پرونده فروش سربازی در ایران "مختومه" شد
۱۳۹۸ تیر ۱۰, دوشنبه
موسی کمالی، رئیس اداره سرمایه انسانی سرباز ستاد کل نیروهای مسلح ارتش جمهوری اسلامی، امروز دوشنبه ۱۰ تیرماه (اول ژوئیه) اعلام کرد که "نه تنها هیچ تصمیمی در مورد ارائه تسهیلات به سربازان غایب اتخاذ نشده، بلکه به‌زودی برخورد با این افراد تشدید نیز خواهد شد."
در روزهای گذشته شایعاتی درباره احتمال از سرگیری طرح فروش سربازی، بخشش اضافه‌خدمت غایبان و معافیت‌های جدید سنی در ایران منتشر شده بود.
رئیس اداره سرمایه انسانی سرباز ستاد کل نیروهای مسلح ایران اما ضمن تکذیب این شایعات گفته است: «برابر قانون، سربازانی که تا سه ماه غیبت از سربازی داشته باشند سه ماه اضافه‌خدمت، سربازانی که از سه ماه تا یک سال غیبت داشته باشند شش ماه اضافه‌خدمت و سربازانی که بیش از یک‌سال غیبت داشته باشند علاوه بر شش ماه اضافه‌خدمت، مشمول مجازات‌های مربوط به سربازان فراری نیز می‌شوند.»
پایان فروش سربازی
به گزارش ایسنا، موسی کمالی با بیان اینکه "در گذشته طی چندین مرحله اضافه‌خدمت‌های ناشی از غیبت سربازان بخشیده شده بود"، گفت: «اما دیگر خبری از چنین بخشودگی‌ها و تسهیلاتی نخواهد بود و بخشودگی اضافه‌خدمت‌های ناشی از غیبت دیگر تکرار نخواهد شد و تنها آن دسته از سربازانی که به سربازی اعزام شده و دارای حسن انجام وظیفه و اخلاق باشند با تشخیص فرمانده معادل دو سوم از اضافه‌خدمت ناشی از غیبتشان بخشیده خواهد شد و بجز آن هیچ بخشش دیگری وجود ندارد.»
کمالی همچنین در پاسخ به این پرسش که "آیا احتمال اجرای دوباره طرح فروش سربازی یا همان جریمه ریالی سربازی وجود دارد؟"، گفت: «پرونده فروش سربازی یا جریمه ریالی سربازی مختومه شده و دیگر اجرا نخواهد شد، بنابراین لازم است مشمولان غایب به امید اجرای دوباره چنین طرح‌هایی نمانده، وضعیت سربازی خود را مشخص کنند.»
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
نخستین بار در آذرماه سال ۱۳۷۷ برای مقطعی سه‌ساله به مشمولان خدمت سربازی در ایران اجازه داده شد تا با پرداخت مبالغی از خدمت سربازی معاف شوند. در آن زمان که مبلغ خرید سربازی بین یک میلیون و ۸۰۰ تا سه میلیون و ۱۰۰ هزار تومان در نظر گرفته شده بود، ۳۵۰ هزار نفر مبادرت به خرید سربازی خود کردند.
در ۳۰ آذر ۹۳ نیز دولت اول حسن روحانی پیشنهاد فروش دوره سربازی به مشمولانی را به مجلس شورای اسلامی داده بود که "بیش از ۱۰ سال غیبت" داشته و طبق این پیشنهاد می‌توانستند با پرداخت جریمه مدت زمان غیبت، معاف شوند.
دولت یازدهم در لایحه بودجه سال ۹۵ نیز پیشنهاد معافیت با پرداخت جریمه برای مشمولانی با ۵ سال غیبت را داد، اما ستاد کل نیروهای مسلح ایران با آن مخالفت و پیشنهاد مدت غیبت ۸ سال را مطرح کرد داد. کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی نیز در نهایت با پیشنهاد ستاد کل موافقت کرد.
مبلغ جریمه غایبان در آن زمان بر اساس مدرک تحصیلی بین ۱۰ تا ۵۰ میلیون تومان تعیین شد. برخی نمایندگان نیز به دلیل تبعیض ناشی از توانایی ثروتمندان در خرید سربازی مخالف این طرح بودند. البته دریافت‌کنندگان این نوع از معافیت حق نمایندگی مجلس، عضویت در شوراهای اسلامی و قرار گرفتن در سمت‌های مدیریتی را ندارند.
روز ۳۱ فروردین‌ماه گذشته مهلت خرید سربازی در ایران به سر رسید و پس از آن دیگر مشمولان غایب، از جمله مشمولان مقیم خارج کشور، دیگر نمی‌توانستند با پرداخت جریمه از خدمت معاف شوند.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
رئیس اداره سرمایه انسانی سرباز ستاد کل نیروهای مسلح ایران ۲۰ اردیبهشت‌ماه گذشته با توجه به حذف قانون جریمه مشمولان غایب در سال ۹۸، گفته بود: «طبق قانون مشمولان مقیم خارج از کشور که سه سال در خارج اقامت داشته باشند می‌توانند سالی دو بار به کشور وارد شوند و مدت اقامت‌شان در مجموع حداکثر سه ماه شود.»
طبق قوانین کنونی ایران، مشمولانی که قصد خروج از کشور را دارند باید حتما دارای معافیت یا کارت پایان خدمت سربازی باشند.
موسی کمالی به مشمولانی که بیش از ۸ سال غیبت داشته و مقیم خارج از کشور هستند، توصیه کرده بود که «حتما در کشوری که اقامت دارند گذرنامه خود را در نمایندگی و کنسولگری ایران ممهور به مهر ورود و خروج کنند تا در هنگام خروج از ایران به مشکل بر نخورده و کارشان طولانی نشود.»
این مقام ارشد ستاد کل نیروهای مسلح ایران ۲۷ دی‌ماه سال گذشته (۱۳۹۷) نیز با اشاره به کاهش فرزندآوری و نیز "معافیت‌های مختلفی که در کشور برای سربازان وجود دارد" از کاهش تعداد سربازان در مقایسه با گذشته خبر داده و خواستار اتخاذ "تصمیمات اساسی" در این خصوص شده بود.
"تشدید برخورد با مشمولان غایب"
رئیس اداره سرمایه انسانی سرباز ستاد کل نیروهای مسلح ایران در بخش دیگری از سخنان امروز خود همچنین احتمال اعلام "معافیت‌های سنی سربازی جدید" را منتفی دانست و خاطرنشان کرد: «تمامی افراد ذکور ایرانی متولد سال ۱۳۵۵ به بعد مشمول خدمت سربازی هستند و باید وضعیت خدمت سربازی خود را مشخص کنند. هیچ‌گونه معافیت سنی جدیدی برای این افراد اعلام نخواهد شد.»
موسی کمالی در عین حال از "تشدید برخورد با مشمولان غایب" خبر داد و گفت: «به زودی طرح تشدید برخورد با مشمولان غایب و همچنین به‌کارگیرندگان این افراد اجرا خواهد شد و برابر قانون با این افراد برخورد خواهد شد که از جمله آن احتمال ارجاع به محاکم قضائی نیز وجود دارد.»
کمالی با بیان اینکه "بسیاری از مشمولان غایب هنگام دریافت گواهینامه، تمدید گواهینامه، تعویض پلاک و… شناسایی شده‌اند"، تصریح کرد: «در همین راستا نیز به زودی برخورد با آنان آغاز خواهد شد.»
این مقام ارشد ستاد کل نیروهای مسلح ایران همچنین از "تشدید محدودیت‌های اجتماعی برای مشمولان غایب" نیز خبر داد و گفت که این محدودیت‌ها از جمله شامل "ممنوعیت ارائه وام بانکی" و "ممنوعیت ثبت و تأسیس شرکت و…" برای آنها خواهد شد.
طبق قوانین ایران، خدمت سربازی در این کشور برای مردان اجباری است و آنان از ۱۸ سالگی مشمول این قانون می‌شوند.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی در سال ۱۳۸۴ با اشاره به طولانی بودن مدت خدمت سربازی در ایران، خواستار کوتاه شدن آن شده بود. به گزارش این مرکز "مدت دو ساله خدمت سربازی... نارضایتی مردم و اکراه فرزندان آنها را به دنبال دارد."
به گفته مقام‌های جمهوری اسلامی، صدها هزار "غایب" سربازی در داخل و خارج از کشور وجود دارند و فرار از سربازی نیز از جمله مشکلات جدی سازمان نظام وظیفه ایران است. به گفته مقام‌های ایران، بیشترین پرونده‌ها‌در سازمان قضایی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی را مربوط به "فرار از سربازی" هستند.
با وجود این، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی اوایل خردادماه گذشته ایجاد تغییر در قانون سربازی ایران، از جمله احتمال "داوطلبانه و اختیاری" شدن آن را رد کرده و گفته بود، طرح‌های مختلفی در رابطه با سربازی ارائه شده و مورد بررسی قرار گرفته است که با هر کدام به دلایلی از جمله "وارد شدن ضربه به توان دفاعی کشور" مخالفت شده است.
بر اساس قوانین موجود جمهوری اسلامی، مدت زمان خدمت سربازی در ایران بین ۱۸ ماه تا ۲۴ ماه است. مدت خدمت سربازی در "مناطق امنیتی" ۱۸ ماه، "مناطق محروم" ۱۹ ماه، "مناطق عادی" ۲۱ ماه و خدمت در دستگاه‌های دولتی‌ای که اصطلاحا "سربازان امریه" جذب می‌کنند، ۲۴ ماه است.