غزلسرای روزمرگی نامتعارف
۱۳۹۷ بهمن ۱۲, جمعهاول فوریه ۲۰۱۲ ویسلاوا شیمبورسکا، شاعر بزرگ لهستان و برنده نوبل ادبی ۱۹۹۶ درگذشت.
شیمبوسکا در شهرک کورنیک در غرب لهستان زاده شد. پدرش پیشکار یک لهستانی نجیبزاده بود و مادرش تبار هلندی داشت.
خانوادهاش چندین بار نقل مکان کردند و نوجوانیاش در زمان هجوم آلمانها گذشت به طوری که دبیرستان را پنهانی و زیرزمینی گذراند. پس از دیپلم کارمند ساده راهآهن شد، ولی پس از جنگ در دانشگاه یاگیلونیا در کراکوف ادبیات و جامعهشناسی خواند.
از ۵ سالگی میسرود و با تشویقهای پدر فرهیخته و ادبدوستش پرورش یافت. در ۲۲ سالگی نخستین شعرش «زیرا زنده ام» را در یکی از نشریات سرشناس لهستان منتشر کرد. از ۲۳ سالگی فعالیت جدی در رسانهها داشت و در ۲۵ سالگی به دلیل مشکلات مالی تحصیلاتش را رها کرد. مقالات بسیار از این دوره و چندین ترجمه از فرانسوی از او بر جای مانده است.
در جوانی به حزب کارگران متحد لهستان پیوست، ولی این عضویت چندان نپایید. نخستین سرودههایش رنگ و بوی سوسیالیسم موجود را داشتند. در ستایش از لنین و برای مرگ استالین شعر گفت، ولی در مجموع فعال سیاسی نبود.
از او ۳۵۰ شعر چاپ شده که درونمایه بیشتر آنها توصیف نامتعارف یک مسئله ساده است که با کنایه و پرسش خواننده را به فکر وامیدارد:
«پس از هر جنگی، کسی باید ریخت و پاشها را جمع کند. نظم و نظام خود به خود بر قرار نمیشود. کسی باید آوارها را از جادهها کنار بزند تا ماشینهای پر از جسد عبور کنند.»
در ۷۳ سالگی نوبل ادبی را گرفت و پس از آن سرودههایش به ۴۰ زبان ترجمه شدند. اشعار او در زمان اخذ نوبل زیاد نبود با این حال داوران او را موتزارت شعر و شایسته دریافت این جایزه جهانی دانستند.
میگفت "من خواننده ام، مثل هر شخص دیگری که کتاب خواندن بخشی از زندگیاش است. کنجکاوم و دوست دارم چیزهای تازهای تجربه کنم، حتی اگر بسیاری از این چیزها کهنه شده باشند. مشتاق گمراهیام و آمادهام که فریب بدهم و فریب بخورم. حتی شعر هم مرا به وحشت نمیاندازد. شعر در نظر من طبیعیترین امر جهان است.»
ویسلاوا شیمبورسکا در ۸۸ سالگی در پایتخت پیشین لهستان درگذشت.