رئیس جمهوری ایران صبح سه‌شنبه، نهم مرداد ماه هنگام دریافت استوارنامه سفیر جدید انگلیس در تهران از آنچه "عدم اجرای کامل برجام در بخش‌های تجاری و اقتصادی و روابط بانکی از سوی برخی از اعضا" خواند انتقاد کرد.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری، حسن روحانی در این دیدار گفت: «جمهوری اسلامی ایران همواره برای توسعه مناسبات و حسن رابطه با کشورهای اروپایی آماده است و اکنون پس از خروج غیرقانونی آمریکا از برجام، در فرصت محدود باقیمانده توپ در زمین اروپا قرار دارد.»

دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده هشتم ماه مه فرمان اجرایی خروج آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران و برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را امضاء کرد و متعاقب آن اعلام شد که تحریم‌های تعلیق شده این کشور علیه جمهوری اسلامی در دو دوره سه و شش ماهه دوباره اعمال می‌شوند.

کشورهای اروپایی گرچه با برخی از نگرانی‌های آمریکا، از جمله در مورد حضور منطقه‌ای ایران و برنامه‌های موشکی جمهوری اسلامی هم‌صدا هستند، می‌کوشند با ایجاد تسهیلاتی برای ادامه همکاری‌های اقتصادی و مالی، تهران را به ادامه پایبندی به برجام ترغیب کنند.

روحانی در دیدار با رابرت مک‌ایر، سفیر جدید لندن در ایران، مذاکرات میان مسئولان دو کشور را سازنده توصیف کرد و گفت: «امروز در مقطع تاریخی بسیار مهمی در رابطه با برجام قرار داریم و بیان شفاف موضع اروپا نسبت به اقداماتی که باید برای جبران خروج غیرقانونی آمریکا از برجام انجام دهد، برای ملت ایران بسیار حائز اهمیت است.»

سه کشور اروپایی طرف توافق هسته‌ای (بریتانیا، فرانسه و آلمان) یک بسته پیشنهادی برای ارائه به ایران آماده کرده‌اند که ظاهرا جزئیات آن هنوز نهایی نشده اما مسئولان ارشد جمهوری اسلامی از کلیات آن ابراز رضایت کرده‌اند.

خوش‌بینی نسبت به پیشنهادهای "معقول" اروپا

علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی چند روز پیش گفته بود که کشورهای اروپایی پیشنهادهایی در خصوص فروش نفت، ساماندهی امور بانکی و مسائل صادرات مطرح کرده‌اند که  "درسطح کلان معقول بوده" و برای تبدیل شدن جزئیات این پیشنهادها به دستورالعمل اجرایی مذاکرات ادامه دارد.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز در نشست خبری هشتم مرداد ماه خود نسبت به بسته پیشنهادی اروپا ابراز خوش‌بینی کرد و افزود: «در کلیات علائم مثبتی دیده می‌شود و گام‌هایی برداشته شده است.»

محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران روز یک‌شنبه وضعیت کنونی جمهوری اسلامی را ویژه خواند و تصریح کرد که "تمام قوای کشور با یکدیگر متحد و منسجم شده‌اند برای اینکه بتوانیم از وضعیت خطیر کنونی عبور کنیم". او یکی از راهکارهای عبور از این وضعیت را تعامل با اروپا و استفاده از اختلاف کشورهای اروپایی و آمریکا عنوان کرد.

استفاده از شکاف آمریکا و اروپا

به گزارش خبرگزاری ایسنا، ظریف در توضیح این راهکار گفت: «من خام نیستم که بگویم ما می‌توانیم بین آمریکا و اروپا درگیری ایجاد کنیم. شکافی بین آنها وجود دارد که ما باید از آن استفاده کنیم، نیاز نداریم که پل شکاف آنها باشیم.»

ایران و آمریکا از مدتی پیش وارد مناقشه لفظی شدیدی با یکدیگر شده‌اند. دور جدید مناقشه میان تهران و واشنگتن پس از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای و تهدید به قطع صادرات نفت ایران آغاز شد که حسن روحانی در سفر چهار هفته پیش خود به سوئیس به آن واکنش داد.

رئیس جمهوری اسلامی ایران در جمع ایرانیان مقیم سوئیس با بیان اینکه "آمریکایی‌ها مدعی شده‌اند که می‌خواهند به طور کامل جلو صادرات نفت ایران را بگیرند" گفته بود: «آنها معنی این حرف را نمی‌فهمند، چرا که این اصلا معنی ندارد که نفت ایران صادر نشود و آن وقت نفت منطقه صادر شود. اگر شما توانستید، این کار را بکنید تا نتیجه‌اش را ببینید.»

هشدار به روحانی

این اظهارات در داخل ایران بیش از همه با استقبال اصولگرایان تندرو و فرماندهان سپاه پاسداران روبرو شد که از احتمال بستن تنگه هرمز در صورت قطع صادرات نفت ایران سخن گفته‌اند. با این همه مسیح مهاجری، مدیر مسئول روزنامه جمهوری اسلامی در سرمقاله ششم مرداد این روزنامه به حسن روحانی هشدار داد که این مناقشه لفظی یک دام است که او نباید گرفتار آن شده و برای پاسخ به "رجزخوانی‌های" مسئولان آمریکا از "چارچوب اعتدال" خارج شود.

ظاهرا توصیه‌ها و هشدارهای کسانی مانند مهاجری که از حامیان دولت محسوب می‌شوند بی‌تاثیر نبوده و لحن حسن روحانی در روزهای گذشته اندکی محتاطانه شده است.

حسن روحانی در دیدار با سفیر جدید لندن گفته است: «جمهوری اسلامی ایران هرگز به دنبال تنش در منطقه نبوده و نمی‌خواهد مشکلی در آب‌راه‌های جهانی ایجاد شود، اما هیچگاه از حق خود در صادرات نفت نیز، به راحتی نمی‌گذرد.»

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری، رابرت مک‌ایر در این دیدار "سیاست تنش‌زدایی ایران در منطقه" را بسیار با اهمیت خوانده و تاکید کرده که دولت بریتانیا بر این باور است که حل مشکلات و بحران‌ها تنها از طریق گفت‌وگو و دیپلماسی امکان‌پذیر است.