مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، روز سه‌شنبه ۲۴ مهرماه (۱۶ اکتبر) برای گفت‌وگو با ملک سلمان، پادشاه عربستان سعودی، درباره پرونده جمال خاشقجی وارد ریاض شد. پمپئو بلافاصله پس از ورود به ریاض با پادشاه عربستان سعودی دیدار کرد.

تصاویر منتشرشده نشانگر دیدار مایک پمپئو با ملک سلمان در قصر او در ریاض هستند، اما هنوز خبری از مضمون گفت‌وگوی آنها منتشر نشده است.

پیش‌تر اما اعلام شده بود که قصد سفر وزیر خارجه آمریکا به ریاض، گفت‌وگو با پادشاه عربستان سعودی بر سر پرونده ناپدید شدن مرموز جمال خاشفجی، روزنامه‌نگار منتقد عربستانی، در ترکیه است.

جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد ریاض، از روز دوم اکتبر گذشته که به کنسولگری عربستان سعودی در استانبول رفت، ناپدید شده و عربستان به قتل او متهم شده است. ریاض اما تاکنون این اتهامات را رد کرده است.

سفارت آمریکا در عربستان سعودی در توییتر نوشت که پمپئو در فرودگاه مورد استقبال عادل الجبیر، همتای سعودی خود قرار گرفته است.

دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، وزیر خارجه‌اش را برای روشن کردن پرونده مبهم خاشقجی به ریاض فرستاده است.

اعلام شده است که در صورت لزوم پمپئو پس از ریاض به ترکیه سفر خواهد کرد. اما خبرگزاری آناتولی ترکیه سفر وزیر خارجه آمریکا به این کشور را قطعی شمرده و اعلام کرده است که پمپئو روز چهارشنبه به ترکیه رفته تا با مولود چاووش‌اوغلو، همتای ترک خود پیرامون پرونده جمال خاشقجی به رایزنی بپردازد. برخی رسانه‌ها نیز به نقل از سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا سفر پمپئو به ترکیه را تأیید کرده‌اند.

خواست لغو مصونیت دیپلمات‌های سعودی در ترکیه

در این میان میشل باشله، کمیسر حقوق بشر سازمان ملل متحد، خواستار لغو مصونیت دیپلمات‌های سعودی و اماکن دیپلماتیک آنها در ترکیه در رابطه با پرونده خاشقجی شد. خانم باشله روز سه‌شنبه در ژنو مقام‌های ترکیه و عربستان را فراخواند تا تمامی مدارک و شواهد موجود در رابطه با این پرونده را علنی کنند.

دلیل جمال خاشقجی برای رفتن به کنسولگری عربستان در استانبول دریافت مدارکی بوده که برای ازدواج با نامزد ترکیه‌ای خود به آنها نیاز داشته است. این روزنامه‌نگار منتقد عربستان سعودی اما پس از ورود به کنسولگری ناپدید شد و اثری از خروج او از این محل نیز به دست نیامد.

به گزارش رسانه‌های ترکیه، مقام‌های ترکیه بر این باورند که خاشقجی پس از ورود به کنسولگری عربستان در استانبول توسط یک گروه ویژه اعزامی از ریاض به قتل رسیده است. محافل نزدیک به نهادهای امنیتی ترکیه گفته‌اند که در روز ناپدید شدن خاشقجی، گروهی ۱۵ نفره از عربستان سعودی، از جمله مقام‌های حکومتی ریاض، با دو هواپیما به استانبول آمده، به کنسولگری این کشور رفته و سپس خاک ترکیه را ترک کرده‌اند.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، روز گذشته در پی تماسی تلفنی با ملک سلمان احتمال دست داشتن "قاتلان خودسر" در پرونده خاشقجی را مطرح کرد و گفت که پادشاه عربستان سعودی داشتن هر گونه اطلاعی از این موضوع را به شدت رد کرده است. ترامپ سپس در توییتر نوشت که وزیر خارجه‌اش را برای گفت‌وگو با پادشاه عربستان بلافاصله به ریاض می‌فرستد.

روز گذشته کمیته‌ای متشکل از کارشناسان ترکیه و عربستان سعودی به تفتیش ساختمان کنسولگری این کشور در استانبول پرداختند. این تیم بامداد امروز سه‌شنبه پس از هشت ساعت به یک عملیات تفتیش خود پایان داد. یک مقام مسئول به خبرگزاری فرانسه گفته است که این تیم تحقیقاتی نمونه‌هایی از جمله خاک باغ کنسولگری را برای آزمایش‌های بیشتر با خود برده‌اند.

"گزارش" احتمالی ریاض

در این میان، شبکه خبری "سی‌ان‌ان" به نقل از دو منبع آگاه گزارش داده است که مقام‌های عربستان سعودی در حال آماده‌سازی گزارشی هستند تا اعلام کنند جمال خاشقجی در جریان بازجویی در کنسولگری این کشور در استانبول در نتیجه بروز "اشتباه" کشته شده است. این بازجویی قرار بوده منجر به ربودن خاشقجی از ترکیه شود.

یک منبع مطلع به "سی‌ان‌ان" گفته است، نتیجه‌گیری احتمالی این گزارش چنین خواهد بود که این عملیات بدون مجوز و تأیید از بالا انجام گرفته و عوامل آن به مجازات خواهند رسید. سی‌ان‌ان به نقل از یکی از منابع آگاه نوشته گزارش مزبور هنوز در حال آماده‌سازی است و احتمال تغییر محتوای آن وجود دارد. خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز گزارش داده است که شایعات مشابهی در مورد گزارش عربستان سعودی در ترکیه بر سر زبان‌هاست.

نتیجه تحقیقات بر سر پرونده ناپدید شدن جمال خاشقجی می‌تواند بر شدت تنش میان دو قدرت منطقه‌ای، ترکیه و عربستان سعودی بیفزاید. مناسبات ریاض و آنکارا سال گذشته میلادی پس از اعزام واحدهای نظامی ترکیه به قطر که از سوی عربستان تحریم شده بود، به تیرگی گرایید.

از سوی دیگر خاشقچی ساکن آمریکا بوده و همین امر حساسیت این کشور نسبت به ناپدید شدن او را دوچندان کرده است. رئیس جمهوری آمریکا پیش‌از تماس تلفنی با ملک سلمان گفته بود، چنانچه دست داشتن عربستان سعودی در قتل احتمالی خاشقجی اثبات شود، "مجازت شدیدی" در انتظار ریاض خواهد بود. فرانسه، بریتانیا و آلمان نیز با انتشار بیانیه‌ای مشترک خواستار پاسخگویی عربستان شده‌اند.

جمال خاشقجی در گذشته مشاور دولت عربستان سعودی بوده است. این روزنامه‌نگار ۵۹ ساله که از جمله برای روزنامه آمریکایی "واشنگتن پست" می‌نوشت، بارها به سیاست‌های محمد بن سلمان، ولیعهد پرقدرت عربستان سعودی، از جمله حمله این کشور به یمن، انتقاد کرده بود. محمد بن سلمان که اصلاحات اقتصادی و اجتماعی فراوانی را در عربستان سعودی آغاز کرده است، با منتقدان سیاست‌های خود به شدت برخورد می‌کند.