بهای نفت با توجه به نقش صادرات نفتی ایران نقشی تعیین کننده در درآمدهای ارزی این کشور دارد. محمد باقر نوبخت، رئيس سازمان برنامه و بودجه جمهوری اسلامی ایران در گفت‌وگو با خبرنگار "خانه ملت" اعلام کرده است  که پیش بینی درآمد ارزی ناشی از صدور نفت خام در سال آینده حدود ۲۱ میلیارد دلار است.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

این در حالی است که میزان درآمد ارزی ایران از محل صادرات نفتی این کشور در سال ۹۷ بنا بر اظهارات نوبخت ۲۷ میلیارد دلار بوده است. به این ترتیب، میزان درآمد ارزی ایران در سال آینده در قیاس با سال ۹۷ حدود ۶ میلیارد دلار کاهش خواهد داشت.

پیش بینی بهای نفت

ارزیابی کارشناسان از تحولات حاکم بر بازارهای جهانی انرژی حکایت از آن دارد که بهای هر بشکه نفت برنت دریای شمال در سال آینده نازل‌تر از ۷۰ دلار خواهد بود. این در حالی است که بهای میانگین نفت برنت در سالی که سپری شد، بیش از ۷۱ دلار اعلام شده است.

بر اساس گزارشی که از سوی خبرگزاری رویترز منتشر شده، بهای هر بشکه نفت پس از نشست مشترک کشورهای عضو و غیرعضو اوپک در ماه دسامبر و تصمیم آن‌ها مبنی بر کاهش میزان تولید نفت خود، به روند نزولی خود ادامه داده است.

خبرگزاری دانشجویان ایران "ایسنا" نیز با انتشار گزارشی ارزیابی رویترز درباره وضعیت بهای نفت خام در سال آینده را در فضای فارسی زبان، رسانه‌ای کرده است.

بر اساس ارزیابی‌های صورت گرفته، بهای نفت خام پس از تصمیم کشورهای عضو و غیرعضو اوپک مبنی بر کاهش یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه از تولید روزانه خود، حدود ۱۵ درصد کاهش یافته است. به این ترتیب، بهای نفت در واپسین روزهای سال میلادی در قیاس با ماه اکتبر همان سال، کاهشی بالغ بر ۴۰ درصد داشته است.

ارقام فرضی در بودجه

محسن جلال‌پور، رئيس سابق اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران در  گفت‌وگو با خبرگزاری کار ایران "ایلنا" از ضعف دانش اقتصادی مسئولان دولتی انتقاد کرده است.

جلال‌پور در این‌گفت‌وگو که روز دوشنبه ۱۰ دی (۳۱ دسامبر) صورت گرفته درباره ارقام فرضی در بودجه سال ۹۸ گفت: «ما در بودجه با سه عدد مجهول روبرو هستیم؛ میزان فروش نفت، قیمت نفت و نرخ ارز سه متغیر مجهول هستند. چون ما نمی‌توانیم ادعا کنیم که میزان فروش چه اندازه خواهد بود، قیمت نفت چه خواهد بود و قیمت ارز هم به طور کامل مشخص نشده است. همه اینها براساس تخمین و حدس و گمان است که البته تاثیرات خود را خواهد گذاشت.»

به باور او، تنظیم بودجه بر پایه ارقام فرضی می‌تواند دشواری‌های محاسباتی عدیده‌ای برای دولت به همراه داشته باشد. جلال‌پور به دولت پیشنهاد کرده است که برای مانع شدن از این موضوع، از الگوی نروژ بهره بگیرد.

رئیس سابق اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران درباره الگوی نروژ گفته است: «پیشنهاد می‌کنم بجای ارائه ارقام فرضی، از محل درآمدهای نفتی به بودجه تزریق شود که البته اجرای آن نیازمند طراحی کردن یک صندوق برای درآمدهای ارزی همانند کشور نروژ است تا درآمدهای ارزی مستقیماً به آن صندوق واریز شده و بخشی از آن سالانه به بودجه تزریق شود و هر سال این میزان منابع تزریقی کاهش [یافته] تا در عرض مثلاً ۲۰ سال به صفر برسد.»

جلال‌پور از وجود ۵ نرخ برابری ارز در ایران سخن گفته و آن را عاملی موثر در سرگردانی و بلاتکلیفی اقتصادی در این کشور دانسته است. او از جمله خواستار چشم‌پوشی از محاسبه ارز دولتی بر مبنای ۴۲۰۰ تومان برای هر دلار شده و معتقد است که باید بهای دلار در بازار آزاد بر اساس عرضه و تقاضا تعیین شود و هرگاه احتمال افزایش غیرمنتظره بهای ارز پدید آید، دولت با تزریق ارز به بازار مانع از نوسانات بیشتر بهای ارز در بازار گردد.

باید یادآور شد که بر اساس اظهارات محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه، دولت در بودجه سال آینده ۱۴ میلیارد دلار از درآمد ارزی ۲۱ میلیارد دلاری صادرات نفتی را برای خرید کالاهای اساسی و بر اساس بهای ۴۲۰۰ تومان پیش بینی کرده است. مابقی درآمد ارزی پیش بینی شده در لایحه بودجه، با بهای هشت هزار تومان (نرخ ارز در سامانه نیما) محاسبه شده است.

رئيس سازمان برنامه و بودجه ایران از کاهش ۲۸ درصدی سهم نفت در بودجه سال آینده سخن گفته است. این در حالی است که کاهش سهم نفت در پیش بینی بودجه‌ای سال آینده، بیش و پیش از آنکه برخاسته از سیاست دولت مبنی بر کاهش وابستگی به نفت باشد، محصول کاهش صادرات نفتی ایران در سایه تحریم‌هاست.