دولت در لایحه بودجه سال ۹۸ بار دیگر موضوع قدیمی حذف یارانه سه دهک پردرآمد یا غیرنیازمند جامعه را مطرح و پیشنهاد کرده این کار به صورت استانی انجام شود.

به گزارش خبرگزاری ایلنا، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی که روز گذشته، پنج‌شنبه ۲۷ دی‌ماه منتشر شد از این تصمیم دولت انتقاد کرده و می‌گوید این کار، به خصوص نحوه استفاده از منابع حاصل از آن، به معنای سپردن مسئولیت به بخش‌هایی است که تخصص و شرایط لازم در این زمینه را ندارند.

این مرکز معتقد است: «دولت در لایحه بودجه نه تنها راهبرد مشخصی برای فقرزدایی ندارد، بلکه جایگاه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی را نادیده گرفته و با اعطای اختیار به استانداران در فقرزدایی عملا به موازی‌کاری درون مجموعه دولت دامن زده است.»

دولت حسن روحانی در تبصره ۱۴ لایحه بودجه شناسایی و حذف یارانه سه دهک پردرآمد و استفاده از منابع حاصل از این کار برای فقرزدایی را به شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان واگذار کرده است. نهاد پژوهشی مجلس می‌گوید به نظر نمی‌رسد این شورا "واجد ظرفیت و دانش تخصصی لازم برای فقرزدایی" باشد.

مطابق نظر مرکز پژوهش‌ها در قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی، وزارت کار متولی نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی است، اما در تبصره ۱۴ لایحه بودجه صرفاً به هماهنگی استانداری‌ها با این وزارت‌خانه برای حذف دهک‌های بالای درآمدی اشاره شده و در سیاست‌های فقرزدایی جایگاهی برای وزارت کار در نظر گرفته نشده است.

قانون هدفمندی یارانه‌ها از سال ۸۹ و در دولت دوم محمود احمدی‌نژاد به اجرا در آمد. در تمام این سال‌ها هیچ دولتی این قانون، از جمله تاکید آن به پرداخت یارانه به قشرهای کم‌درآمد و نیازمند را به درستی اجرا نکرده است. برخی از مسئولان دشواری شناسایی افراد غیرنیازمند را یکی از موانع حذف بخشی از یارانه‌بگیران عنوان می‌کنند.

جعفر قادری، نماینده سابق مجلس ماه گذشته با اشاره به آسان نبودن حذف سه دهک از یارانه‌بگیران گفته بود دولت می‌تواند اطلاعات مربوط به یارانه‌بگیران را در اختیار استانداری‌ها قرار دهد تا آنها این اطلاعات را به فرمانداری‌ها منتقل کنند.

قادری به خبرگزاری تسنیم گفته است: «بدون شک با شناختی که فرمانداری‌ها از وضعیت میدانی خانوارها دارند و اطلاعاتی که از طریق سامانه‌های اطلاعاتی مربوطه مانند سامانه املاک و غیره به دست می‌آورند به راحتی می‌توانند یارانه‌بگیران سه دهک بالای جامعه را شناسایی و نسبت به حذف یارانه آنان اقدام کنند.»

اختلاف سطح درآمد در استان‌های مختلف

شماری از کارشناسان معتقدند سپردن شناسایی و حذف بخشی از یارانه‌بگیران به استانداری‌ها نمی‌تواند بدون در نظر گرفتن اختلاف سطح درآمدها در مناطق مختلف عادلانه و عملی باشد زیرا میانگین درآمد سه دهک بالا در استانی مانند سیستان و بلوچستان می‌تواند کمتر از متوسط درآمد دهک‌های متوسط در استان تهران باشد.

محمد باقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه پنج‌شنبه شب و پس از بازدید از شهرهای جنوب استان کرمان تصریح کرد که درآمد بخشی از خانواده‌ها در این منطقه وابسته به یارانه‌ها است و "از این رو به پرداخت یارانه‌ها افتخار می‌کنم".

در مورد نحوه استفاده از منابع حاصل از حذف یارانه سه دهک غیرنیازمند اختلاف نظر وجود دارد. در لایحه بودجه سال ۹۸ آمده است: «منابع حاصله از حذف یارانه نقدی خانوارهای پردرآمد با تصویب شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان صرف حذف تدریجی فقر مطلق و همچنین تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام اولویت‌دار استانی همان استان خواهد شد.»

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

مرکز پژوهش‌های مجلس پیشنهاد می‌کند که در صورت واگذاری شناسایی و حذف سه دهک بالای درآمد به استانداری‌ها برای جلوگیری از موازی‌کاری، اختصاص منابع حاصل از اجرای این طرح برای حذف تدریجی فقر مطلق با هماهنگی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی انجام شود.

در لایحه بودجه سال آینده میزان کل یارانه پرداختی ۴۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان پیش‌بینی شده است. با توجه به یارانه نقدی هر نفر که از ابتدا تا کنون ماهی ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان در ماه تعیین شده، نزدیک به ۷۸ میلیون ایرانی یارانه دریافت می‌کنند.