آکادمی علوم و هنرهای سینمایی روز پنج‌شنبه (اول آذر ۱۴۰۳) اعلام کرد که ۸۵ کشور در رقابت‌های اسکار ۲۰۲۵ برای بهترین فیلم بین‌المللی و بهترین مستند بین‌المللی حضور دارند. یکی از این کشورها آلمان است که فیلم جدید محمد رسول‌اف، "دانه درخت انجیر مقدس"، را به این رقابت ارسال کرده است.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

این فیلم از جنبش "زن، زندگی، آزادی" و اعتراضات گسترده در سال ۱۴۰۱ ایران الهام گرفته است که پس از قتل مهسا امینی، به دست "پلیس امنیت اخلاقی" آغاز شد. رسول‌اف این اعتراضات را از داخل سلول زندانش شنید و در همان‌جا ایده ساخت یک فیلم در مورد خشونت دولتی، پارانویا و سانسور به ذهنش رسید.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

فیلم "دانه درخت انجیر مقدس " داستان فردی است که در دادگاه انقلاب اسلامی به عنوان یک قاضی کار می‌کند و به رژیم وفادار است، اما کم‌کم نسبت به ماهیت خودسرانه و سریع احکام اعدامی که از او خواسته می‌شود تا آن‌ها را امضا کند، شک می‌کند. قاضی‌ که در جریان ناآرامی‌های تهران اسلحه‌اش را گم می‌کند، خانواده‌اش را مظنون می‌داند و شرایط سختی را تحمیل می‌کند که روابط خانوادگی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

فرار از ایران به‌صورت پیاده

پس از فیلمبرداری این اثر به‌طور مخفیانه — زیرا حکومت ایران از سال ۲۰۱۷ فیلمسازی را برای رسول‌اف ممنوع کرده بود — او مجبور شد تولید را رها کرده و کشور را به‌صورت پیاده ترک کند. او  به دلیل واکنش‌هایش به اقدامات سرکوبگرانه حکومت ایران به اعتراضات دموکراسی‌خواهی، به هشت سال زندان و شلاق،  محکوم شده بود.

پس از ترک ایران، رسول‌اف توانست برای پناهندگی به آلمان درخواست دهد؛ او چند سال پیش در این کشور زندگی می‌کرد. اگرچه گذرنامه‌اش در ایران ضبط شده بود، اما اطلاعات او قبلاً در پرونده‌های ادارات آلمانی ثبت شده بود.

از جمله فیلم‌های سینمایی محمد رسول‌اف "شیطان وجود ندارد" درباره مجازات اعدام در ایران است که برنده خرس طلایی، جایزه برتر جشنواره فیلم برلیناله و جایزه برتر جشنواره فیلم سیدنی شد.

یک مخالف در تبعید

رسول‌اف بلافاصله پس از فرار از ایران و تکمیل فیلم در خارج از کشور، در جشنواره فیلم کن  حضور یافت و جایزه ویژه هیئت داوران را برای "دانه درخت انجیر مقدس" به‌دست آورد. این فیلم همچنین جایزه فیپرشی صنعت فیلم را از این جشنواره دریافت کرد.

او در کن گفت: «برای من کاملاً واضح بود که مهم‌ترین چیز این بود که به ساخت فیلم ادامه دهم و داستان‌هایم را بگویم. داستان‌های بیشتری برای گفتن داشتم و هیچ‌چیزی نمی‌توانست من را از گفتن آن‌ها متوقف کند.»

چرا یک فیلم ایرانی نماینده آلمان در اسکار است؟

یک شرکت فیلم‌سازی آلمانی "German Films" که مسئول انتخاب هیئت داوران مستقل برای انتخاب نماینده آلمان در اسکار است، فیلم "دانه درخت انجیر مقدس" را از میان ۱۳ فیلم برگزید.

فیلم "دانه درخت انجیر مقدس" به دلیل تولید توسط شرکت "Run Way Pictures" که در هامبورگ مستقر است، واجد شرایط انتخاب به عنوان نماینده آلمان بود.

هیئت داوران این اثر سینمایی را "یک کار برجسته از یکی از کارگردانان بزرگ سینمای جهان" نامیدند.

در بیانیه هیئت داوران آمده است: «ما بسیار خوشحالیم که می‌دانیم رسول‌اف اکنون در کشور ما امن است و از اینکه او نماینده آلمان در اسکار ۲۰۲۵ خواهد بود، خوشحالیم.»

کارگردان و تهیه‌کنندگانش در بیانیه‌ای اعلام کردند که این انتخاب "نشان می‌دهد که تبادل فرهنگی چقدر می‌تواند در یک جامعه آزاد و باز قدرتمند باشد."

در گذشته، هیئت داوران آلمان داستان‌ها و تولیدات محلی را انتخاب کرده‌اند. از جمله این فیلم‌ها می‌توان به "طبل حلبی" (۱۹۷۹) ساخته وولکر شلوندورف، "زندگی دیگران" (۲۰۰۶) ساخته فلوریان هنکل فون دونرسمارک و "در جبهه غرب خبری نیست" (۲۰۲۲) ساخته ادوارد برگر اشاره کرد که همه آن‌ها جایزه اسکار بهترین فیلم بین‌المللی را بردند.

رأی‌گیری برای فهرست نهایی انتخاب فیلم‌ها در دسته بهترین فیلم بین‌المللی در اوایل دسامبر سال جاری میلادی انجام خواهد شد و فهرست ۱۵ فیلم در تاریخ ۱۷ دسامبر اعلام می‌شود. پنج فیلم نامزد نهایی اسکار بهترین فیلم بین‌المللی در ۱۷ ژانویه اعلام خواهد شد و برندگان در روز دوم مارس ۲۰۲۵ معرفی می‌شوند.