روحانی: بعضی از منابع طبیعی پیش‌خور شده‌اند
۱۳۹۷ دی ۱۷, دوشنبه
حسن روحانی با تاکید بر کاهش دخایر آبی ایران اعلام کرد که کشور در این زمینه "متاسفانه وضع خوبی ندارد".
او روز دوشنبه ۱۷ دی (هفتم ژانویه) در ملاقات با وزیر جهاد کشاورزی و مدیران ارشد این وزارتخانه، مشکل آب را با امنیت مردم مرتبط دانست و گفت: «اگر آب نباشد سایر موارد و مشکلات دیگر به وجود می‌آید.»
روحانی اذعان کرد که مجوزهای نادرست و برداشت‌های بی‌رویه موجب افت ذخایر زیرزمینی شده‌اند. او گفت کشور هر سال به مواد غذایی بیشتر نیاز دارد اما مشکل محدودیت زمین‌های حاصلخیز کشاورزی وجود دارد.
عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، پاییز سال ۹۶ در همایشی گفته بود که با سیاست تولید و مصرف بیشتر، بلایی بر سر آب کشور آمده که رابطه استحصال و بهره‌وری از هم گسیخته است: «متخصصان دامداری در سال ۱۳۶۱ اعتراض می‌کردند که ۶۵ میلیون واحد دامی کشور از ظرفیت پذیرش مراتع موجود بالاترند اما امروز افتخار می‌کنیم که ۱۲۰ میلیون واحد دامی داریم... با این ارقام نمی‌توان محیط زیست را حفظ کرد.»
روحانی هشدار داد که حتی اگر محدودیت‌های مربوط به زمین کشاورزی از بین بروند، باز محدودیت منابع آبی وجود دارد: «ذخایر آب زیرزمینی کم شده و بعضی از منابع طبیعی کشور پیش‌خور شده‌اند.»
او در بخشی از سخنان خود عنوان کرد که تامین علوفه، کنجاله و ذرت از گرفتاری‌های دولت است: «مردم فکر می‌کنند ما فقط در بخش تکنولوژی‌های پیشرفته نیاز به واردات داریم اما نمی‌دانند گرفتاری ما در تامین علوفه، کنجاله و ذرت است.»
دکتر پرویز کردوانی که به "پدر کویرشناسی ایران" شهرت دارد، فروردین ۹۷ گفته بود: «بیچاره کسی که ۵۰سال دیگر به دنیا بیاید. تا آن زمان دیگر نه آب سطحی داریم نه آب زیر زمینی. البته این اتفاق شاید زودتر هم بیفتد.»
خشکسالی و برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی، با فرونشست زمین در بسیاری نقاط ایران همراه بوده است. محمد درویش، کنشگر محیط زیست، آبان ۹۷ گلایه کرد که هیچ یک از مسئولان به فرونشست ۳۶ سانتیمتری زمین در جنوب تهران و فرونشست ۵۴ سانتیمتری زمین در دشت فسا و جهرم کمترین واکنشی نشان نداده‌اند.
ده‌ها سد خالی
همزمان با سخنان روحانی، وزارت نیرو خبر داد که کاهش ورود آب به سدهای کشور باعث شده که ۵۲درصد از مخازن ۱۷۸ سد بزرگ کشور خالی باشند.
در حال حاضر، آب ذخیره شده ۸۸ سد مهم ایران، کمتر از ۴۰ درصد است. اگرچه در پاییز میزان بارندگی مناسب بوده اما به خاطر خشکسالی مداوم و خشک بودن زمین یا بستر رودخانه‌ها، بخشی از بارش‌ها به جای آن که به آب روان تبدیل شود، رطوبت از دست رفته خاک را جبران کرده است.
خبرگزاری ایرنا می‌نویسد سدهای ۹ استان در موقعیتی بحرانی قرار دارند. اصفهان، بوشهر، گلستان، خراسان رضوی، سیستان و بلوچستان، چهارمحال و بختیاری، خراسان جنوبی، هرمزگان و قم استان‌هایی هستند که از ۸۰درصد ذخایر سدهای‌شان استفاده شده است.
وضع اصفهان از سایر استان‌ها بدتر معرفی می‌شود. به گزارش ایرنا، ۸۹درصد از ظرفیت مخازن سدهای این استان خالی است و آب موجود در مخزن سد زاینده‌رود به ۱۱درصد رسیده است.
طبق آمار وزارت نیرو، تا دی ماه ۱۳۹۷همچنان ۳۳۴ شهر ایران در معرض تنش آبی قرار داشته‌اند. ادامه این وضع به معنای کمبود عدیده آب و برق در تابستان ۹۸ خواهد بود.
مسئولان وزارت نیرو پیش‌تر اعلام کرده‌اند که ۳۷ میلیون نفر از جمعیت کشور در معرض تنش آبی قرار دارند.
بحث بر سر کمبود منابع آبی در ایران در سال‌های اخیر به موضوعی دائمی تبدیل شده است. بسیاری کارشناسان معتقدند که هیچ‌یک از مشکلات اجتماعی و سیاسی در ایران به اندازه مشکل آب جدی نیست. بسیاری بر این باورند که جنگ‌ها و تنش‌هایی که در پیش‌اند، روی قحطی آب متمرکز خواهند بود.
"نیویورک تایمز" پیش‌تر در گزارشی نوشته که بحران آب پس از نیجریه، سوریه، سومالی، می‌تواند گریبان ایران را بگیرد و ترکیبی از ناآرامی، مهاجرت وسیع، شورش و حتی یک جنگ تمام عیار را ایجاد کند.