۳۰۰ کارگر کارخانه سیرجان: کلیه‌هایمان را می‌فروشیم
۱۳۹۶ شهریور ۹, پنجشنبه
کارگران مجتمع مس چهارگنبد در شمال شرقی شهرستان سیرجان بنر بزرگی بر سردر مجتمع نصب کرده‌اند: «به دلیل فقر مالی، تعدادی از کارکنان مجتمع مس چهارگنبد کلیه خود را به‌فروش می‌رسانند».
به گزارش شرق، این آگهی متعلق به گروهی از کارگرانی است که اعلام کرده‌اند به منظور تأمین معاش حاضرند دسته‌جمعی کلیه‌های خود را به فروش برسانند.
کارخانه مس چهارگنبد که در زمینه فراوری مس فعال است در زمستان ۱۳۸۲ تأسیس شد در حال حاضر به بخش خصوصی متعلق است و حدود ۳۰۰ کارگر دارد.
رمضان شهسواری، رئیس شورای اسلامی کار این کارخانه به خبرگزاری ايلنا گفته است: «در دو سال گذشته، از مزایای شغلی ما کم کردند؛ یعنی نرم‌نرمک، کم کردند تا ما به اینجا رسیدیم. اول اضافه‌کاری‌ها را کم کردند؛ مثلا ١٠ ساعت را کردند پنج ساعت، بعد گروه‌های شغلی را کاهش دادند تا حقوق‌ها کم شود تا دست آخر به اینجا رسیدیم که نان شب هم نداریم.»
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
او در مورد تصمیم به فروش کلیه می‌گوید: «تعدادی از بچه‌ها مستأجرند، بدهکاری دارند. وقتی حقوق می‌گرفتند، نمی‌توانستند زندگیشان را بچرخانند، حالا که دو ماه است بی‌پول هستند. در این شرایط، تصمیم گرفتند شماره موبایل بدهند تا کلیه‌هایشان را بفروشند.»
شهسواری توضیح می‌دهد: «حقوق تیر و مرداد را نگرفته‌ایم؛ از قبل هم مزایا طلبکاریم...عایدی‌مان کم است، دستمزدهايمان خیلی پایین است و همان حداقل دستمزد اداره کار را می‌گیریم. حالا حساب کنید همین حداقل مزد بخور و نمیر را هم بخواهند دو، سه ماه یک بار بدهند؛ دیگر برای کارگر چه می‌ماند؟»
حامد هادیان، رئيس اداره کار شهرستان سیرجان این اقدام کارگران را "شوخی" دانسته است. او می‌گوید: «این آگهی جدی نیست. کجای دنیا کارگری که یک ماه حقوق نگرفته کلیه‌اش را برای فروش می‌گذارد؟»
اما علی خدایی، عضو کارگری شورای عالی کار در گفت‌وگو با شرق "شوخی" بودن این آٰگهی را به طور جدی رد کرده و می‌گوید: «اوضاع كارگران به حدی وخيم است كه مجبور به انجام اين اقدامات میشوند تا راه‌حلی برای رفع مشكل خود بيابند.»
تعویق در پرداخت حقوق در شرکت‌ها و کارخانه‌های ایران آنقدر همه‌گیر شده که در روز جهانی کارگر در سال جاری (۱۳۹۶) اقدام علیه آن از مطالبات اصلی مطرح در بیانیه شش تشکل کارگری مستقل بود.
در این بیانیه همچنین بر ضرورت افزایش دستمزد و بیمه بیکاری تأکید شده بود. در حالی که بسیاری از کارگران ایران از بیمه بیکاری محرومند سازمان تأمین اجتماعی وعده بیمه کردن ۴ میلیون ایرانی خارج از کشور را داده است.
حسین جودکی، مدیرکل اتباع سازمان تأمین اجتماعی حدود یک ماه پیش گفت، تقاضای ایرانیان خارج از کشور برای بهره‌مند شدن از خدمات این سازمان "هم در حوزه بازنشستگی و هم در حوزه از کارافتادگی، فوت و درمان داخل کشور" در دستور کار این سازمان قرار گرفته است.
اعتراض‌های پرهزینه
شش تشکل کارگری مستقل در روز جهانی کارگر در سال جاری همچنین بر ضرورت منع تعقیب قضایی فعالان کارگری و پایان امنیتی کردن اعتراضات تأکید کرده و خواستار لغو مجازات اعدام و دیگر احکام علیه فعالان کارگری و آزادی کارگران دربند شده بودند.
علی خدایی، عضو کارگری شورای عالی کار کارخانه مس چهارگنبد سیرجان می‌گوید، هیچ کارگری "به‌راحتی نمی‌تواند اعتراض کند." او به حقوق معوقه چندی پیش کارگران کارخانه ایران‌سوئیچ در محدوده استان تهران اشاره می‌کند و می‌گوید:«كارگران جر‌أت اعتراض نداشتند، زيرا از اخراج و تعديل نيرو يا عدم تمديد قرارداد واهمه داشتند.»
به گفته او، اوضاع به گونه‌ای است که اگر کارفرما ماه‌ها حقوق کارگر را پرداخت نکند هیچ‌گونه هزینه‌ای نمی‌پردازد. در حالی که اگر همین کارفرما حق بیمه‌ای که آن هم مربوط به حوزه روابط کار است را با تأخیر پرداخت کند جریمه خواهد شد.
نقصان در قانون کار
پرداخت‌های معوقه تنها دامنگیر کارگران کارخانه مس چهارگنبد نشده و به گفته علی خدایی، بیش از نیمی از شرکت‌ها و کارخانه‌های ایران را فرا گرفته است.
به عقیده او، اشکال را باید در قانون کار پیدا کرد که در آن جریمه خاصی که به طور مشخص مربوط به تأخیر در پرداخت حقوق کارگران بشود وجود ندارد. او می‌گوید، نیاز نیست کل قانون کار اصلاح شود تنها کافی است یک ماده واحد در این زمینه افزوده شود.
آن‌چه که از دید خدایی کار را دشوار کرده این است که "مدام از سوی دولت و رسانه‌ها از موانع تولید و رکود گفته می‌شود" و درخواست رفع اشکال قانون کار در این زمینه "اقدام علیه تولید خوانده خواهد شد."
بیشتر بخوانید: کارگران از دولت دوازدهم چه می‌خواهند؟
ناگفته نماند که حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران در مراسم روز جهانی کارگر در سال ۱۳۹۶ بدترین ناامنی را ناامنی شغلی خوانده و وعده داده بود که دولت به فکر آینده بهتر کارگران خواهد بود.
اما درست هشت روز بعد از انتخاب او برای دوره دوم ریاست جمهوری، خبرگزاری ایلنا از سه ماه حقوق معوقه حدود ۱۹۰ کارگر شاغل در کارخانه بلبرینگ‌سازی تبریز و اعتراض آنها گزارش داد؛ اعتراض‌هایی که در اغلب موارد با هزینه‌های سنگین برای کارگران همراه است.
بیشتر بخوانید: حکم شلاق برای کارگران معدن زغال سنگ بافق به‌رغم اعتراضات گسترده
تنها سه هفته پس از انتخاب دوباره روحانی به ریاست جمهوری، کارگران نیشکر هفت تپه که در اعتراض به تعویق دو ماه دستمزد و عدم پرداخت پاداش‌های سال ۹۴ و ۹۵ اعتصاب کرده بودند، از سوی کارفرما تهدید به اخراج شدند. و این از نظر منتقدان تازه کم‌ترین تهدیدی است که اعتراض‌های کارگری می‌تواند در پی داشته باشد.