دولت ایالات متحده آمریکا سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران را در لیست گروه‌های تروریستی قرار داد. این خبر را دونالد ترامپ رییس‌جمهوری آمریکا روز دوشنبه ۱۹ فروردین (۸ مارس) در واشنگتن اعلام کرد. به گفته او سپاه پاسداران ایران از این پس در لیست سیاه گروه‌های تروریستی قرار دارد.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا با اعلام این خبر در کاخ سفید گفت که قرار گرفتن سپاه پاسداران در فهرست سیاه گروه‌های تروریستی بدان معناست که سپاه پاسداران "به‌طور فعال" از تروریسم به عنوان "ابزار سیاست دولتی" استفاده می‌کند، از آن حمایت کرده و آن را تأمین مالی می‌کند.

این نخستین بار است که آمریکا بخشی از یک حکومت و یک سازمان رسمی نظامی را در فهرست گروه‌های تروریستی قرار می‌دهد.

اکنون کنگره آمریکا یک هفته فرصت دارد تا این تصمیم را بررسی کند. اگر کنگره با تصمیم رییس جمهوری آمریکا مخالفت نکند، این تصمیم به مرحله اجرا درخواهد آمد.

دونالد ترامپ گفت: «این نخستین بار است که ایالات متحده بخش دیگری از حکومت را در فهرست تروریستی وزارت امور خارجه قرار می‌دهد. این اقدام نشاندهنده این واقعیت است که عملکرد ایران به طور بنیادین با دیگر کشورها فرق دارد.»

رییس جمهوری آمریکا افزود: «این تصمیم، پیام روشنی به تهران است تا بداند حمایتش از تروریسم پیامدهایی جدی خواهد داشت. ما به‌دلیل حمایت رژیم ایران از اقدامات تروریستی و تا هنگامی که این رژیم از رفتار یاغی‌گرانه و بدخواهانه خود دست نکشد، ما به فشار مالی خود و افزایش هزینه برای رژیم ایران ادامه می‌دهیم.»

قرار دادن سپاه پاسداران در فهرست سازمان‌های تروریستی این امکان را به آمریکا می‌دهد که تحریم‌های بیشتری را علیه جمهوری اسلامی اعمال کند.

دونالد ترامپ در همین باره گفت: «این تصمیم، خطرات معامله تجاری با سپاه پاسداران را آشکار می‌کند.  اگر با سپاه پاسداران معامله کنید، یعنی تروریسم را  تامین مالی کرده‌اید.»

واکنش‌های اولیه

در نخستین واکنش‌ها، بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسراییل اقدام آمریکا برای قرار دادن سپاه پاسداران در فهرست سازمان‌های تروریستی را ستود. 

بحرین نیز از این اقدام آمریکا استقبال کرده است.

از سوی دیگر، شورای عالی امنیت ملی ایران با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که "رژیم ایالات متحده را دولت حامی تروریسم و فرماندهی مرکزی آمریکا موسوم به سنتکام و تمامی نیروهای وابسته به آن را گروه تروریستی" می‌داند.

پیشتر، محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی خواستار مقابله به مثل و تروریست خواندن ارتش آمریکا در غرب آسیا شده بود.

ظریف همچنین روز دوشنبه ۱۹ فروردین (۸ آوریل) در جلسه علنی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شرکت کرد و از ارسال یک یادداشت اعتراضی به سفارت سوئیس در مورد قرار دادن سپاه پاسداران در لیست گروه‌های تروریستی از سوی آمریکا خبر داد.

به گزارش سایت خانه ملت، علی نجفی خوشرودی، نماینده مردم بابل در رابطه با حضور وزیر خارجه در مجلس گفت: «وزیر امور خارجه با اشاره به اعلام آمریکا مبنی بر گنجاندن سپاه پاسداران در لیست گروه‌های تروریستی، این اقدام را محکوم و تاکید نمود چنین اقدامی خطرات زیادی ایجاد می‌کند. اگرچه جمهوری اسلامی ایران به دنبال تنش نبوده و نیست، لیکن چنانچه آمریکا چنین تصمیمی بگیرد، جمهوری اسلامی ایران نیز عمل متقابل خواهد نمود.»

طرح تروریستی خواندن ارتش آمریکا

حشمتالله فلاحت‌پیشه، رییس کمیسیون امنیت ملی مجلس نیز گفت: «در کمتر از چند ساعت نظامیان آمریکا در منطقه در کنار داعش در فهرست گروه‌های تروریستی قرار خواهند گرفت.»

او گفت: «روش اول اقدام مقابله به مثل با آمریکا اجرای قانون مصوب مجلس در خصوص اقدام متقابل و متناسب در برابر سیاست آمریکاست. اگر کل روح این قانون در این زمینه از نظر مجلس تامین شود، نیازی به لایحه دوفوریتی در مجلس نیست، اما در غیر این صورت طرح دوفوریتی را فردا در مجلس به تصویب می‌رسانیم."

‌‌پیشتر، فرماندهان سپاه پاسداران هشدار داده بودند که در صورت قرار گرفتن نام سپاه در فهرست سازمان‌های تروریستی عواقبی جدی برای نیروهای آمریکایی به‌ویژه در غرب آسیا خواهد داشت.

همزمان، نمایندگان مجلس شورای اسلامی از وجود طرحی خبر داده بودند که در صورت تروریست خواندن سپاه پاسداران، قانونی را تصویب خواهند کرد که بر اساس آن، ایران نیز ارتش آمریکا را سازمانی تروریستی خواهد دانست.

اتهام به سپاه؛ سرکوب مردم، حمایت از تروریسم

به‌دنبال انتشار بیانیه دونالد ترامپ، مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا در یک کنفرانس خبری گفت: «خون سربازان آمریکایی روی دست سپاه است.»

پمپئو سپاه و دولت ایران را به انجام اقدامات تروریستی در دنیا متهم کرد و گفت: «اعضای سپاه نه انقلابی، بلکه دزدان و مسئولان فاسدی هستند که از قدرت خود سوءاستفاده کرده‌اند.»

برایان هوک، رییس گروه ویژه امور ایران در وزارت خارجه آمریکا نیز که در این کنفرانس خبری حضور داشت گفت: «سپاه در سرکوب مردم ایران نقش موثری دارد و این تصمیم باعث کاهش سرکوب‌ها علیه مردم ایران می‌شود.»

هوک همچنین گفت: «سپاه بازوی قدرتمند رژیم ایران است. سپاه در نیمی از اقتصاد ایران سهیم است و ما به جهان می‌گوییم که معامله با سپاه چه مشکلاتی خواهد داشت.»

آمریکا پیش از این شمار زیادی از فرماندهان ارشد سپاه، شرکت‌های وابسته به این نهاد و سپاه قدس، شاخه برون مرزی سپاه را تحریم کرده بود، اما اکنون کلیت این تشکیلات یک سازمان تروریستی محسوب می‌شود و با اعضا و همکارانش به عنوان همدستان فعالیت‌های تروریستی برخورد خواهد شد.

برایان هوک گفت که سپاه از زمان تأسیس، تهدید سربازان آمریکایی را در دستور کار داشته و امنیت آنها را به خطر انداخته است.

هوک رژیم جمهوری اسلامی را متهم کرد که آموزش گروه‌های تروریستی در منطقه را بر عهده دارد و افزود که سپاه پاسداران مجری این سیاست‌ها در منطقه است.

دونالد ترامپ نوروز ۹۷ در پیامی خطاب به ایرانیان ضمن تبریک سال نو، به شدت از سپاه پاسداران انتقاد کرد و سپاه را "نیرویی متخاصم" خواند که به گفته او مردم ایران را سرکوب کرده و اموال آنها را برای حمایت از تروریسم در خارج از مرزها به تاراج می‌برد.

وزارت امور خارجه آمریکا تا کنون حدود ۶۰ گروه و سازمان از کشورهای مختلف را، از جمله شبکه القاعده، گروه دولت اسلامی (داعش)، حزب‌الله لبنان و برخی از گروه‌های فلسطینی نظیر حماس را در لیست سیاه "سازمان‌های تروریستی خارجی" قرار داده است.

تهدید پایگاه‌های آمریکا در منطقه

مسئولان ایران و فرماندهان نظامی این کشور در سال‌های گذشته هر بار زمزمه قرار گرفتن سپاه در فهرست گروه‌های تروریستی مطرح شده شروع به تهدید آمریکا به "اقدام متقابل" کرده‌اند. این تهدیدها در چند روز گذشته نیز تکرار شده است.

تیرماه ۹۶ که بحث تروریستی اعلام کردن و تحریم سپاه پاسداران در سنای آمریکا مطرح شد، فرمانده کل سپاه پاسداران تهدید کرده بود که اگر واشنگتن قصد تحریم این نهاد را داشته باشد باید پایگاه‌های خود را تا محدوده هزار کیلومتری ایران برچیند.

جعفری چند ماه بعد نیز گفته بود: «در صورتی که اخبار پراکنده موجود در خصوص حماقت دولت آمریکا مبنی بر در نظر گرفتن سپاه به عنوان گروه تروریستی صحیح باشد، سپاه نیز ارتش آمریکا را در سراسر جهان به ویژه منطقه خاورمیانه، همسنگ داعش در نظر خواهد گرفت.»

فرمانده کل سپاه یک روز پیش از اعلام رسمی تروریستی خواندن سپاه از سوی آمریکا این اقدام را "حماقت" خواند و گفت: «در چنین شرایطی ارتش و نیروهای امنیتی آمریکا در منطقه غرب آسیا از آرامش امروز برخوردار نخواهند بود.»

فلاحت‌پیشه روز یکشنبه از تهیه یک طرح دو فوریتی برای "مقابله به مثل" با آمریکا خبر داد و به خبرگزاری ایسنا گفت «با توجه به این که آمریکا می‌خواهد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست گروه‌های تروریستی قرار دهد، طرح دو فوریتی را تهیه کرده‌ایم که به محض رخ دادن این اتفاق نظامیان آمریکا را در کنار "داعش" در فهرست گروه‌های تروریستی اعلام می‌کنیم.» 

سپاه پاسداران در ایران نقش یک دولت موازی را بازی می‌کند و نقش آن حتی از سوی محمود احمدی‌نژاد و حسن روحانی، روسای جمهوری پیشین و فعلی مورد انتقاد قرار گرفته است. 

مطابق برخی برآوردها، سپاه بر بخش بسیار بزرگی از اقتصاد ایران تسلط دارد. شرکت‌های زیر مجموعه سپاه بزرگ‌ترین پیمانکاران طرح‌های کلان در تمام حوزه‌ها هستند و حجم بزرگی از صادرات محصولات پتروشیمی و واردات کالا را در اختیار دارند.

با قرار گرفتن سپاه پاسداران در فهرست گروه‌های تروریستی آمریکا، دارایی‌های مقامات و شرکت‌های وابسته به این نهاد در خارج از ایران بلوکه می‌شود و سپاهیان در سفرهای خارجی با محدودیت‌ها و خطرهای جدی روبه‌رو خواهند شد.