به دنیای پهپادها در این گزارش تصویری:
عکس: AP Photo/picture alliance
پهپادها را میتوان در کنار ماموریت تعریف شده "شناسایی" یا "عملیاتی" با وزن، ارتفاع، برد و زمان پروازی هم تقسیمبندی کرد. بدین ترتیب پهپادهای تا ۲۰ کیلو گرم وزن جزو رده سبک، ۲۰ تا ۱۵۰ کیلو جزو رده نیمه سنگین و ۱۵۰ تا ۶۰۰ کیلو جزو رده سنگین و بالای ۶۰۰ کیلو وزن جزو رده فوق سنگین محسوب میشوند.
عکس: Liz Wolter/US Navy/picture alliance
Northrop Grumman X-47
از سری "B" این پهپاد رادار گریز در سال ۲۰۱۱ رونمایی شد و در اختیار نیروی دریایی آمریکا قرار گرفت. این پهپاد بیش از ۱۱ متر طول، با بالهای باز نزدیک به ۱۹ متر عرض و بیش از سه متر ارتفاع دارد. این پهپاد تا ارتفاع ۱۲ هزار و ۱۹۲ متری و شعاع ۲ هزار و ۷۷۰ کیلومتر پرواز میکند، میتواند در آسمان بصورت خودکار سوختگیری کند و قابلیت حمل ۲ هزار ۴۵ کیلوگرم سلاح را دارد.
عکس: AP Photo/picture alliance
CH-5
سری پنجم پهپادهای چینی چیزی کمتر از رقیب آمریکایی " MQ-9-Reaper" ندارند. این پهپاد ۶ هزار و ۵۰۰ کیلومتر برد دارد، میتواند ۶۰ ساعت در آسمان بماند و مسلح به ۲۴ راکت است و تا یک هزار کیلوگرم میتواند مهمات حمل کند. تولید سری دیگری از این پهپادها با توانایی ماندن ۱۲۰ ساعت در آسمان و افزایش برد آن به ۱۰ هزار کیلومتر در برنامه قرار دارد.
عکس: Shan He/dpa/picture alliance
General Atomics MQ-1
این پهپاد که پیشتر با نام "RQ1" شناخته میشد از سال ۱۹۹۵ تا سال ۲۰۱۸ مهمترین پهپاد شناسایی و بعدا عملیاتی ارتش آمریکا بود. در کشورهای افغانستان، پاکستان، بوسنی، لیبی، یمن و سوریه از آن صدها بار برای حملات نظامی هدفمند استفاده شده است. ۳۶۰ فروند از این پهپاد به نیروی هوایی آمریکا تحویل داده شد که آخرین آن در سال ۲۰۱۱ بود.
عکس: picture-alliance/dpa/T. Lopez
General Atomics MQ-9
از این پهپاد برای حمله به کاروان قاسم سلیمانی در عراق استفاده شد. " MQ-9" از سال ۲۰۰۷ به خدمت ارتش آمریکا درآمد و سری "بی" آن در روز ۲۰ مارس سال ۲۰۲۰ آزمایش شد. این پهپاد میتواند تا ۲۷ ساعت در آسمان بماند و توانایی حمل ۱۳۶۱ کیلو مهمات دارد. تا سال ۲۰۱۹ به نیروی هوایی آمریکا ۲۶۹ فروند تحویل داده شده است.
عکس: Reuters/J. Smith
RQ-4 Global Hawk
کمپانی "نورثروپ گرومن" سازنده سری پهبادهای "RQ" است. این پهپاد "شناسایی" است که ۴۶ فروند آن در اختیار نیروی هوایی و دریایی آمریکا قرار گرفته است. این پهپاد میتواند تا ۴۰ ساعت در ارتفاع ۲۰ کیلومتری پرواز و اطلاعات جمهآوری و مخابره کند.
عکس: Imago/US Air Force
Heron
پهپاد شناسایی هرون اسرائیلی در اختیار ارتشهای آلمان، هند، استرالیا، فرانسه، برزیل ترکیه، کانادا، آمریکا و ویتنام قرار گرفته است. از این پهپاد در عملیاتهایی با فاصله طولانی استفاده میشود، چرا که توانایی سی ساعت پرواز در ارتفاعی حدود ۱۰ کیلومتر را داراست.
عکس: Imago Images/StockTrek Images/O. Zidon
IAI Harop
صنایع هوا- فضای اسرائیل نیز با پهپاد انتحاری هاروپ در زمره پهپادهای مهم جهان جای گرفته است. هاروپ با یک هزار کیلومتر برد، ۶ ساعت پرواز و قابلیت حمل ۲۳ کیلو مواد منفجره را دارد و سامانههای ضد هوایی توانایی رهگیری و ردگیری آن را ندارند.
عکس: Getty Images/AFP/E. Piermont
Northrop Grumman MQ-8
یک بالگرد بدون سرنشین ساخت ایالات متحده آمریکا با قابلیت نشست و برخاست عمودی و توانائی اجرای عملیات از عرشه هر واحد شناور میباشد. سری "بی" این بالگرد به موشکهای ضد تانک و هوا به زمین مجهز شده است. تا کنون ۳۰ فروند از این هلیکوپترهای بدون سرنشین تحویل ارتش آمریکا شدهاند.
عکس: US Navy/picture alliance
Bayraktar TB2
ترکیه در سالهای اخیر به یک قدرت پهپادی تبدیل شده است. شرکت "سلجوق بایراکدار"، داماد رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه، سازنده این پهپادها است. از این پهپاد در مناطق کردنشین، شمال سوریه و جنگ لیبی استفاده شده و در منطقه ترکنشین جزیره قبرس نیز مستقر شدهاند. از سال ۲۰۱۷ نزدیک به یکصد فروند از این پهپاد در اختیار ارتش ترکیه قرار گرفته است.
عکس: Murat Cetinmuhurdar/Turkish Presidency/handout/picture alliance / AA
TAI Anka
صنایع هوا – فضای ترکیه همچنین سری پهپادهای "آنکا" را نیز ساخته است که بیش از ۲۶ ساعت در هوا میماند و قابلیت حمل ۲۰۰ کیلو مهمات را دارد و میتوان آن را از طریق ماهواره نیز کنترل کرد. این پهپاد دارای ۲۰۰ کیلومتر محدوده عملیاتی است.
عکس: TAI
شاهد ۱۲۹
ایران نیز به ساختن پهپادهای متعددی دست زده است که از ابابیل، پهپادهای سری مهاجر، شاهد، شاهد ۱۲۹، سریر اس ۱۲۰، فطرس، رعد ،شاهد ۱۲۳ و کمان ۱۲ میتوان نام برد. شاهد ۱۲۹ (عکس) از سال ۲۰۱۳ در خط تولید قرار گرفته، دارای ۲ هزار کیلومتر برد است و یک نمونه آن به چهار موشک ضد تانک سدید ۱ مجهز شده است.
عکس: Fars Agency
Lockheed Martin RQ-170
تازه در سال ۲۰۱۱ پس از سقوط یک فروند پهپاد شناسایی رادار گریز "آر کیو ۱۷۰" در خاک ایران، این پهپاد شهرت جهانی یافت. چند سال بعد جمهوری اسلامی ایران مدعی شد که موفق به مهندسی معکوس این پهپاد شده و ۵۰ دستگاه از آن را تولید کرده است.
عکس: dapd
S-70 Okhotnik-B
پس از فروپاشی اتحاد شوروی، روسیه در عرصه ساخت پهپاد از آمریکا عقب افتاد و تلاش اخیر این کشور با ارائه "سوخو ۷۰ اخوتونیک" شباهت زیادی به رقیب آمریکایی خود "RQ 170" دارد که چند سال پیش در خاک ایران سقوط کرد. این پهپاد میتواند ۲ تن مهمات حمل کند، سرعت آن یک هزار کیلومتر در ساعت و محدوده عملیات آن ۶ هزار کیلومتر است. از سال ۲۰۲۴ قرار است در اختیار ارتش روسیه قرار گیرد.
این پهپاد رادارگریز ساختِ کارخانهٔ داسو اویاسیون در کشور فرانسه است. این هواگرد برای نخستین بار در ۱ دسامبر ۲۰۱۲ میلادی مورد استفاده قرار گرفت و هدف آن تحقیقات بر روی تکنولوژی پهپادی است و قرار نیست مورد تولید سریالی قرار بگیرد.