سودابه اردوان، زندانی سیاسی دهه ۱۳۶۰، روز یکشنبه ۲۹ اردیبهشت (۱۹ مه) با حضور در کانون پناهندگان سیاسی ایرانی در برلین، افشاگری و بازگویی حوادث زندان‌های دهه شصت در جمهوری اسلامی را "مسئولیت و وظیفه" زنان زندانی این دهه و بازماندگان اعدام‌های سال ۶۷ دانست.

خانم اردوان سخنان خود را با عنوان "علیه فراموشی"، بعد از نمایش فیلمی کوتاه درباره خاطرات دوران زندان خود و بازخوانی بخشی از کتاب "یادنگاره‌های زندان" آغاز کرد. او در این کتاب همراه با متن و نقاشی، روزگار سپری شده زنان زندانی دهه شصت را به تصویر کشیده است.

این زندانی سابق سیاسی با اشاره به اینکه فعالیت‌های هنری او در به تصویر کشیدن رخدادهای زندان‌های اوین و قزلحصار، "مستندسازی علیه جنایت و شکنجه" است، گفت: «سرکوب وحشیانه، شکنجه و تجاوز جنسی به دختران و زنان بخشی از جنایت‌های مسئولان زندان و جمهوری اسلامی بوده است که متاسفانه تا به امروز هم به شکل‌های دیگر ادامه دارد.»

"شکنجه‌ها وسرکوب‌ها را باید بازگو کرد"

نویسنده کتاب "یادنگاره‌های زندان"، در بخش دیگری از سخنان خود یادآوری بازجویی‌ها و شکنجه‌ها را بسیار "سخت و دردآور" دانست ولی افشاگری و بازگویی این حوادث "هر چند ناخوشایند و ضدانسانی" را یک موضوع مهم و تاریخی ارزیابی کرد.

او با تاکید بر اینکه همه بازماندگان قتل‌های سال ۶۷ باید "افشاگری" کنند تا همه جهان درباره جنایت‌ها، سرکوب‌ها و قتل‌عام زندانیان در سال ۶۷ بیشتر بدانند، به موضوع "تعرض" بازجویان به برخی زندانیان اشاره کرد و گفت:«متاسفانه بسیاری از زندانیان دهه شصت و بازماندگان قتل های ۶۷ هنوز حاضر نیستند در این موارد به دلیل برخی ملاحظه‌ها حرف بزنند و افشاگری کنند.»

"برخی ملاحظه‌ها"ی مورد اشاره خانم اردوان، پرهیز از بیان "تعرض‌ها و تجاوزهای جنسی" به برخی زندانیان زن به دلیل ملاحظه‌های خانوادگی و اجتماعی است.

سازمان‌ها و نهادهای حقوق بشری بارها به استناد به برخی گزارش‌های دریافتی و اعلام برخی زندانیان، از مسئولان جمهوری اسلامی خواسته‌اند درباره این گزارش‌ها و اتهام اعمال شکنجه، تعرض و تجاوز به زندانیان توضیح دهند. جمهوری اسلامی همواره این اتهام‌ها را تکذیب کرده است.

تابوت‌های "حاج داود"

خانم اردوان با نشان دادن چند نقاشی که او طی دو سال از رخدادهای داخل زندان به تصویر کشیده، رنج‌های دختران و زنانی را توصیف کرد که بعد از بازجویی و شکنجه، "بدون مداوای زخم" دوباره به انفرادی منتقل شدند.

اردوان در بخش دیگری از بازگویی هشت سال خاطرات خود در زندان‌های اوین و قزل‌حصار، رفتار بازجویان را رفتاری "جنون آمیز" دانست که "گوش به فرمان حاج داود" (مسئول وقت زندان اوین) دختران و زنان زندانی را به بهانه "خودداری از اعتراف"  و به منظور "تواب‌سازی" شکنجه می‌کردند.

او همچنین از لحظه‌هایی سخن گفت که دختران و زنان جوان زندانی، داخل تابوت انداخته می‌شدند به این تصور که آخرین دقیقه‌های زنده بودنشان است و قرار است زنده به گور شوند. این تابوت‌ها به نام "واحد" شناخته می‌شدند.

"معترضان امروز، پرورش یافته در جمهوری اسلامی هستند"

او به مقایسه میزان "سرکوب، شکنجه مخالفان و منتقدان" دهه شصت و وضعیت فعلی معترضان زندانی در ایران پرداخت و گفت:«جمهوری اسلامی به نسبت سرکوب مبارزات دهه شصت، این روزها برای سرکوب معترضان و زندانیانی رادیکال‌تر از زمانه ما، شیوه‌های خشونت و شکنجه خود را افزایش داده است.»

خانم اردوان نسل جدید معترضان و منتقدان امروز در ایران را "پرورش یافته" همین حکومت دانست که برای مبارزه و مقاومت، روش‌های متفاوت و متنوعی نسبت به دهه شصت دارند. به اعتقاد او نکته اساسی اما "تداوم ماهیت نقد و اعتراض" است.

این زندانی سیاسی سابق با تاکید براینکه "مبارزه و مقاومت" تنها روزنه‌های امید همه زندانیان دهه شصت بوده است، اضافه کرد که نسل امروز در ایران باید همواره امیدوار باشند که می‌توانند به خواست و مطالبه خود برسند و سرکوب به گفته او "حتی وحشیانه" هم دیگر نمی‌تواند مانعی برای "حق خواهی و حقیقت طلبی" باشد.

خانم اردوان که حالا مددکار اجتماعی است، به دلیل مبارزه با جمهوری اسلامی، بعد از دستگیری در سال ۱۳۵۹ به مدت هشت سال در زندان‌های اوین و قزل‌حصار به سر برد. او در دو سال پایانی زندان موفق شد ۲۰۰ قطعه از نقاشی‌های خود را به بیرون از زندان منتقل کند؛ نقاشی هایی که بعد از خروج از ایران و اقامت او در سوئد، در سال ۱۳۸۲ در کتاب "یادنگاره‌های زندان" منتشر شد.

یادنگاره‌های زندان، مجموعه خاطرات سودابه اردوان با نقاشی‌هایی از خود نویسنده درباره حوادث و احوالات دختران و زنانی است که به گفته اردوان رنج کشیدند، شکنجه شدند و "بی صدا" رفتند.