محمدجواد ظریف: استعفا نکردهام
۱۳۹۷ دی ۲۴, دوشنبهمحمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، روز دوشنبه، ۲۴ دی ماه (۱۴ ژانویه) درباره پخش شایعه مربوط به استعفایش گفت که چنین چیزی "صحت ندارد".
پیشتر حشمتالله فلاحتپیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران، در گفتگو با خبرگزاری "ملت" موضوعات استعفای ظریف و خروج ایران از برجام را ساخته "فضای رسانهای" دانست و گفت: «در آخرین جلسه کمیسیون با آقای ظریف، هیچ گونه نشانهای از استعفا را نزد ایشان ندیدم و با قدرت، کار خود را انجام میدهد.»
در هفتههای اخیر رسانههای ایران موضوع استعفای وزیر امور خارجه ایران را از سوی محافل مختلف گزارش کردند. ولی سخنگوی وزارت امور خارجه در نوبتهای مختلف نشست هفتگی خود با خبرنگاران این موضوع را تکذیب کرد.
با این همه برخی رسانههای تندرو، دستگاه دیپلماسی ایران را همچنان به "انفعال" در مواجهه با اتحادیه اروپا متهم کردهاند.
فلاحتپیشه در ادامه مصاحبه خود سفر جاری ظریف به عراق و دیگر کشورهای منطقه را نشانهای از این دانسته که "وزارت خارجه در این زمینه خوب کار میکند و انتشار خبر استعفای ظریف برای ایجاد نوسان در سیاست خارجی کشور است".
ماندن در برجام یا خروج از آن؟
خروج ایران از برنامه جامع توافق هستهای (برجام) هم یکی دیگر از موضوعهای مصاحبه با فلاحتپیشه بوده است. او با رد تصمیم ایران به خروج از برجام گفته است: «جمهوری اسلامی ایران در این شرایط ایران، تغییری را در راهبرد خود در قبال برجام ایجاد نکرده است.»
این نماینده مجلس البته درباره "این شرایط ایران" توضیحی نداد ولی در ادامه تصریح کرد: «البته این به معنای ثابت ماندن راهبرد برجام از سوی ایران نیست و امکان دارد در کشور تصمیم دیگری پیرامون برجام اتخاذ شود.»
نماینده مردم اسلامآباد غرب و دالاهو در مجلس شورای اسلامی در همین حال "اختلاف نظر" افراد را طبیعی دانست و اضافه کرد که راهبرد کلان ایران این است که در فضای برجام، "ایران با جامعه بینالمللی همکاری کند".
رسانههای اصولگرا و تندرو اما در مورد این همکاریهای بینالمللی ایران در قالب برجام، نگاه دیگری دارند. "کیهان" که زیر نظر جریان تندرو اداره میشود در این باره نوشت: «کشورهای اروپایی با تاکتیک وقتکشی تلاش میکنند ایران را همچنان در برجام نگه دارند و خود را حامی این توافق نشان دهند. ولی در این مدت توطئههای بزرگی علیه جمهوری اسلامی ایران تدارک دیدهاند و در عرض شش ماه چهار اتهام تروریستی در خاک این قاره را به جمهوری اسلامی ایران نسبت دادهاند.»
اتحادیه اروپا هفته گذشته به دلیل طرحریزی ترور در خاک اروپا با وضع تحریمهایی علیه یکی از نهادهای اطلاعاتی ایران موافقت کرد.
"دفتر امنیت داخلی وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی" و دو شخص حقیقی به نامهای "سعید هاشمی مقدم" و "اسدالله اسدی" از سوی اتحادیه اروپا تحریم شدهاند. ایران رسما درباره این افراد تاکنون اطلاع رسانی نکرده است.
نگاه به شرق بعد از برجام
به رغم این دیدگاه، برخی رسانهها در ایران معتقدند ایران میتواند در برجام بماند و با اتحادیه اروپا همکاریهای اقتصادی داشته باشد. "عصر ایران" در این باره از جریانهای مخالف برجام پرسیده است: «به اروپا فحش هم دادیم، خوب، چه عاید مردم میشود؟ در سالهای نه چندان دور همین دُوَل اروپایی دست در دست آمریکاییها، ایران را تحریم میکردند. حالا اما به دنبال راهی برای دور زدن تحریمها علیه ایران هستند. برای اولین بار در تاریخ جمهوری اسلامی آنها حق را به آمریکا نمیدهند و در کنار ایران ایستادهاند.»
دولتمردان ایران به تازگی، بخشی از همکاریهای اقتصادی را در صورت خروج از برجام، در کشورهای منطقه جستجو میکنند. سفر وزیر امور خارجه ایران به هند و عراق و مذاکراتی که عنوان "دیپلماسی اقتصادی" به خود گرفته، از نگاه حاکمیت در جمهوری اسلامی، در راستای نگاه به شرق ارزیابی میشود. اگرچه پیش از سفر مسئولان ایرانی ، این هیاتهای سیاسی غرب بودند که راهی منطقه خاورمیانه شدند تا با مقامات کشورهای منطقه به توافقهایی برسند. برگزاری نشست جهانی لهستان با موضوع صلح و ثبات خاورمیانه با تمرکز بر نقش ایران در بهمن ماه ۹۷ یکی از نتایج سفر مقامات آمریکایی است.