اعدام، حمله موشکی و اعتصاب؛ در کردستان چه می‌گذرد؟
۱۳۹۷ شهریور ۲۲, پنجشنبه
کسبه و مردم شهرهای بانه، مریوان، مهاباد، سنندج، بوکان، سقز، اشنویه و چند شهر دیگر کردستان روز چهارشنبه ۲۱ شهریور (۱۲ سپتامبر) دست به اعتصاب زدند.
این اعتصاب در اعتراض به اعدام سه فعال سیاسی کرد، لقمان و زانیار مرادی و رامین حسین‌پناهی، و نیز حمله موشکی سپاه پاسداران به محل برگزاری پلنوم حزب دموکرات کردستان در اقلیم کردستان عراق انجام شد.
بر اساس برخی گزارش‌ها نیروهای امنیتی در مهاباد و اشنویه مغازه‌هایی را که به این اعتصاب پیوسته بودند با رنگ علامت‌گذاری می‌کردند.
به گزارش شبکه حقوق بشر کردستان، هم‌زمان با این اعتصابات چندین فعال مدنی در کردستان بازداشت شدند. به نوشته این وبسایت خبری "تاکنون دو فعال کارگری به نامهای مظفر صالح‌نیا و خالد حسینی و همچنین مختار زارعی در شهر سنندج، سوران دانشور، آرام فتحی و مسلم بهرامی در شهر مریوان و خالد گجنی و رشید ناصرزاده در شهر اشنویه توسط نیروهای امنیتی بازداشت شده‌اند".
کمال حسینی، روزنامه‌نگار کرد، در صفحه توییترش از آزادی همه بازداشت‌شدگان به جز سوران دانشور و آرام فتحی در مریوان خبر داده است.
سایت یادشده همچنین از تهدید تلفنی اداره اماکن علیه کسبه و بازاریان خبر داده است. این افراد تهدید شده‌اند که در صورت اعتصاب مغازه‌هایشان پلمب خواهد شد.
مرکز همکاری احزاب کردستان طی بیانیه‌ای از استقبال مردم کردستان از فراخوان اعتصاب عمومی تشکر و قدردانی کرده است. این مرکز که متشکل از پنج حزب و جریان سیاسی است، اعتصاب عمومی روز چهارشنبه کردستان را نمادی از همبستگی و اتحاد میان مردم این خطه دانسته و نوشته این اعتصاب نشان داد که «شکنجه، اعدام، ترور و توپ باران و موشک‌باران، آزار و اذیت، زندان و تحریف، نفاق و فشار و سرکوب نتوانسته و نخواهد توانست تزلزلی در اراده ملت کرد در مبارزه برای تحقق حقوق روا و ابتدایی خود وارد آورد».
خانواده رامین حسین‌پناهی نیز از مردم کردستان تشکر کرده و در پیامی که امجد حسین‌پناهی، برادر رامین، آن را در توییترش منتشر کرد، نوشت: «امروز خوشحالیم، ما پیروز شدیم، چه افتخار بزرگیست پسرمان برای آزادی مردم كردستان اعدام شد، سپاسگزاریم رامین‌های كوردستان، امروز جواب خون بە ناحق ریختەی بچه‌های ما را دادید.»
«روندهای ناعادلانه و مبهم»
اعتصابات سراسری در کردستان به نشانه اعتراض به اعدام سه فعال سیاسی کرد انجام شد. زانیار و لقمان مرادی و رامین حسین‌پناهی روز شنبه ۱۷ شهریور اعدام شدند.
درباره نحوه رسیدگی به پرونده این سه متهم ابهامات زیادی وجود داشت و افکار عمومی درباره گناهکار بودن آنها قانع نشده بود.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
زانیار و لقمان مرادی در مردادماه ۱۳۸۸ در مریوان به اتهام ترور فرزند امام جمعه مریوان دستگیر شدند. این دو پس از صدور حکم اعدام در نامهای نوشتند که زیر شکنجه مجبور به اعتراف شده و هیچ نقشی در این ترور نداشته‌اند.
فرشته قاضی، روزنامه‌نگار مستقل، پس از اجرای حکم اعدام این دو نفر فایل صوتی مصاحبه با زانیار مرادی را که یک ماه پیش از اعدام او انجام شده بود، منتشر کرد. زانیار مرادی در این مصاحبه صراحتا می‌گوید که ماموران اطلاعات سپاه به او گفته بودند که این پرونده یک بازی سیاسی علیه پدر اوست که در اقلیم کردستان مشغول مبارزه مسلحانه علیه جمهوری اسلامی است.
اقبال مرادی، پدر زانیار و فعال سیاسی کرد، در تیرماه امسال (ژوئیه) در شهر پنجوین در استان کردنشین سلیمانیه در شمال عراق کشته شد. احزاب کرد ماموران امنیتی جمهوری اسلامی را به دست داشتن در این ترور متهم کردند.
رامین حسین‌پناهی ۲۴ ساله و متهم به عضویت در حزب "کومله" بود. او سوم تیر ۱۳۹۶ در حالی بازداشت شد که از سوی نیروهای سپاه پاسداران هدف گلوله قرار گرفته بود. او پنجم بهمن ۱۳۹۶ در دادگاه انقلاب سنندج به اعدام محکوم شد. این حکم ۲۰ فروردین ۹۷ به تایید دیوان‌عالی کشور رسید.
وکلای رامین روند دادگاه را ناعادلانه خواندند و گفتند او در طول دوران تحقیقات مقدماتی و بازجویی در سلول‌های انفرادی، از دسترسی به وکیل و خانواده محروم بوده، برای اعتراف تلویزیونی تحت فشار قرار گرفته است.
اعتراض به اعدام‌ها
پس از اعدام این سه فعال سیاسی، موج اعتراضات علیه این اقدام قوه قضائیه بالا گرفت. این اعتراضات تنها محدود به اپوزیسیون جمهوری اسلامی و خارج از کشور نماند و حتی برخی چهره‌های شاخص اصلاح‌طلب نیز به این اعدام‌ها اعتراض کردند.
مصطفی تاجزاده، فعال سیاسی اصلاح‌طلب، درباره اعدام این سه نفر و اعتصاب اعتراضی در کردستان در صفحه توییترش نوشت: «دیروز اغلب شهرهای کردستان در اعتراض به اعدام سه نفر در اعتصاب بود. دغدغه‌ی‌ایرانیان درباره حفظ امنیت و نگاه منفی آنها به مشی مسلحانه گروه‌ها ستودنی است. با وجود این دادرسی عادلانه و شفاف حق هر شهروند است. قوه قضائیه اسناد و مدارک پرونده هر سه را برای داوری عمومی منتشر کند.»
احمد زیدآبادی روزنامه‌نگار نیز که زمانی هم‌بند زانیار و لقمان مرادی بوده در این باره مطلبی با این عنوان نوشت: "در سوگ دوستانی که غریبانه پر کشیدند".
زیدآبادی در متن خود ضمن بیان احساساتش از اعدام این دو جوان و اینکه "دستش به قلم نمی‌رود" تا در این باره بنویسد، به هم‌زمانی این اعدام‌ها با سفر روحانی به مجمع عمومی سازمان ملل اشاره کرده و می‌نویسد: «اینک اما در آستانۀ سفر حسن روحانی و وزیر خارجه‌اش ظریف به نیویورک، این دو جوان را به همراه رامین حسین پناهی به چوبۀ دار آویختند. بعد از ده سال بلاتکلیفی و دلهره و اضطراب دائمی ناشی از اجرای حکم، یعنی این بهترین زمانی بود که روحانی خبر اعدام آنها را به عنوان ارمغان به محل سازمان ملل ببرد؟ رئیس جمهور و وزیر خارجه‌اش در آنجا می‌خواهند در مقابل پرسش رسانه‌ها چه بگویند؟ که آنها را نمی‌شناسند؟ که اسم‌شان را نشنیده‌اند؟ که قوۀ قضائیه مستقل است و آنها در این امور هیچکاره‌اند؟ که تروریست بودند و مستحق مرگ؟ همۀ این پاسخ‌ها با تمسخر خبرنگاران روبرو خواهد شد و در عوض، استدلال‌هایشان در محکوم کردن تحریم‌های آمریکا و رفتار ترامپ، ناشنیده خواهد ماند.»
کانون نویسندگان ایران نیز در اطلاعیه‌ای اعدام این سه نفر را محکوم کرده و نوشته است: «از خبر پیداست که تقریبا هیچ نکته‌ی روشنی در این پرونده‌ها وجود ندارد. همه چیز در هاله‌ای از ابهام و رد و نقض است و این خیلی هم عجیب نیست؛ زیرا از یک سیستم دادرسی غیرشفاف و ناعادلانه نتیجه‌ای جز این حاصل نمی‌شود.»
این کانون اعدام این سه جوان را که دو تن از آنها از ۱۰ سال پیش زیر حکم اعدام بودند با هدف "ایجاد رعب و وحشت" دانسته و نوشته است: «اعدام به‌خودی خود و به هر دلیل و در مورد هر کس که اجرا شود، عملی غیر انسانی و محکوم است؛ خاصه اگر به منظور ایجاد وحشت و قفل زدن بر دهان مردم انجام شود. اعدام در ایران فقط یک روش غیر انسانی برای مجازات نیست بلکه در عین حال ابزاری است برای جلوگیری از آزادی بیان و دیگر آزادی‌های اجتماعی و سیاسی.»
و نتیجه گرفته که مخالفت با اعدام "دفاع از آزادی" نیز هست.
در لحظات آخر قبل از اعدام چه گذشت
روز پنجشنبه ۲۲ شهریور نامهای از قول چند تن از هم‌بندیان زندانیان اعدام‌شده در فضای مجازی منتشر شد. در این نامه که امضای ۱۰ زندانی از جمله آرش صادقی را دارد نوشته شده که از روز چهارشنبه قبل از اعدام (۱۴ شهریور) بعد از ملاقات‌ها تلفن‌های کلیه بندها قطع شد و حتی تردد به بهداری زندان و هواخوری برای زندانیان بند ممنوع شد.
این زندانیان نوشته‌اند که تا ساعت سه و چهار روز شنبه همچنان منتظر بوده‌اند که زانیار و لقمان که از شب قبل به قرنطینه برده شده بودند برگردند اما بعد از ساعت چهار و نیم و با برنگشتن آنها نگرانی‌ها شروع می‌شود.
آنها نوشته‌اند: «از ساعت چهار و نیم به بعد نگرانی‌ها شروع شد و همه‌ی موارد بالا در کنار هم واقعه‌ی شومی را خبر می‌داد. داستان برخورد کامیون با کابل‌های تلفنی زندان، که نگهبان‌ها می‌گفتند، قبلا هم در زندان با جنایاتی همراه بوده، و این خود نگرانی‌ها را افزایش می‌داد. تنها امیدواری‌مان این بود که پرونده‌ی آنها نقص خورده بود و تازه برای تعیین شعبه به دادستانی سنندج رفته است.»
آرش صادقی، ابراهیم فیروزی، پیام شکیبا، پیروز منصوری، سعید شیرزاد، سعید ماسوری، جواد فولادوند، حسن صادقی، مجید اسدی، محمد بنازاده امیرخیزی امضاکنندگان این نامه هستند.
دو زندانی کرد دیگر در معرض اعدام
در حال حاضر، به گفته سازمان عفو بین‌الملل، دو زندانی کرد دیگر در معرض خطر اعدام قرار دارند. این سازمان با انتشار اطلاعیه‌ای در روز ۲۱ شهریور با اشاره به پخش فیلم اعترافات هوشمند علیپور اهل سردشت و محمد استادقادر اهل سقز در ۱۶ مرداد از صدا و سیمای جمهوری اسلامی نوشته است: «با توجه به ماهیت ادعای وزارت اطلاعات و اعترافات تلویزیونی پخش شده، این اتهامات ممکن است مجازات اعدام را به همراه داشته باشد.»
در بیانیه عفو بین‌الملل درباره این دو زندانی چنین آمده است: «در روز ۱۲ مرداد، هوشمند علیپور و محمد استادقادر در نزدیکی شهر سقز در استان کردستان توسط نیروهای امنیتی به ظن مشارکت در حمله نظامی به یک پایگاه امنیتی در آن شهر بازداشت شدند. محمد استادقادر در جریان بازداشت مورد اصابت گلوله قرار گرفت و زخمی شد اما از مراقبت‌های پزشکی محروم مانده است. هر دو مرد به محلی نامعلوم انتقال داده شده و از دسترسی به خانواده و وکیل محروم شدند.»
آیا برای این دو شهروند کرد نیز حکم اعدام صادر خواهد شد و این دو نیز مانند زانیار و لقمان مرادی سال‌های متمادی را زیر حکم اعدام سپری خواهند کرد تا در "زمان مقتضی" این حکم اجرا شود؟