تاکنون بازار نفت نسبت به تحریم‌ها علیه ایران واکنشی نشان نداده و قیمت نفت در بازارهای جهانی تغییر چندانی نکرده است. قیمت نفت حتی کاهش کمی را نشان می‌دهد که ممکن است با نگرانی‌های فعلی در ساختار اقتصاد جهانی مرتبط باشد.

صبح روز دوشنبه ۱۴ آبان (۵ نوامبر) قیمت هر بشکه نفت خام (۱۵۹ لیتر) از نوع نفت خام برنت در دریای شمال که یکی از مهم‌ترین شاخص‌های قیمت‌گذاری نفت خام در بازار بین‌المللی است، ۵۴/۷۲ دلار بود که به نسبت روز جمعه ۱۱ آبان (۲ نوامبر) ۲۹ درصد کاهش را نشان می‌دهد.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

قیمت هر بشکه نفت خام از نوع نفت سبک در غرب تگزاس " وست تگزاس اینترمیدیت" (WTI) نیز در همین روز کاهشی ۳۳ درصدی داشته و به ۸۲/ ۶۲ دلار رسیده است.

حسن روحانی، رئیس‌ جمهوری ایران، روز دوشنبه ۱۴ آبان (۵ نوامبر) همزمان با آغاز اجرایی شدن دور دوم تحریم‌های آمریکا علیه ایران تأکید کرد که ایران به فروش نفت خام خود ادامه خواهد داد.

روحانی که در جلسه معاونان و مدیران وزارت امور اقتصادی و دارایی سخن می‌گفت، تاکید کرد که ایران "با افتخار تمام" این تحریم‌ها را دور می‌زند و آنها را مهار می‌کند.

دیده نشدن واکنشی مستقیم در بازار جهانی نسبت به تحریم‌ها علیه ایران از جمله به این دلیل می‌تواند باشد که بازارهای نفت مدت‌ها خود را برای آغاز تحریم‌ها آماده کرده و نفت مورد نیاز خود را ذخیره کرده بودند. 

جرالد گروهمان، مدیر عامل شرکت تامین کننده نفت شولر-بلکمان، در گفت‌وگو با خبرنگار نشریه مالی و اقتصادی "یورو ام زونتاگ" در این باره گفت: «در محاسبه قیمت‌های کنونی نفت تحریم‌ها نیز در نظر گرفته شده بودند.»

او در ادامه گفت که علاوه بر این باید در نظر داشت که ممنوعیت صادرات نفت ایران به طور کامل انجام نشده و کشورهایی مانند چین همچنان از ایران نفت دریافت می‌کنند.

ایالات متحده می‌خواهد اجازه دهد که هشت کشور همچنان نفت خام از ایران دریافت کنند. به گزارش رسانه‌ها کشورهایی چون چین، ژاپن و هند از جمله‌ی این مشتریان نفت ایران هستند.

صادرات نفت ایران تا چه حد کاهش یافته است؟

دریافت اطلاعات دقیق در این باره در بازار نفت بسیار دشوار است و ارقام ارائه شده به شدت با هم متفاوت هستند. اما کارشناسان امور نفتی بر این نظرند که صادرات نفت ایران پس از تحریم ها به شدت کاهش یافته است.

بعضی کارشناسان می‌گویند که اگر فروش نفت ایران در ماه آوریل سال جاری میلادی (۲۰۱۸) ۵/ ۲ میلیون بشکه بوده، این فروش در ماه سپتامبر سال جاری به ۶/ ۱ میلیون بشکه رسیده است. نشریه آمریکایی "وال‌استریت ژورنال" اما بر این نظر است که ایران ماهانه یک میلیارد دلار به خاطر تحریم‌های اخیر آمریکا خسارت خواهد داشت. دولت آمریکا اعلام کرده که هدف تحریم‌ها کاهش صادرات نفت ایران تا صفر است.

جبران‌ کمبود نفت ایران

برای جبران کمبود نفت تولید شده توسط ایران که سومین تولید کننده بزرگ نفت اوپک است، روسیه که عضو اوپک نیست، ابراز آمادگی کرده است. روسیه به این ترتیب می‌تواند از تحریم‌ها برای فروش نفت خود نهایت استفاده را بکند.

قیمت نفت در بازارهای جهانی در آینده در مرحله نخست به این نکته بستگی دارد که میزان صادرات ایران تا چه حد کاهش یابد و در مرحله بعد این که سایر تولیدکنندگان چون عربستان سعودی و روسیه تا چه حد بتوانند جای این کمبود نفت را پر کنند.

کارستن فریچ، کارشناس نفت در "کمرتس‌بانک"، معتقد است که میزان نفت موجود در روزهای پایانی سال جاری کاهش می‌یابد و کمبود آن محسوس خواهد شد. او در این باره می‌گوید: «بازار نفت در سه ماهه چهارم سال جاری با کمبود مواجه خواهد شد.»

اما این نگرانی وجود دارد که تولید کنندگان نفت در جهان در آن زمان مایل یا قادر نباشند که این کمبود را در بازارهای جهانی پر کنند.