بیژن نامدار زنگنه در گفت‌وگو با خبرگزاری مجلس شورای اسلامی با اشاره به خروج شرکت توتال از پروژه توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی اعلام کرد که شرکت "سی‌ان‌پی‌سی" چین جایگزین شرکت فرانسوی شده اما هنوز فعالیت خود را شروع نکرده است.

وزیر نفت ایران یک‌شنبه چهارم آذر (۲۵ نوامبر) به خبرگزاری مجلس گفت: «توتال به صورت رسمی قرارداد توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی را ترک کرده و بیش از دو ماه است که اعلام کرده از قرارداد خارج می‌شود.» او افزود زمان آغاز فعالیت عملیاتی و اجرایی شرکت چینی در فاز ۱۱ پس از مذاکرات مشخص می‌شود.

به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، قرارداد توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی تیرماه سال گذشته میان شرکت‌های توتال با پنجاه و یک دهم درصد سهم، سی‌ان‌پی‌سی با سی درصد و شرکت پتروپارس ایران با ۱۹.۹ درصد سهم امضا شد.

پس از خروج ایالات متحده آمریکا از توافق هسته‌ای شش قدرت جهانی با ایران و اعلام بازگشت تحریم‌های این کشور علیه جمهوری اسلامی، شرکت توتال فرانسه ادامه همکاری با این پروژه را مستلزم دریافت معافیت از تحریم‌ها عنوان کرده بود که موفق به کسب آن نشد.

با این تغییر و تحولات سهم شرکت چینی در پروژه توسعه فاز ۱۱ به هشتاد و یک دهم درصد می‌رسد و این شرکت باید حدود ۴ میلیارد دلار در پارس جنوبی سرمایه‌گذاری کند.

پروژه توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی به دو بخش تقسیم شده است؛ بخش اول مربوط به حفاری چاه‌ها، ساخت و نصب سکوهای تولید گاز و کشیدن خط لوله تا پالایشگاه‌های عسلویه است. سرمایه‌گذاری مورد نیاز در این بخش دو میلیارد دلار برآورد می‌شود و هدف آن تولید روزانه ۵۶ میلیون متر مکعب گاز و ۸۰ هزار بشکه میعانات گازی است.

خبرگزاری دولتی ایرنا نوشته است: «نکته مهم و مشکل کار، بخش دوم پروژه است که برای پنج سال آینده برنامه‌ریزی شده بود و شامل ساخت یک سکوی عظیم ۲۰ هزار تنی به همراه چندین کمپرسور برای حفظ میزان تولید گاز این فاز است. پیش‌بینی می‌شود تا پنج سال آینده فشار میدان پارس جنوبی به شدت افت پیدا کند و سکوهای ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ تنی موجود در این میدان باید با سکوهای ۲۰ هزار تنی عوض شوند.»

کمبود سرمایه و غیبت فناوری مورد نیاز

گفته می‌شود هزینه ساخت هر سکوی ۲۰ هزار تنی به همراه کمپرسورها حدود دو و نیم میلیارد دلار است. اما نکته مهم‌تر که رسانه رسمی دولت نیز به آن اذعان دارد این است که نه ایران و نه شرکت چینی فناوری ساخت چنین سکویی را در اختیار ندارند.

ایران امیدوار بود شرکت فرانسوی توتال همراه با ساخت نخستین سکوی عظیم در پارس جنوبی فناوری آن را نیز به ایران بیاورد. مقامات ارشد صنایع نفت و گاز ایران می‌گویند در یک چشم‌انداز پنجساله و برای جلوگیری از افت تولید در پارس جنوبی به راه‌اندازی دست‌کم ۱۰ سکوی عظیم نیاز است.

در منطقه پارس جنوبی روزانه حدود ۶۷۰ میلیون متر مکعب گاز تولید می‌شود که تقریبا ۷۰ درصد کل تولید گاز ایران است. برخی از کارشناسان معتقدند هر گونه اختلال و تعلل در توسعه میدان‌های پارس جنوبی، آینده صنعت گاز ایران را با چالش‌های جدی روبرو می‌کند.

بنابر گزارش‌ها شرکت چینی سی‌ان‌پی‌سی که در کنار همکاری‌های گسترده در صنایع نفت و گاز ایران از مشتریان نفت این کشور نیز محسوب می‌شود اخیرا اعلام کرده که در ماه نوامبر از ایران نفت نمی‌خرد. آمریکا هشت کشور، از جمله چین را با این شرط که واردات نفت و گاز خود از ایران را کاهش دهند برای مدت معینی از پیامد نقض تحریم‌ها معاف کرده است.

تردید درباره عزم جزم شرکت چینی

خبرگزاری دولتی ایرنا با اشاره به همراهی شرکت چینی با تحریم‌های آمریکا می‌نویسد: «هنوز معلوم نیست، این شرکت که برای خرید نفت ایران نیز رعایت تحریم‌های آمریکا را می‌کند، چگونه حاضر به سرمایه‌گذاری ۴ میلیارد دلاری در پارس جنوبی خواهد شد.»

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

این ابهامی است که وزیر نفت دولت دوازدهم نیز نتوانسته آن را برطرف کند و به همین دلیل زمان آغاز فعالیت شرکت چینی را موکول به مذاکرات دو طرف کرده است.

اسدالله قره خانی، سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس چندی پیش گفته بود: «باید دیده شود که تا چه میزان چینی‌ها اراده خود را برای توسعه فاز ۱۱ جزم کرده‌اند.» او ۱۹ آبان به خبرگزاری مجلس گفت که قرارداد توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی "فعلا در حالت مسکوت باقی مانده" است.