حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، روز سه شنبه پنجم فروردین (۲۴ مارس) به خبرگزاری ایرنا گفت در جلسه «ستاد ملی مدیریت و مقابله با کرونا» گزارش داده شد که «ورودی به بیمارستان ها در استانها کاهش پیدا کرده و از آن طرف تعداد فوتی‌ها هم روند کاهشی داشته است».

این در حالی است که خبرگزاری ایلنا در همین روز به نقل از کیانوش جهانپور، سخنگوی وزارت بهداشت نوشته است که «آمار مبتلایان و مرگ و میر بیماران فراتر از گمانه زنی‌های قبلی است و یک بازنویسی مجدد در سناریو ضروری است». او درباره آخرین آمار ابتلا به کرونا ویروس در ایران از یافته‌های ۵۶ آزمایشگاه مورد تایید این وزارتخانه گفته است: «از ظهر دیروز تا به امروز تعداد ۱۷۶۲نفر تعداد مبتلایان قطعی کووید ۱۹ بوده است و  به طور کل تعداد۲۴۸۱۱ هزار بیمار دچار ابتلای قطعی کرونا هستند».

بر اساس آماری که این خبرگزاری منتشر کرده ۳۴ روز پس از شیوع کرونا در ایران ۱۹۳۴ نفر جان باخته و ۸۹۳۱ نفر بهبود یافته‌اند. اگر آمار رسمی درست باشد، تعداد مبتلایان به کرونا در ایران و آلمان بسیار نزدیک به هم است. تلفات این بیماری تا روز سه شنبه ۵ فروردین در آلمان ۱۱۴ نفر بوده است. به گفته کیانوش جهانپور ۱۲۲ نفر تنها در ۲۴ ساعت گذشته جان باخته‌اند.

سخنگوی وزارت بهداشت ایران همچنین گفته است: «۵۶.۸ درصد  مبتلایان مرد و ۴۱.۴ درصد آنها زنان هستند. همچنین ۶۰ درصد از درگذشتگان مرد و ۴۰ درصد زن هستند و یک سوم افرادی که به کرونا مبتلا می‌شوند، حداقل دارای یکی از بیماری‌های زمینه‌ای یا مصرف کننده داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی هستند.»

سیزده را در خانه در کنید

یکی از مهم‌ترین علل شیوع بیماری کرونا در ایران و تلفات سنگین آن، عدم اقدامات پیشگیرانه لازم و اطلاع رسانی به موقع به مردم است. وزیر پیشین بهداشت نیز به تازگی گفته که "اوایل دی ۹۸" درباره شیوع ویروس کرونا به دولت و شخص روحانی هشدار داده است. خبرگزاری دولتی ایرنا می‌گوید که دفتر ریاست جمهوری این سخنان را "تائید نکرد".

اشاعه خرافات و اطلاعات نادرست به مردم نیز عامل مهم دیگری است. از جمله ادعای رهبر ایران که آمریکا را پشت سر شیوع این ویروس در جهان دانسته و نه تنها آنرا حمله بیولوژیکی از سوی آمریکا دانسته است، بلکه از "روابط نامشروع و پنهان بین شیطان بزرگ و اجنه” نیز سخن گفته است.

رهبر جمهوری اسلامی مدعی شد که آمریکا در این حمله بیولوژیکی ویروسی را پدید آورده که دقیقا با ویژگی‌های ژنتیکی ایرانیان همخوانی دارد و سلاحی است مهندسی شده علیه ملت ایران.

اما یک عامل دیگر نیز عدم همکاری بخشی از مردم با توصیه‌هاست؛ چیزی که در تعطیلات نوروزی بیش از هر زمان خود را نشان داد. صف طولانی مسافرانی که بی هیچ دغدغه‌ای قصد داشتند شمال و جنوب ایران را درنوردند به معضلی بزرگ تبدیل شد. تنها شش میلیون نفر در این ایام به قم رفتند. 

کیانوش جهانپور با اشاره به همین موضوع گفته است: «علیرغم تمام هشدارها تعدادی از شهروندان تهرانی به سفر رفتند که در موج بازگشت آنان به تهران پروتکل غربالگری از طریق تب سنجی قابل استفاده نیست و در این زمینه نیاز به پروتکلی با نگاه عدم افزایش پیک اپیدمیولوژی بیماری در استان تهران داریم و در چنین شرایطی  بدون تردید موج بازگشت مسافران به تهران این اوضاع را بدتر می‌کند.»

شهربانو امانی، یکی دیگر از اعضای شورای شهر تهران نیز گفته است که بخش قابل توجهی از مردم تهران از شهرهای دیگر می‌آیند و در تعطیلات می‌خواهند به شهرهای دیگر برگردند. او از مردم خواسته است در بحران کرونا از این کار خودداری کنند و به این نکته نیز انتقاد کرده است که « اطلاع رسانی درباره کرونا به خوبی انجام نشد و مساله آن طور که باید جدی گرفته نشد، گفت: این مساله خود در شیوع بیشتر بیماری بین مردم بی تاثیر نبود».

استان اصفهان نیز به گفته مسئولان وضع وخیمی دارد. آرش نجیمی، سخنگوی ستاد دانشگاهی کرونا در استان اصفهان، درباره وضعیت شیوع کرونا  در این استان گفته است: «از نظر تعداد موارد ابتلا در روز، حدود یک هفته است که بعد از تهران رتبه دوم را داریم.» به گفته او «استان اصفهان ۱۹۷۹ مورد مثبت قطعی دارد که نسبت بالایی است و با افزایشی که روز به روز اتفاق می افتد، روند خوبی متصور نیست و چشم انداز خیلی خوبی برای استان نمی‌بینیم.»

حالا با نزدیک شدن سیزده بدر مسئولان نگران افزایش سرعت گسترش کرونا به خاطر هجوم مردم به پارک‌ها هستند. زهرا صدر اعظم نوری، عضو شورای شهر تهران به خبرگزاری ایلنا گفته است: «به هر حال دسترسی به بوستان‌ها راحت است، زیرا آنها باز هستند و درب ورود و خروج ندارند که محدودیت ایجاد کند». او از مردم خواسته همکاری کنند و در روز ۱۳ فروردین «اصلا در فضاهای عمومی و پارک ها حضور نداشته باشند تا این زنجیره قطع شود». 

اما آیا شهرداری نمی‌تواند کنترلی بر اجرای این توصیه داشته باشد؟ عضو شورای شهر تهران می‌گوید: «شهرداری این امکان را ندارد که بتواند از حضور شهروندان در بوستان ها جلوگیری کند. اگر  قرار است اقدامی صورت گیرد، باید از طریق وزارت بهداشت و ستاد مقابله با کرونا و نهادهای ذیربط باشد. اگر از طرف آنها ابلاغیه ای صادر شود، شهرداری آمادگی دارد هر نوع دستورالعملی که اتخاذ و صادر می‌شود را اجرا کند و هماهنگی و همکاری لازم را داشته باشد.»

در عزا و عروسی شرکت نکنید

حسن روحانی توصیه کرده است که «همه مشاغل و اجتماعاتی که تعطیل اعلام شده‌اند تا ۱۵ فروردین تعطیل بمانند». او همچنین از مردم خواست «غیر از تجمع مردم برای تهیه مواد غذایی و بهداشتی» در تجمع دیگری شرکت نکنند از جمله «در مراسم غم و عزا، شادی و عروسی و یا مناسبت دیگر». او از مردم خواست فاصله دو متر با یکدیگر را حفظ کنند و تماس‌ها و سفرها را به حداقل برسانند. مرخصی زندانیان نیز تا پایان فروردین ادامه پیدا خواهد کرد.

این در حالی است که مراسم تشییع جنازه حسین اسداللهی، از فرماندهان سپاه پاسداران روز چهارم فروردین به رغم خطرات ابتلا به ویروس کرونا با حضور هزاران نفر در منطقه وردآورد تهران برگزار شد. کانال خبری پزشکان ایران با بازنشر تصاویر این تشییع جنازه نوشته است که برخلاف پروتکل کشوری و در اوج بحران کرونا این اقدام انجام گرفته است. سخنگوی وزارت بهداشت هم با انتشار عکسی از این مراسم، نسبت به برگزاری آن در شرایط فعلی انتقاد کرد.

تصاویری نیز از خاکسپاری عزت خاموشی، مادر همسر میثم خامنه‌ای در شبکه های اجتماعی منتشر شده که نشان می دهد در آنجا هم گروهی تجمع کرده و خبری از حفظ فاصله دو متری شرکت کنندگان در مراسم با یکدیگر نیست.