مهرداد عمادی، کارشناس اقتصادی، از قول یکی از نمایندگان مجلس به دویچه وله می‌گوید ایران اخیرا و طی دو مرحله تلاش کرده تا بخشی از ذخیره ارزی خود در بانک‌های چین را که رقمی بیش از ۲۵ میلیارد دلار است، برداشت کند اما چین حاضر نیست این ذخیره ارزی را به صورت دلار پس بدهد.

آن‌طور که مهرداد عمادی می‌گوید ایران در دو مورد قصد برداشت از حساب ارزی خود در بانک‌های چینی را داشته اما مقامات این کشور گفته‌اند که ایران فقط اجازه دارد از حساب ارزی خود تنها به یوان (واحد پول چین) و برای خرید کالاهای چینی برداشت کند.

به گفته مهرداد عمادی، ایران در فاصله زمانی بین اواخر ۲۰۰۷ تا اواسط ۲۰۱۱ میلادی، بیش از ۲۵ میلیارد دلار از ذخیره ارزی خود به دلار  را که حاصل فروش نفت به کشورهای مختلف بوده، به‌صورت سپرده‌گذاری به بانک‌های چینی منتقل کرده است.

مهرداد عمادی معتقد است، با این اقدام چین بخش قابل توجهی از ذخیره‌ بین‌المللی ارزی ایران، تبدیل به گرو برای خرید کالاهای چینی توسط ایران شده است.

مهرداد عمادی می‌گوید: «در عرف و مقررات بین‌المللی این‌گونه است که وقتی کشوری ارزی را در بانک یک کشور خارجی سپرده‌گذاری می‌کند، می‌تواند همان ارز را پس بگیرد. البته ممکن است بهره‌ آن پول را به پول محلی بدهند. در هیچ کجا دیده نشده که کشوری به صورت یکطرفه چنین تصمیمی بگیرد. باور من این است که الان رابطه‌ تجاری ایران با چین خیلی خیلی یکطرفه شده است. در حقیقت ایران قمر تجاری و اقتصادی چین شده است و تمام شرایط این تجارت به ایران دیکته می‌شود.»

"ترکمانچای ارزی" بین ایران و چین

پیش از این رسانه‌های داخلی ایران نیز از سرنوشت مبهم سپرده بیش از ۲۵ میلیارد دلاری ایران در بانک‌های چینی خبر داده بودند.

سایت "بازتاب‌امروز"، شنبه ۲۰ اسفند ۱۳۹۰ در گزارشی با عنوان "افشای ترکمانچای ارزی" به جزئیات این "قرارداد عجیب و بی‌سابقه در تاریخ بانکی جهان" پرداخت و آن را یکی از زیان‌بارترین قراردادهای اقتصادی جمهوری اسلامی" نامید.

بنا بر این گزارش، سه سال قبل مطابق یک قرارداد عجیب، دولت ایران بیش از ۲۵ میلیارد دلار درآمد حاصل از فروش نفت را نزد دولت چین و در اختیار این کشور گذاشت تا به عنوان پشتوانه "ال‌سی"‌های ‌خرید کالای چینی برای ایران استفاده شود. دولت چین علاوه بر آن‌که پول خرید نفت ایران را نزد خود نگه می‌دارد، مدیریت این پول را نیز به عهده دارد و می‌تواند خود این پول را به ارزهای مختلف تبدیل کند.

در ادامه گزارش سایت "بازتاب‌امروز" نوشته شده بود: «برای مشخص شدن ابعاد زیان کشور از محل این قرارداد، تنها به ذکر این نکته بسنده می‌کنیم که اگر این مبلغ هنگفت به جای سپرده گذاری نزد برادران چینی به خرید طلا اختصاص یافته بود، طی این مدت ارزش آن چندین برابر شده بود و علاوه بر آنکه اصل ۲۵ میلیارد دلار موجود بود، حدود ۵۰ میلیارد دلار دیگر که یارانه دو سال مردم است، سود عاید ایران شده بود.»

مدتی پس از انتشار این گزارش، سایت "بازتاب‌امروز" مشمول فیلترینگ نهادهای امنیتی شد.