خبرگزاری رویترز روز جمعه ۱۱ آبان (دوم نوامبر) به نقل از شبکه خبری بلومبرگ گزارش داد که هشت کشور از پیروی از دور دوم تحریم‌های آمریکا علیه جمهوری اسلامی مستثنا شده‌اند.

بنا بر این گزارش کره جنوبی، هند و ژاپن از جمله کشورهایی هستند که مجازند دست‌کم به طور موقت به خرید نفت از ایران ادامه دهند. گمان می‌رود فهرست کشورهایی که مشمول اقدام‌های تنبیهی ایالات متحده به خاطر خرید نفت از ایران نمی‌شوند، پس از آغاز دور دوم تحریم‌ها در روز دوشنبه به طور رسمی منتشر شود.

ظاهرا کره جنوبی و هند بر سر ادامه خرید نفت از ایران، به رغم تحریم‌های آمریکا، با واشنگتن به توافق رسیده‌اند. این خبر را یک رسانه آمریکایی به نقل از منابع مطلع اعلام کرده اما هنوز به صورت رسمی تائید نشده است.

شبکه خبری بلومبرگ روز پنج‌شنبه از قول مقاماتی که گفته می‌شود در جریان مذاکرات کره جنوبی و هند با واشنگتن هستند اعلام کرده بود که این دو کشور بر سر ادامه خرید نفت از ایران با آمریکا به توافق رسیده‌اند.

بنابر این گزارش منابع آگاه گفته‌اند که هنوز تصمیم نهایی در مورد معافیت هند و کره جنوبی از تحریم واردات نفت از ایران گرفته نشده و اعلام رسمی توافق‌های احتمالی در این زمینه پیش از اجرایی شدن دور دوم تحریم‌های آمریکا علیه جمهوری اسلامی رسانه‌ای نخواهد شد.

رئیس جمهوری آمریکا، دونالد ترامپ هشتم ماه مه فرمان اجرایی خروج ایالات متحده از توافق هسته‌ای با ایران و برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را امضا کرد. در پی این اقدام وزارت خزانه‌داری آمریکا اعلام کرد که تحریم‌های لغو یا تعلیق شده این کشور علیه جمهوری اسلامی، در دو دوره ۹۰ و ۱۸۰ روزه دوباره اعمال خواهد شد.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

دور دوم این تحریم‌ها به طور عمده صادرات نفت و گاز و مبادلات مالی بین‌المللی ایران را هدف قرار می‌دهد. واردکنندگان مهم نفت ایران در ماه‌های گذشته با واشنگتن وارد مذاکره شده‌اند تا موافقت این کشور را برای ادامه خرید نفت از ایران جلب کنند.

ظاهرا آمریکا به این شرط با ادامه خرید نفت جمهوری اسلامی برای پالایشگاه‌های هند موافقت کرده که درآمد حاصل از این کار به طور مستقیم به ایران پرداخت نشود.

ایران پیش از این نیز به خاطر مشکلات و محدودیت‌هایی که در مبادلات بانکی بین‌المللی دارد نفت خود را به برخی از کشورها به صورت پایاپای عرضه کرده است.

منابع آگاه به بلومبرگ گفته‌اند که موافقت مشروط آمریکا با معافیت کره جنوبی از تحریم‌های نفتی ایران به این علت است که نیروگاه‌های این کشور به شدت به واردات میعانات گازی (نوعی نفت فوق سبک) از جمهوری اسلامی وابسته‌اند.

جان بولتون، مشاور شورای امنیت ملی آمریکا به تازگی تاکید کرده که هدف ایالات متحده از اجرای دور دوم تحریم‌ها وارد کردن بیشترین فشار بر ایران است اما این کشور قصد ندارد با این کار به دوستان و هم‌پیمانان خود آسیب برساند.

انعطاف واشنگتن در برابر خریداران نفت ایران

به گزارش رویترز جان بولتون روز چهارشنبه گفته است که احتمالا برخی از کشورها قادر نیستند واردات نفت از ایران را به سرعت قطع کنند و به همین دلیل واشنگتن قصد دارد با آغاز دورم دوم تحریم‌های برای برخی از مشتریان نفت ایران استثنا قائل شود.

چین، هند، کره جنوبی، ترکیه و ژاپن که مهم‌ترین خریداران نفت ایران هستند پیش از این گفته‌اند که قادر به توقف کامل واردات نفت از ایران نیستند. با توجه به اظهارات جان بولتون انتظار می‌رود که این کشورها دست‌کم برای مدتی به خرید نفت از ایران ادامه دهند.

در روزهای اخیر گزارش‌های متفاوتی از معافیت برخی از کشورها از تحریم‌های نفتی ایران منتشر شده اما آمریکا تا کنون به طور رسمی در این باره اظهار نظری نکرده است.

آنکارا در انتظار ابلاغیه کتبی آمریکا

به گزارش خبرگزاری آناتولی، فاتح دونمز، وزیر انرژی و منابع طبیعی ترکیه روز جمعه در کمیسیون برنامه و بودجه پارلمان این کشور درباره معافیت آنکارا از تحریم‌ نفتی ایران گفته است: «برخی شنیده‌ها حاکی از این موضوع است اما در این رابطه ابلاغیه کتبی دریافت نکرده‌ایم.»

ترکیه پیش از این از آمریکا خواسته بود برای چند ماه از تحریم‌های نفتی علیه جمهوری اسلامی معاف شود. دونمز می‌گوید شواهد حکایت از درستی خبر معافیت هشت کشور، از جمله ترکیه از تحریم خرید نفت ایران دارد و آنکارا منتظر دریافت ابلاغیه کتبی این معافیت است.

دونالد ترامپ پس از اعلام خروج آمریکا از توافق هسته‌ای اعلام کرده بود که قصد دارد صادرات نفت ایران را به صفر برساند. ایالات متحده در ماه‌های گذشته از این موضع عقب‌نشینی کرده و بر کاهش شدید خرید نفت از ایران تاکید می‌کند.

مقامات ارشد آمریکایی در ماه‌های اخیر در سفر به کشورهایی که خریداران عمده نفت ایران محسوب می‌شوند تلاش کرده‌اند آنها را به توقف کامل یا کاهش قابل توجه مبادلات تجاری با جمهوری اسلامی ترغیب کند.

برخی از ناظران معتقدند با توجه به پایبندی چین، روسیه و سه کشور اروپایی (بریتانیا، فرانسه و آلمان) به توافق هسته‌ای و نگرانی‌هایی که در خود آمریکا نیز نسبت به افزایش قیمت نفت درصورت کاهش شدید صادرات ایران وجود دارد، فروش نفت این کشور، هر چند کمتر از گذشته ادامه داشته باشد.

کاهش شدید صادرات نفت ایران

میانگین صادرات نفت جمهوری اسلامی در سال گذشته خورشیدی روزی دو میلیون و ۱۱۵ هزار بشکه بوده است و مطابق برنامه‌های ایران این میزان قرار بود تا دو و نیم میلیون بشکه در روز افزایش یابد.

محمد باقر نوبخت، معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان برنامه و بودجه چندی پیش گفته بود میانگین فروش نفت ایران در پنج ماه نخست امسال روزی دو میلیون و ۴۵۷ هزار بشکه و بیش از پیش‌بینی‌های قبلی بوده است.

نوبخت اذعان کرده که صادرات نفت ایران در ماه سپتامبر به روزی یک میلیون و ۱۱۸ هزار بشکه کاهش یافته است. او می‌گوید ایران برای شرایط پس از بازگشت دور دوم تحریم‌ها سه سناریو بر مبنای صادرات روزانه یک میلیون و ۷۰۰ هزار، یک و نیم میلیون و یک میلیون بشکه نفت در نظر گرفته و برای آن برنامه‌ریزی کرده است.

با در نظر داشتن آمار ماه سپتامبر که هنوز دور دوم تحریم‌ها آغاز نشده بود، به نظر می‌رسد که جمهوری اسلامی به سرعت در حال رسیدن به سناریوی سوم است.