در آلمان به کلیسای جامع و کلیسایی که دارای اهمیت ویژه‌ای باشد Dom گفته می‌شود. کلیسای "سنت پتر" در شهر وُرمس واقع در ایالت راین‌لند فالتس در سال ۲۰۱۸ هزار ساله شد. اما این کلیسا، تنها کلیسای هزار ساله آلمان نیست و کلیساهای قدیمی‌تری نیز وجود دارند.

قدیمی‌ترین کلیسای جامع آلمان در شهر تریر ساخته شده‌است. با رواج مسیحیت توسط امپراتوری روم در آلمان، در سال ۳۱۳ میلادی مقر یکی از اسقف‌های کلیسای کاتولیک به شهر تریر منتقل شد. بعدا در قرن نهم میلادی کلیسای سنت پتر احداث شد که امروز قدیمی‌ترین کلیسای آلمان محسوب می‌شود.

"جامه عیسی مسیح" یکی از باارزش‌ترین اشیایی است که در کلیسای شهر تریر نگهداری می‌شود. براساس روایات تاریخی این لباس توسط هلنا، مادر کنستانتین قیصر روم، در قرن چهارم هجری به این شهر آورده شده است. این لباس فقط در ایام خاص زیارتی و نادر به نمایش عموم در می‌آید که آخرین بار در سال ۲۰۱۲ بوده است.

کارل کبیر می‌خواست در قلب قلمرو عظیم فرمانروایی‌اش یک کلیسای جامع جدید تاسیس کند. کلنگ این کلیسا در سال ۷۹۰ میلادی در شهر آخن در غرب آلمان زده شد و در عرض ده سال گنبد آن به پایان رسید. کلیسای جامع آخن در سال ۱۹۷۸ به عنوان میراث فرهنگی جهانی در فهرست یونسکو به ثبت رسید.

گرچه ارتفاع سقف گنبد کلیسای شهر آخن ۳۲ متر بیشتر نیست، اما در چشم مردمان هزار سال پیش این گنبد دارای عظمت بی‌نظیری بوده است. در این کلیسا ۳۰ پادشاه و قیصر آلمانی تاج‌گذاری کرده‌اند. در مجموع ۳۲ میلیون موزائیک در کلیسای آخن به کار برده شده است.

کارل کبیر در سال ۸۱۴ میلادی درگذشت و در این مقبره طلایی در کلیسای شهر آخن دفن شد. در تحقیقات سال ۱۹۸۸ و آخرین باری که محققان این مقبره را گشودند استخوان‌های کارل کبیر اندازه‌گیری و قد او یک متر و ۸۴ سانتیمتر برآورد شد. بدین ترتیب کارل کبیر "یک سر و گردن" از اندازه متوسط انسان‌های دوره خود بلندتر بوده است.

کلیسای جامع سنت مارتین در شهر ماینتس تاکنون دوبار جشن هزار سالگی خود را برگزار کرده است. یک‌بار در سال ۱۹۷۵ به مناسبت کلنگ‌زنی در سال ۹۷۵ میلادی و یک بار هم در سال ۲۰۰۹ به مناسبت آغاز بهره‌بردای از کلیسا در سال ۱۰۰۹ میلادی.

البته کلیسای جامع شهر ماینتس همزمان با آغاز بهره‌برداری در سال ۱۰۰۹ میلادی در آتش سوخت و تعمیر آن تا سال ۱۰۳۶ طول کشید. بنابراین شهر ماینتس برای سومین‌ بار در سال ۲۰۳۶ جشن هزار سالگی کلیسای خود را برگزار خواهد کرد. ناگفته نماند که خروس طلایی گنبد کلیسای ماینتس نیز به نماد این شهر تبدیل شده است.

در مورد کلیسای بامبرگ همه‌چیز دقیقا به ثبت رسیده است. این کلیسا در روز ششم ماه مه سال ۱۰۱۲ میلادی و به مناسبت تولد هاینریش دوم افتتاح شد. در روز افتتاح ۴۵ کاردینال در کلیسا حضور داشتند. هاینریش دوم، پادشاه روم مقدس، در سال ۱۰۲۴ میلادی درگذشت و در کنار همسرش در این کلیسا دفن شد. البته مقبره او جاذبه اصلی توریستی در این کلیسا نیست.

جاذبه اصلی در کلیسای بامبرگ برای گردشگران نه مقبره هاینریش دوم، بلکه این سوارکار است. کسی نمی‌داند او کیست: یک پادشاه، قیصر یا یک فرد اشرافی. و مهمتر این است که این اسب در کلیسا چه می‌کند؟ آنچه اما به اثبات رسیده این است که این مجسمه اولین مجسمه تمام‌قد بعد از دوران باستان کلاسیک است و در قرن سیزدهم ساخته شده است.

کلیسای جامع در مرزبورگ واقع در ایالت زاکسن-آنهالت در سال ۲۰۱۵، هزار سالگی‌اش را جشن گرفت. اسقف تیتمار در سال ۱۰۱۵ میلادی دستور ساخت این کلیسا را در مرز شرقی رایش آلمان صادر کرد. بخشی از فیلم سینمایی "مردان آثار یادبود" با ایفای نقش جرج کلونی و مت دیمون در سال ۲۰۱۳ در این کلیسا فیلم‌برداری شده است.

در سال ۱۸۴۱ دو دست‌نوشته در کتابخانه کلسیای جامع مرزبورگ به زبان آلمانی کهن با مضامین جادو و دعا و مربوط به میتولوژی آلمان باستان یافت شد. این دست‌نوشته‌ها از جمله حاوی دعا برای آزادی زندانیان و شفای اسب‌ها است. معلوم نیست این دست‌نوشته‌ها که مربوط به قرن دهم و قدیمی‌ترین اسناد پاگانیستی (ادیان چندخدایی و برخی ادیان قبیله‌ای) است چگونه به این کلیسا راه یافته است.

کلیسای هیلدس‌هایم (Hildesheim) بسیار قدیمی است، اما گل رز آن از خود کلیسا هم قدیمی‌تر است. روایت است که یک گل رز وحشی ظرفی مقدس را در خود احاطه کرده بود. قیصر لودویگ در سال ۸۱۵ میلادی دستور داد در این محل صومعه‌ای تاسیس کنند. صومعه هیلدس‌هایم به مرور زمان به کلیسای جامع تبدیل شد.

تحقیقات نشان می‌دهد که عمر گل رز کلیسای هیلدس‌هایم ۷۰۰ سال بیشتر نیست. با این حال هر سال هزاران نفر در ماه مه برای تماشای گل‌های آن به این شهر می‌روند. اما هنوز هم برخی از شاهدان یک "معجزه" این گل رز زنده هستند. در جنگ جهانی دوم بر اثر بمباران، کلیسای هیلدس‌هایم ویران شد و درخت گل رز در آتش سوخت. هشت هفته بعد ۲۵ شاخه جدید جوانه زدند.

کلیسای شهر وورمس در سال ۱۰۱۸ میلادی با دعای خیر اسقف "بروخارد" افتتاح شد. دو سال نگذشت که سقف قسمت غربی آن فرو ریخت و این حادثه آغازی شد برای تعمیر و گسترش این کلیسا. ساختمان کلیسای شهر وورمس در سال ۲۰۱۸ به جمع "هزارساله‌ها" پیوست.