هوا به شدت سرد و پخبندان است، اما بازگشت و اخراج توده وار مهاجران ثبت نشده افغان از ایران متوقف نمی‌شود.

آژانس مهاجرت سازمان ملل متحد گزارش داده که از ۲۸ آبان تا ۴ آذر ۹۶ نزدیک به ۱۴ هزار مهاجر افغان فاقد مدرک هویت، از ایران وارد افغانستان شده‌اند.

سازمان بین‌المللی مهاجرت می‌گوید از این میان نزدیک به ۵۵۰۰ نفرشان که اکثرا مردان مجرد بوده‌اند، با اعمال فشار مقامات ایران اخراج شده‌اند.

براساس گزارش این سازمان از مجموع مهاجرانی که از مرز ایران در جریان پنج روز بررسی شده در ماه نوامبر (آذرماه) وارد هرات و نیمروز شده اند، ۱۱ درصدشان خانواده‌ها بوده‌اند.

آژانس مهاجرت سازمان ملل متحد گفته است که کودکان و زنان بدون همراه نیز در میان اخراج شدگان از ایران هستند.

این نهاد بین‌المللی می‌گوید که در میان این اخراج‌شدگان از ایران ۱۲۷ نوجوان پایین‌تر از سن قانونی ۱۸ سال نیز بوده‌اند.

افراد کهنسال نیز از اخراج در امان نمانده‌اند.

در گزارش سازمان ملل همچنان گفته شده که ایران دست‌کم ۸۰ مهاجر بدون مدرک هویت را اخراج کرده که واقعا بیمار بوده و به خدمات درمانی نیاز عاجل داشته‌اند.

برخی از مهاجران اخراج شده می‌گویند که نیروهای نظامی ایران با آنان برخورد غیرانسانی کرده است. این جوان در هوای سرد و یخبندان، پس از بازداشتش با این وضع از ایران اخراج شده است.

برخی از آنان نیز مانند این مرد می‌گویند که از سوی نظامیان ایران زندانی شده و به شدت مورد ضرب و شتم قرار گرفته‌اند. این مرد زخم‌های پاهایش را نشان داد و گفت نیروهای امنیتی ایران او را به خاطر همراه نداشتن سند هویت مورد ضرب و شتم قرار داده‌اند.

مقامات اداره امور مهاجرین و عودت‌کنندگان در هرات و نیمروز از بازگشت و اخراج گروهی مهاجران افغان از ایران ابراز نگرانی کرده و خواهان کمک‌های بیشتر برای آنان از سوی سازمان‌های بین‌المللی شده‌اند.

آژانس مهاجرت سازمان ملل گفته که از مجموع مهاجران بدون مدرکی که از ایران بازگشته و یا اخراج شده اند، فقط به پنج درصدشان امدادرسانی کرده و تلاش می کند میزان این کمک دهی را بالا ببرد.

ایران، افغانستان و کمیساریای عالی سازمان ملل متحد موافقتنامه سه‌جانبه‌ای دارند که جوانب را به رعایت مفادش مستلزم می‌سازد. این توافقنامه تاکید می کند: «بازگشت باید دواطلبانه، عزتمند و مرحله‌وار باشد و عودت‌کنندگان باید شامل برنامه‌های اولویت ملی و برنامه‌های همبستگی ملی گردند تا از بابت سرپناه، معیشت، اشتغال و دسترسی به خدمات اولیه نگرانی نداشته باشند.»

اما مهاجران افغان می‌گویند کشورهای میزبان همواره از آنان به عنوان عامل فشار سیاسی استفاده می‌کند. آژانس مهاجرت سازمان ملل متحد نیز در گزارش اخیرش گفته است: «این نرخ بازگشت مهاجران بدون مدرک، تحت تاثیر تعدادی عوامل سیاسی، امنیتی و دیگر عوامل، هم در افغانستان و هم در کشورهای همسایه‌اش می‌باشد که میزبان مهاجران هستند.»

این روزها با وصف سردی هوا، مناطق مرزی اسلام قلعه در هرات و میلک در نیمروز شاهد ورود جمعیت بزرگی از مهاجران ثبت نشده افغان هستند، اما برعکس موج بازگشتی که از سال گذشته در پاکستان آغاز شده بود، به خاطر روند ثبت نام مهاجران افغان در آن کشور از شدت آن کاسته شده است.

اخیرا سرکنسول جمهوری اسلامی در هرات به خبرنگار دویچه وله گفته است که کشورش سیاست سختگیرانه‌ای در قبال مهاجران افغان پیش نگرفته و فقط تلاش می‌کند "حضور اتباع در ایران را قانونمند سازد".