هشدار ایران؛ گام بعدی کاهش تعهدات برجامی محکمتر خواهد بود
۱۳۹۸ تیر ۱۷, دوشنبهعباس موسوی صبح دوشنبه، ۱۷ تیر در نشست هفتگی خود با نمایندگان رسانهها با اشاره به توقیف یک نفتکس حامل نفت ایران در تنگه جبلالطارق این اقدام را "راهزنی دریایی" خواند.
دولت محلی جبلالطارق روز پنجشنبه اعلام کرد که یک نفتکش که احتمالا حامل نفت خام ایران به مقصد سوریه بود به اتهام نقض تحریمهای اتحادیه اروپا توسط نیروی دریایی بریتانیا توقیف شده است.
به گزارش خبرگزاری ایرنا، سخنگوی وزارت خارجه ایران تائید کرده که این شناور حامل نفت ایران بوده اما میگوید مقصد آن سوریه نبوده است. او میگوید این نفتکش یک "سوپر تانکر" بوده و هیچ یک از بندرهای سوریه گنجایش پهلوگیری آن را ندارند.
او درباره گام دوم کاهش تعهدات هستهای ایران که آغاز آن صبح یکشنبه اعلام شد و ابراز نگرانی شدید کشورهای اروپایی را به دنبال داشت گفت: «اگر نگران هستند باید زودتر و پیشتر نگران بوده و جلوی تخلف آمریکا را میگرفتند تا از توافق خارج نشوند یا به تعهداتی که قول داده بودند، عمل میکردند.»
پس از خروج آمریکا از برجام کشورهای اروپایی وعده دادند تدابیری اتخاذ کنند تا جمهوری اسلامی از مزایای اقتصادی توافق هستهای بینصیب نماند. موسوی میگوید کاهش تعهدات بر اساس مواد ۲۶ و ۳۶ برجام انجام شده و یک "واکنش منطقی و حقوقی" نسبت به بیعملی کشورهای اروپائی است.
علی ربیعی، سخنگوی دولت ۱۶ تیر در یک نشست خبری گفت: «امروز از میزان ۶۷/ ۳ غنیسازی اورانیوم عبور خواهیم کرد و میزان غلظت بر اساس نیاز ما خواهد بود.»
این گام دوم کاهش تعهدات هستهای جمهوری اسلامی است. گام نخست ۱۸ اردیبهشت و در سالروز خروج ایالات متحده آمریکا از توافق هستهای آغاز شد که طی آن ایران اعلام کرد سقف مجاز ذخیره اورانیوم با غنای پائین که در برجام حداکثر ۳۰۰ کیلوگرم تعیین شده را رعایت نمیکند.
تهران در گام دوم نیز مانند مرحله نخست به کشورهای اروپایی طرف توافق هستهای (بریتانیا، فرانسه و آلمان) ۶۰ روز مهلت داده که به تعهدات برجامی خود برای بهرهمند شدن ایران از منافع اقتصادی توافق هستهای عمل کنند.
گام سوم "محکمتر" خواهد بود
عباس موسوی هشدار داد: «گام سوم را در ۶۰ روز برمیداریم. هنوز هم در حال بررسی هستیم اما اگر کشورهای باقی مانده به ویژه اروپاییها به تعهداتشان عمل نکنند و به گفتار درمانی و حرف ادامه دهند، گام سوم را محکمتر عمل میکنیم.»
مسئولان ایران پیش از این گفتهاند که مرحله سوم میتواند توقف بازطراحی نیروگاه اراک و بازگرداندن آن به شکل سابق باشد. مطابق برجام این نیروگاه باید به شکلی تغییر یابد که قادر به تولید پلوتونیوم که در ساخت نوعی بمب اتمی کاربرد دارد نباشد.
پس از خروج آمریکا از توافق هستهای تحریمهای تعلیق یا لغو شدهی این کشور علیه ایران دوباره اعمال شد. واشنگتن هدف تشدید تحریمها را وارد کردن "فشار حداکثری" به جمهوری اسلامی برای کشاندن این کشور پای میز مذاکرات عنوان میکند.
سخنگوی وزارت خارجه درباره رایزنیهای حسن روحانی و همتای فرانسویاش امانوئل مکرون و خبرهایی که درباره احتمال از سرگیری مذاکرات جدید هستهای مطرح شده گفت: «بحث مذاکره جدیدی مطرح نیست [...] بحث درباره نحوه اجرای توافق هستهای است و قرار نیست درباره موضوع جدیدی صحبت کنیم.»
امتناع ایران از مذاکره جدید بر سر برجام
او به نقل از عباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت خارجه تاکید کرد که برجام یک "پرونده بسته" است که نه کلمهای از آن کاسته میشود و نه کلمهای به آن اضافه خواهد شد.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا که بارها توافق هستهای را "بدترین توافق تاریخ" خوانده خواستار مذاکرات مجدد با ایران برای دست یافتن به توافقی است که برای همیشه مانع دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح اتمی شود و به دغدغهها در مورد برنامههای موشکی، فعالیتهای "بیثباتکننده" منطقهای و حمایت از گروههای تروریستی که تهران به آن متهم است خاتمه دهد.
توافق هستهای تیرماه ۱۳۹۵ میان جمهوری اسلامی و کشورهای موسوم به پنج به علاوه یک (آمریکا، روسیه، چین، بریتانیا، فرانسه و آلمان) به امضاء رسید و برجام از دی ماه همان سال اجرایی شد. ایران و پنج کشور باقیمانده در توافق همچنان به مذاکرات خود در چارچوب کمیسیون مشترک برجام ادامه میدهند.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
مسئولان جمهوری اسلامی میگویند به شرط لغو تحریمهای آمریکا حاضرند با نمایندگان این کشور در کمیسیون مشترک وارد مذاکره شوند. ترامپ در مقابل نسبت به تاثیر فشار تحریمها برای وادار کردن ایران به مذاکرات مجدد ابراز اطمینان کرده است.
«به کشوری امید نبستهایم»
دو کشور غیراروپایی طرف توافق هستهای نیز به کاهش تعهدات برجامی ایران واکنش نشان داده و خواستار پایبندی این کشور به برجام شدهاند. عباس موسوی درباره رویکرد چین و روسیه درباره برجام گفته است: «ایران به هیچ کشوری امید نبسته است؛ چه دوستان ما مانند روسیه و چین و چه کشورهای اروپایی. آنچه مهم است عمل به تعهداتی که ذیل برجام پذیرفتهاند.»
موسوی میگوید تصمیمها در مورد برجام فراتر از قوه مجریه گرفته میشود: «تصمیم گام به گام در برجام تصمیم نظام است و متناسب با امنیت ملی و منافع کشور انجام میشود و وزارت امور خارجه هم تابع تصمیمات نظام است.»
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
او در عین حال تاکید کرده که جمهوری اسلامی هر وقت احساس کند "اقدامات و تقلاهایی که انجام میشود" نیازها و مطالبات ایران را تأمین میکند، همه اقدامها در کاهش تعهدات "قابل بازگشت" هستند.
وزیر خارجه، محمد جواد ظریف نیز روز گذشته در یک پیام توئیتری تصریح کرده بود در صورتی که کشورهای اروپایی به تعهدات خود پایبند باشند "همه گامها" قابل بازگشت خواهند بود.