سازمان ملل پایان استفاده از بنزین حاوی سرب را در سراسر جهان اعلام کرد. الجزایر آخرین کشوری بود که از این نوع سوخت استفاده میکرد. ممانعت از آسیب بیشتر به سلامت انسانها و حفظ محیط زیست هدف عمده این اقدام جهانی بوده است.
تبلیغات
انجر آندرسن، رئیس برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد در سخنرانی خود در نایروبی خبر از پایان دوران استفاده از بنزینهای حاوی سرب داد. آندرسن این تحول را گامی بزرگ در حفظ سلامت بشر و کاهش آلودگی محیط زیست اعلام کرد.
استفاده از بنزینهای حاوی سرب حدود صد سال پیش آغاز شده بود. در آن هنگام، سازندگان خودرو برای افزایش توان موتورها موضوع افزودن تتراتیل سرب به بنزین را به میان کشیدند.
تحقیقات و پژوهشها پس از آن به وضوح نشان دادند که سوخت بنزین حاوی سرب منجر به آزاد شدن ریزگردهایی میشود که میتوانند هوا، آب و زمین را آلوده کرده و حتی به مواد خوراکی بشر نیز نفوذ کنند.
دانشمندان حتی به این نتیجه رسیدند که وجود این ریزگردها میتواند به تحول مغزی کودکان نیز آسیب برساند. افزون بر آن، استفاده از تتراتیل سرب در بنزین عملا باعث آن میشد که سازندگان خودرو نتوانند از کاتالیستها در ساخت خودروها بهره گیرند.
بر اساس تصمیم سازمان ملل و در همراهی با کشورهای مختلف جهان، زمانی برای پایان استفاده از این نوع سوخت اعلام شد. روز ۳۰ اوت ۲۰۲۱، انجر آندرسن پایان عصر استفاده از بنزین حاوی سرب را اعلام کرد.
استفاده از تتراتیل سرب
بسیاری از کشورهای جهان سالها پیش به استفاده از بنزین حاوی سرب پایان داده بودند. به عنوان نمونه آلمان در سالهای آخر دهه ۸۰ قرن پیش، از استفاده از این سوخت در بنزین عادی چشم پوشی کرد.
در سال ۲۰۰۰ آلمان با منع استفاده از بنزینسوپر حاوی سرب، عملا این برنامه را اجرا کرد. در بسیاری از کشورهای دیگر اروپا نیز استفاده از چنین سوختی سالها پیش عملا از چرخه تامین انرژی حذف شد.
آخرین کشوری که هنوز از چنین سوختی استفاده میکرد، کشور الجزایر بود. حتی در الجزایر نیز هفتهها پیش عملا چنین سوختی در جایگاهها به خودروها عرضه نمیشد.
ایران و بنزین حاوی سرب
جمهوری اسلامی ایران نیز یکی از کشورهایی بود که سالها پیش استفاده از تتراتیل سرب در بنزین را منع کرده بود. اما حذف سرب از بنزین به معنای پایان آلایندههای سوختی در این کشور نیست.
آلودگی هوای تهران و همچنین چند کلانشهر دیگر این کشور حکایت از ناپاک بودن سوخت مورد استفاده در خودروها دارد. از آن جمله میتوان به گوگرد و همچنین به بنزن اشاره کرد.
بنزن جهت بالا بردن توان سوخت به بنزین افزوده میشود. کارشناسان از "افزایش عدد اکتان" با هدف احتراق بهتر بنزین سخن میگویند.
اما تحقیقات نشان میدهد که استفاده از بنزن میتواند سرطانزا بوده و از جمله باعث سرطان خون شود. از این منظر، میزان مجاز بنزن در بنزین تعریف شده است.
از سوی دیگر، میزان گوگرد موجود در بنزین و گازوئیل در ایران نیز از جمله عوامل افزایش دهنده آلودگیهای سوختی به حساب میآید.
گرچه مسئولان جمهوری اسلامی بر رعایت استاندارد "یورو ۴" برای خودروها تاکید دارند، اما گفته میشود که میزان گوگرد موجود در انواع سوخت در جایگاهها بیش از میزان مجاز است.
همین موضوع چندی پیش به مشاجرهای بین شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران با شرکت کنترل کیفیت هوای تهران دامن زده بود.
تعطیلی مدارس؛ زمانی به خاطر برف، حالا به خاطر آلودگی هوا
تشدید آلودگی هوا وضعیتی ناسالم را در شهرهای تهران، تبریز و ارومیه پدید آورده است. مدارس تهران روز دوشنبه و مدارس ارومیه و تبریز برای دومین روز متوالی تعطیل شدند. احتمالا آلودگی هوا تا چند روز دیگر همچنان پایدار میماند.
عکس: Fars/A. Sadeghi
جلسه کمیته اضطرار آلودگی هوای استان تهران در پی افزایش میزان آلایندگی هوا، شامگاه یکشنبه تشکیل شد و اعلام کرد که مدارس تمامی مقاطع تحصیلی استان به جز دماوند، فیروزکوه و پردیس روز دوشنبه تعطیل خواهند بود. پایداری جوی، وارونگی دما و تجمع آلایندهها دست به دست هم دادهاند تا مردم ارومیه و تبریز نیز این روزها هوای آلوده را تنفس کنند. آلودگی هوا در ارومیه مدارس نواحی یک و دو را به تعطیلی کشاند.
عکس: Tasnim/M. Esmaeil Zadeh
روز یکشنبه هفتمین روز وجود هوای آلوده در ارومیه گزارش شده و به گفته یکی از مسئولان اداره کل حفاظت از محیط زیست آذربایجان غربی روند آلودگی هوا در این شهر تا اواسط هفته ادامه خواهد داشت. به گزارش صدا و سیمای مرکز آذربایجان غربی شاخص آلایندههای هوا در ارومیه تا ساعت ۸ صبح یکشنبه ۱۶۲ گزارش شده و به این ترتیب کیفیت هوای شهر در وضعیت ناسالم قرار گرفته است.
عکس: Tasnim/M. Esmaeil Zadeh
آلودگی هوا در روز شنبه نیز مدارس ارومیه را تعطیل کرد. چندین کاربر در توییتر به این موضوع اشاره کردهاند. کاربری با نام "قهوه ترک" نوشته است: «یه زمانی بود مدارس ارومیه فقط به خاطر برف تعطیل میشد، تو خود بخوان حدیث مفصل که چیکار کردیم با محیط زیستمون.»
عکس: Tasnim/M. Esmaeil Zadeh
به دلیل آلودگی شدید هوا از مردم به ویژه گروههای حساس (کودکان، سالمندان، بیماران قلبی و ریوی و زنان باردار) خواسته شده تا از تردد و فعالیت در فضای باز خودداری کنند. در بیانیهای رسمی همچنین به کسانی که در فضای باز کار میکنند، توصیه شده تا پیش از مصرف هرگونه مواد غذایی دستها و دهان خود را با آب شستشو دهند.
عکس: Tasnim/M. Esmaeil Zadeh
از روز یکشنبه (۲۶ آذر) تا روز چهارشنبه محدوده ترافیکی در بافت مرکزی ارومیه به اجرا گذاشته شده و تردد خودروها از ساعت ۷ تا ۲۱ به صورت زوج و فرد خواهد بود. از شهروندان خواسته شده تا حد امکان از وسایل نقلیه عمومی به جای خودروهای شخصی استفاده کنند.
عکس: Tasnim/M. Esmaeil Zadeh
هوای تبریز نیز برای هفتمین روز متوالی در وضعیت ناسالم قرار دارد. مدارس این شهر روز یکشنبه (۲۶ آذر) برای دومین روز متوالی تعطیل شدند. از مردم خواسته شده تا از سوزاندن برگ و درختان در باغهای اطراف تبریز و آتش زدن ضایعاتی مثل لاستیک، سیم و زباله خودداری کنند.
عکس: Fars/A. Sadeghi
به گفته معاون استاندار آذربایجان شرقی از روز شنبه (۲۵ آذر) به مدت چهار روز از فعالیت کارخانههای شن و ماسه برای کاهش آلودگی هوا جلوگیری شده است. بر اساس پیشبینیها هوای آلوده در این شهر تا اواسط هفته پایدار خواهد ماند و برای همه گروههای سنی ناسالم خواهد بود.
عکس: Fars/A. Sadeghi
آلودگی هوا نفس شهرهای بزرگ دیگر ایران همانند تهران، اصفهان و اراک را نیز به تنگی انداخته است. روز یکشنبه مدارس مقطع ابتدایی، پیشدبستانی و مهدکودکها در تهران برای نخستین بار در سال جاری به دلیل آلودگی هوا تعطیل شدند.
عکس: Fars/A. Sadeghi
شاخص آلودگی هوا روز یکشنبه در تهران ۱۴۵ و در وضعیت ناسالم برای گروههای حساس اعلام شد. همانند تمامی سالهای گذشته امسال نیز کمیته اضطرار آلودگی هوا در استان تهران تشکیل جلسه داده و مصوباتی را که در سالهای گذشته برای اجرا اعلام شده بودند، مجددا تصویب کرد. (تصویر متعلق به شهر تبریز)
عکس: Fars/A. Sadeghi
مشکل آلودگی هوا یکی از معضلات روزمره و قدیمی ایران است که هر سال با آغاز فصل سرما شدت میگیرد. راهکارهای ارائه شده غالبا تنها برای مدتی محدود به اجرا گذاشته میشوند و به محض برطرف شدن مشکل به واسطه بارش باران یا برف و یا وزش باد و در نتیجه بهبود هوا موضوع آلودگی به دست فراموشی سپرده میشود.