با مصوبه مجلس، اسیدپاشی به قصد "ارعاب و ایجاد ناامنی در جامعه"، مصداق اتهام "افساد فیالارض" و مستوجب مرگ خواهد بود. قربانیان اسیدپاشی خواهان ممنوعیت معامله اسید هستند اما پیشنهاد محدودیت خرید و فروش اسید رای نیاورد.
تبلیغات
مجلس دهم در جلسه علنی یکشنبه ۱۹ خرداد به تبصره الحاقی ماده یک "طرح تشدید مجازات اسیدپاشی و حمایت از بزهدیدگان ناشی از آن" رای داد. این تبصره با ۱۶۱ رای موافق، ۹ رای مخالف و ۹ رای ممتنع به تصویب رسید و بر اساس آن "در مواردی که اسیدپاشی به قصد ارعاب و ایجاد ناامنی در جامعه باشد، اقدام مرتکب، افساد فیالارض محسوب و به مجازات آن محکوم میشود."
به گزارش خبرگزاری ایرنا ۲۴۵ نماینده در زمان رایگیری این تبصره در مجلس حضور داشتهاند. تعداد آرای ماخوذه نشان میدهد که ۶۶ نفر هیچ مشارکتی در تصویب تبصره نکردهاند.
طرح تشدید مجازات اسیدپاشی با پیگیری نمایندگان زن به صحن علنی رفته است. ماده یک طرح که سه هفته قبل تصویب شد، پاشیدن عمدی اسید یا هر ترکیب شیمیایی دیگر را که موجب مرگ یا نقص عضو شود، مستوجب قصاص نفس یا قصاص عضو میداند.
در جلسه روز یکشنبه، پیشنهاد طیبه سیاوشی، نماینده تهران مبنی بر ارائه مدارک هویتی از سوی خریداران اسید، رای لازم را نیاورد. این پیشنهاد که به منظور محدود کردن خرید و فروش اسید مطرح شده بود، تنها ۶۸ رای مثبت، ۱۰۲ رای مخالف و ۱۰ رای ممتنع آورد.
یکی از مطالبات قربانیان اسیدپاشی، ممنوعیت خرید و فروش اسید است.
خانم سیاوشی برای جلب توجه نمایندگان، فیلمی دو دقیقهای از قربانیان اسیدپاشی با محور سهولت دسترسی به اسید را نیز به نمایندگان نشان داد. این در حالی است که یحیی کمالیپور، نایب رئیس کمیسیون قضایی مجلس در بحثهای پیشین گفته بود، یکی از نواقص طرح لحاظ نشدن هیچ نکتهای درباره خرید و فروش اسید است.
در جریان تصویب کلیات طرح یاد شده، شماری از قربانیان اسیدپاشی در مجلس حاضر شده و با نمایندگان گفتوگو کرده بودند. مرضیه ابراهیمی که یک چشماش را در جریان اسیدپاشیهای زنجیرهای اصفهان از دست داده، مجازات اعدام را تداوم چرخه خشونت دانسته و ابراز تمایل کرده بود که برای عاملان اسیدپاشی حبس ابد در نظر گرفته شود.
"طرح تشدید مجازات اسیدپاشی و حمایت از بزهدیدگان ناشی از آن" در سال ۹۶ به مجلس ارائه شد اما نوبت رسیدگی به آن پیوسته به تعویق افتاد. در ۲۳ اردیبهشت ۹۸ نمایندگان با یک فوریت طرح و به جریان افتادن آن موافقت کردند.
این طرح به قصد تکمیل قانون مصوبه سال ۱۳۳۷ به مجلس رفته است. قانون سابق، قتل طی اسیدپاشی عمدی را مستوجب اعدام، حبس ابد یا ۱۵ سال زندان میدانست اما مصوبه اخیر تعریف مشخصتری از اسیدپاشی دارد و حمایتهایی نیز برای آسیب دیدگان این خشونت در نظر میگیرد.
اسیدپاشی • زنانی که قربانی کینه مردان میشوند
اسیدپاشی یکی از بیرحمانهترین خشونتهایی است که همچنان در بسیاری از کشورها شاهد آن هستیم. خشونت جبرانناپذیری که بیشتر در مورد زنان رخ میدهد؛ زنانی که دیگر هرگز همچون گذشته زندگی نخواهند کرد اما همچنان مقاوم هستند.
عکس: Ann-Christine Woehrl/Echo Photo Agency
یک عکاس آلمانی به نام "کریستینه ووهرل" Christine Woehrl به تازگی به عکاسی از زنانی پرداخته است که در کشورهای مختلف قربانی این خشونت شدهاند. زنانی که با وجود اینکه قربانی اسیدپاشی شدهاند اما با قدرتی غیرعادی به زندگی ادامه میدهند.
عکس: Ann-Christine Woehrl/Echo Photo Agency
"نصرت" در پاکستان از سوی همسر و برادر همسرش مورد اسیدپاشی قرار گرفته است. این زن پاکستانی پس از اسیدپاشی بسیاری از موهای خود را از دست داد. با کمک پزشک "نصرت" حالا بخشی از صدمات وارد شده به صورتش و موهایش جبران شده است. عکاس این مجموعه از امیدی که در چشمهای نصرت موج میزند یاد کرده و میگوید: «این زنان پس از مدتی دیگر خودشان را پنهان نمیکنند. آنها با امید به زندگی ادامه میدهند.»
عکس: Ann-Christine Woehrl/Echo Photo Agency
هرچند در آلبوم عکسهای این عکاس آلمانی، هیچ یک از زنان قربانی اسیدپاشی ایرانی حضور ندارند اما نگاهی گذرا به صفحات حوادث بسیاری از روزنامههای ایران، متاسفانه مهر تاییدی بر وجود چنین پدیدهای در ایران خواهد زد. معروفترین قربانی اسیدپاشی در ایران شاید "آمنه بهرامی" باشد که در سال ۱۳۸۲ قربانی خشم همکلاسی سابق خود شد و یکی از پر سر و صداترین پروندههای اسیدپاشی در ایران را رقم زد.
عکس: Mehrnews.ir
"آمنه بهرامی" از همان دست زنانی بود که با وجود مشکلات فراوانی که دچارش شد، حتی از قصاص چشم عامل اسیدپاشی خود گذشت. در طول سالهای درمان، کتابی درباره زندگی او در آلمان با عنوان "چشم در برابر چشم" منتشر شد. آمنه همچنین برای فرهنگسازی و جلوگیری از حوادث این چنینی در جلسههای بسیاری حضور پیدا کرد و از تجربیاتش گفت.
عکس: Namenews.ir
"فلاویا" در سال ۲۰۰۹ از سوی فرد ناشناسی در اوگاندا مورد اسیدپاشی قرار گرفت. او و خانوادهاش تا امروز نمی دانند که چرا و توسط چه کسی این کار انجام شده است. اما اسیدپاشی باعث توقف زندگی "فلاویا" نشد.
عکس: Ann-Christine Woehrl/Echo Photo Agency
هیچ چیز برای "فلاویا" ساده نبود. او تا مدتها از خانه خارج نمیشد اما با کمک خانواده و دوستانش حالا همه چیز آسانتر شده است. او حالا نه تنها به روند عادی زندگی بازگشته است بلکه به صورت کاملا حرفهای به رقص سالسا روی آورده است.
عکس: Ann-Christine Woehrl/Echo Photo Agency
"علی نجفی توانا" حقوقدان در این رابطه میگوید: «در بحث اسيدپاشی، بايد ابتدا آسيبشناسی صورت گيرد. علتها را جستوجو كنيم و ببينيم چرا اين بزه در حال گسترش است. بررسیهای علمی نشان میدهد كه دلیل افرادی که دست به اسیدپاشی میزنند معمولا برای انتقام گرفتن به دليل اختلافات خانوادگی به ويژه شكستهای عشقی و عاطفی است.»
عکس: Mehrnews.ir
"نیهاری" ۱۹ سال دارد و اهل هند است. او هم یکی دیگر از قربانیان گمنام اسیدپاشی است که عکسش در کتاب این عکاس آلمانی وجود دارد. کتابی که دربردارنده ۱۰۰ عکس از قربانیان اسیدپاشی است. "نیهاری" از سوی همسرش مدتها تحت شکنجه روحی و جسمی بود. میزان این شکنجهها روحی و جسمی تا جایی پیش رفت که روزی تصمیم گرفت، خودش بر روی خودش اسید بریزد.
عکس: Ann-Christine Woehrl/Echo Photo Agency
"نیهاری" که به خاطر آزارهای جسمی و روحی همسرش دست به این کار زده بود، حالا با وجود جراحتهای بسیار به زیبایی خود همچنان اهمیت میدهد. او معتقد است، زنان سوخته هم زیبا هستند. عکسهای "نیهاری" و بسیاری دیگر از زنان قربانی اسیدپاشی در نمایشگاهی در موزه مردم شناسی شهر مونیخ در آلمان تا ۱۱ ژانویه ۲۰۱۵ در معرض دید بازدیدکنندگان است.
عکس: Ann-Christine Woehrl/Echo Photo Agency
مرجان آسیابانی، روانشنانس معتقد است: «در فرهنگ مردسالار بسیاری از کشورها، زمانی که مردی از به دست آوردن زن مورد علاقه خود ناامید میشود، با اقدام به اسیدپاشی به نوعی انتقام میگیرد. حس مالکیتی که نسبت به آن زن وجود دارد، خشم مرد را تا جایی پیش میبرد که با ریختن اسید بر روی او میکوشد مانع از زندگی مشترک او با فرد دیگری شود.»
عکس: Jamejamonline.ir
عکاس این مجموعه که برای جمعآوری مجموعه خود به بنگلادش، هند، پاکستان، کامبوج، نپال و اوگاندا سفر کرده است، میگوید: «این زنان تلاش میکنند با تنهایی و گوشهگیریای که به آنها تحمیل شده کنار بیایند، اعتماد به نفس از دست رفتهشان را دوباره بیابند و زندگی تازهای را آغاز کنند.»
عکس: Ann-Christine Woehrl/Echo Photo Agency
"فریدا" اهل بنگلادش است و ۲۴ سال سن دارد. او از سوی همسرش که به مواد مخدر اعتیاد دارد مورد اسیدپاشی قرار گرفته است. شوهر "فریدا" بسیاری از اموالشان را در قمار باخته بود. این زوج مشاجرههای بیشمار خانوادگی داشتند که در نهایت شوهرش هنگامی که "فریدا" در خواب بود با پاشیدن اسید بر روی وی، انتقامش را از او گرفت. "فریدا" تاکنون ۱۷ بار تحت عمل جراحی قرار گرفته است.
عکس: Ann-Christine Woehrl/Echo Photo Agency
انتقامجویی و کینه مردان اما در مواردی تنها به زنان بازنمیگردد. در موارد بسیاری کودکان یک خانواده هم همراه مادرشان قربانی اسیدپاشی میشوند. سمیه در روستای همتآباد بم و فرزندش از سوی همسرش که اعتیاد دارد، در خواب مورد اسیدپاشی قرار گرفتند. بسیاری از حقوقدانان در ایران نسبت به فقدان قانون سختگیرانه نسبت به این جرم بارها هشدار دادهاند.
عکس: Mehrnews.ir
زنان قربانی اسیدپاشی با یکدیگر در پاکستان دیدار میکنند. آنها معتقدند در این دیدارها دیگر حس تنهایی نمیکنند و افرادی حضور دارند که کاملا آنها را درک میکنند. با این وجود عکاس این مجموعه پس از عکاسی از این زنان معتقد است، قربانیان اسیدپاشی با وجود همه تلاشها نمیتوانند احساس زن بودنشان را بازیابند. اما عکاس با گردآوری این مجموعه تلاش کرده این احساس را در آنها بیدار کند.
عکس: Ann-Christine Woehrl/Echo Photo Agency
عکس 141 | 14
اسید و انتقامجویی
اسیدپاشی یکی از معضلات جامعه ایران است و قربانیان این شکل از خشونت، بیشتر زنان هستند. آمار دقیقی هم از قربانیان اسیدپاشی در ایران وجود ندارد. اسیدپاشی به زنان عموما با انگیزههای عشقی یا انتقامجوییهای خانوادگی صورت میگیرند و عاملان آنها شوهران یا بستگان مذکر شوهر هستند.
خرداد سال ۹۶ "انجمن حمایت از قربانیان اسیدپاشی" که توسط شماری از قربانیان، هنرمندان و پزشکان بنیانگذاری شده با هدف حمایت از آسیب دیدگان اسیدپاشی و روشنگری علیه خشونت، آغاز به کار کرد. یکی از اعضای هیات مدیره این انجمن، معصومه عطایی است که خود قربانی اسیدپاشی خانوادگی از سوی پدر شوهرش بوده است.
زنانی که قربانی اسیدپاشی میشوند، هرگز به زندگی گذشته خود بازنمیگردند. روند درمان قربانیان اسیدپاشی طولانی و پرهزینه است. روندی که به گفته پزشکان ممکن است تا ۱۰ سال هم طول بکشد.
کلیات "طرح تشدید مجازات اسیدپاشی و حمایت از بزهدیدگان ناشی از آن" در حالی تصویب شده که هفت قربانی اسید پاشیهای سال ۱۳۹۳ در اصفهان همچنان از هویت عامل یا عاملان این اقدام بیخبرند و کمکهای دولتی یا اجتماعی نیز دریافت نکردهاند.
کاربری در توئیتر نوشته است: «دادستان مازندران اعلام کرده که هنجارشکنان سد لفور بازداشت شدهاند و ما باز باید یادآوری کنیم که هنوز اسیدپاشان اصفهان بازداشت نشدن... شاید اصلا اسیدپاشی هنجارشکنی نیست.»
کاربران توئیتر مینویسند عبارت "اسیدپاشی به قصد ارعاب" کژتابی دارد و انگار اسیدپاشی برای مقاصد دیگر را قابل توجیه میداند. از جمله یک شهروند توئیت کرده است: «... لابد اگر به قصد نهی از منکر باشد ایرادی ندارد.»