هایکو ماس، ژان لودریان و جرمی هانت، وزرای خارجه آلمان، فرانسه و بریتانیا، روز پنجشنبه ۳۱ ژانویه (۱۱ بهمن) بعد از نشستی در بخارست از ثبت سیستمی تازه برای تسهیل تجارت "غیردلاری" با ایران خبردادند. این سیستم  "ابزار حمایت از مبادلات تجاری" یا INSTEX  نام دارد.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

فرانسه میزبان اینس‌تکس خواهد بود و مدیریت آن را پر فیشر، بانکدار با سابقه آلمانی، بر عهده خواهد داشت. بریتانیا نیز ریاست هیئت نظارت بر این نهاد را در اختیار دارد.

اینس‌تکس همچون برنامه‌ای برای معاملات پایاپای بیرون از حوزه تسلط آمریکا بر اقتصاد جهانی کار می‌کند و هدف اولیه آن حمایت از شرکت‌های کوچک و متوسط اروپایی است.

دویچه وله فارسی برای آشنایی با دشواری‌های شرکت‌های کوچک و متوسط آلمانی با مهندس سریم سعیدی، مدیر عامل شرکت "روهر مونتان پارس" یکی از شرکت‌های وابسته  به "روهر مونتان گروپ" صحبت کرد. این شرکت متوسط آلمانی بیش از ۶۰ کارمند دارد و در حوزه صنایع کابل‌سازی و انتقال قطعات به ایران فعالیت دارد.

مهندس سریم سعیدی، مدیرعامل این شرکت درباره وضعیت شرکت‌های متوسط فعال در ایران گفت، شرکت‌های متوسط فعال در ایران با وجود اینس‌تکس وضعیت ناروشنی دارند و این کانال مالی نمی‌تواند مشکل آنها را حل کند.

او دلیل آن را این گونه توضیح می‌دهد: «در حال حاضر فقط سه کشور اروپایی (آلمان، بریتانیا و فرانسه) در آن شرکت کرده‌اند و هنوز مشخص نیست که کشورهای دیگر اروپایی چه موضعی اتخاذ خواهند کرد. از آن گذشته اینس‌تکس فقط در عرصه کالاهای اساسی دارو، غذا و محصولات کشاورزی اجازه کار دارد و برای شرکت‌های آلمانی که در این سه عرصه فعال نیستند عملا وضعیت فرقی نکرده است. بنابراین شرکت‌های متوسط آلمانی خواهان برداشته شدن این محدودیت‌ها و تکمیل آن هستند.»

به گفته رئیس شرکت روهر مونتان پارس هنوز چارچوب همکاری اینس‌تکس با بانک‌های آلمانی ناروشن مانده است و مشخص نیست که آیا بانک‌های آلمانی با اینس‌تکس همکاری خواهند کرد یا خیر.

"اینس‌تکس محدودیت دارد"

سعیدی در ادامه می‌گوید دلیل برداشته شدن محدودیت‌ها برای دارو و غذا را نمی‌داند، چون تبادلات تجاری به گفته او در این عرصه‌ قبلا هم مشکلی نداشته و کانال‌هایی برای تأمین نیازهای اساسی و انسان‌دوستانه وجود داشته است.

او نتیجه می‌گیرد که مشکل شرکت‌های متوسط آلمانی فعال در ایران بدون همکاری بانک‌های آلمانی قابل حل نیست. سعیدی اضافه می‌کند که این بانک‌ها به دلیل فشار آمریکا و ترس از تحریم شدن از طرف این کشور در معاملات با ایران با شرکت‌های آلمانی فعال در ایران همکاری نمی‌کنند.   

به گفته سعیدی اخیرا ایالات متحده آمریکا با نوشتن نامه به برخی از شرکت‌های آلمانی هشدار داده است تا همکاری با ایران را قطع کنند در غیر این صورت تحریم خواهند شد. او در پاسخ به این پرسش دویچه وله که آیا شرکتش چنین نامه‌ای را دریافت کرده است یا خیر، گفت که تمایل ندارد به این پرسش پاسخ دهد.

آقای سعیدی در گفت و گو با دویچه وله همچنین اضافه کرد: «من خوشبین نیستم و تردید دارم که با اینس‌تکس بتوان یک معامله آزاد و قانونی با ایران انجام داد. اما از طرفی این کانال مالی یک روز است که فعال شده و قابلیت توسعه و تکمیل شدن را دارد و باید دید که اروپاییان تاچه حد جدی هستند و از کاستی‌های فعلی آن می‌کاهند.»

سریم سعیدی، مدیر عامل شرکت روهر مونتان پارس همچنین تاکید کرد: « با این وجود ما خوشحال هستیم که این قدم (ثبت اینس‌تکس) برداشته شده و ایران در برجام باقی می‌ماند. اما در نهایت آن انتظاراتی که ما در اوایل سال ۲۰۱۶ با برداشته شدن تحریم‌ها علیه ایران داشتیم فکر نمی‌کنم برآورده شود. درآن زمان بسیاری از شرکت‌های آلمانی با امید به توسعه مناسبات خود در ایران فعالیتشان را آغاز کردند. اکنون حدود ۷۰ درصد این شرکت‌ها با تردید به اینس‌تکس می‌نگرند.»

سعیدی در ادامه گفت: «ما مشکلات خود را با اینس‌تکس مطرح خواهیم کرد، زیرا انتظار داشتیم که سازوکار جدید برای مبادلات تجاری با ایران همه صنایع را دربرگیرد؛ ولی چنین نشده و شرکت‌های متوسط که در ایران فعالیت می‌کنند اکنون باید با بانک‌ها صحبت کنند و اگر بانک‌ها تبادلات ارزی انجام ندهند ما مجبور هستیم که ایران را ترک کنیم چون هیچ راه قانونی برای مبادله تجاری با ایران باقی نمانده است.»

تا به‌حال شرکت‌های بیمه آلیانتس، زیمنس، شرکت نفتی توتال فرانسه و شرکت کشتیرانی مولر-مرسک دانمارک فعالیت‌هایشان را در ایران متوقف کرده‌اند، زیرا نمی‌خواهند تجارت و معامله با آمریکا را به خطر بیندازند.