علی باقرزاده، رئیس سازمان نهضت سوادآموزی ایران، اعلام کرد که دست‌کم ۱۴ درصد افراد بالای ۶ سال و ۷ درصد گروه سنی ۱۰ تا ۴۹ سال در کشور بی‌سوادند.

این آمار مربوط به سرشماری سال ۱۳۹۰ است. نرخ بی‌سوادی در ایران در حالی به این رقم نگران‌کننده رسیده که ریشه‌کن کردن بی‌سوادی از اصلی‌ترین محورهای برنامه‌های چهارم و پنجم توسعه در کشور تعیین شده است.

علی باقرزاده در توضیح مفهوم "بی‌سوادی" می‌گوید: «از نظر نهضت سوادآموزی تعریف بی‌سوادی همان تعریف شاخص جهانی است و بنابراین، این آمار به افرادی دلالت دارد که مهارت خواندن و نوشتن ندارند.»

رئیس سازمان نهضت سوادآموزی ایران با انتقاد از برخی سیاست‌های وزارت آموزش و پرورش گفته است، تاکنون درباره معضل بی‌سوادی دو نامه به این وزارتخانه ارسال کرده که بی‌پاسخ مانده است. باقرزاده اضافه کرده است: «معتقدم هر فعالیتی که در آموزش و پرورش طراحی و اجرا می‌شود، اگر به ریشه‌کنی بی‌سوادی منجر نشود تحول نیست.»

علی باقرزاده پیش از این گفته بود که یکی از چالش‌های اصلی نهاد تحت سرپرستی او بی‌اطلاعی از آمار دقیق بی‌سوادی است که تازه بعد از سرشماری ۱۳۹۰ این آمار تعیین شد.

بنا به گفته‌ی این مقام مسئول، ۵۴ درصد بی‌سوادان بزرگسال ایران دست‌کم یک دانش‌آموز در مدرسه دارند. او با اشاره به اقدام تازه‌ی مدارس که هنگام ثبت‌نام میزان سواد والدین را نیز جویا می‌شوند، گفت: «این امر کمک می‌‌کند تا روشی را برای باسواد کردن والدین تهیه و اجرایی کنیم.»

باقرزاده تاکید کرده است که نهضت سوادآموزی ایران تنها برای افرادی که مهارت کامل خواندن و نوشتن را فراگیرند، گواهینامه سواد صادر می‌کند.

مرکز آمار ایران همچنین اعلام کرده است که ۲۵ درصد بزرگسالان کشور تنها تحصیلات دوران ابتدایی را به پایان رسانده‌اند.

پیش از این مصطفی اقلیما، رئیس انجمن مددکاری ایران نیز اعلام کرده بود که یک چهارم دانش‌آموزان ایرانی ترک تحصیل می‌کنند. اقلیما مشکلات معیشتی و فقر مالی، چالش‌های موجود در نظام ناکارآمد آموزش و پرورش کشور و رفتارهای برخی معلم‌های مدرسه را از مهم‌ترین معضلاتی معرفی کرده بود که منجر به ترک تحصیل دانش‌آموزان می‌شود.

سوادآموزی بزرگسالان که یکی از ارکان اساسی در رشد اقتصادی جامعه است، برای اولین بار در سال ۱۲۸۶ هجری شمسی با تشکیل کلاس‌های اکابر در ایران آغاز شد و از آن زمان به بعد نیز در قالب طرح‌ها و برنامه‌های مختلف دولتی ادامه پیدا کرد.

بر اساس گزارش توسعه انسانی سال ۲۰۱۰ نرخ باسوادی بزرگسالان بالای ۱۵ سال در ایران در مقایسه با کشورهایی نظیر عربستان، قطر، بحرین و ترکیه پائین‌تر است.