موضوع مناقشه‌برانگیز "سهمیه‌بندی" برای ورود دانشجویان به دانشگاه‌های ایران به نگرانی‌ها در مورد سطح کیفی آموزشی حتی در میان مسئولان جمهوری اسلامی افزوده است.

حمید اکبری، قائم‌مقام معاون آموزشی وزیر بهداشت ایران، روز شنبه پنجم مردادماه (۲۷ ژوئیه) از وضعیت سهمیه‌های پذیرش در رشته‌های پزشکی انتقاد کرد و گفت که "بیش از ۶۰ درصد" دانشجویان این رشته‌ها از طریق سهمیه وارد دانشگاه می‌شوند و پیگیری‌های این وزارتخانه نیز برای حل این معضل تاکنون بی‌نتیجه مانده است.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

این مقام وزارت بهداشت ایران گفت: «وجود سهمیه‌های متعدد برای پذیرش در گروه‌ علوم پزشکی یکی از عوامل چالش‌برانگیز در نحوه ورود دانشجویان در دانشگاه‌ها به‌ویژه دانشگاه‌های علوم پزشکی است.»

به گزارش ایسنا، اکبری در توصیف دلیل این مشکل گفت: «بر اساس قانون مجلس ما با موضوع ۳۰ درصد عدالت آموزشی که مختص رشته‌های گروه علوم پزشکی است، مواجه هستیم و در رشته‌های دیگر این وضعیت وجود ندارد و علاوه بر این میزان ۳۰ درصد نیز سهمیه‌های دیگر شهدا، رزمندگان و ایثارگران و ۵ درصد سهمیه‌ نیز به خانواده‌های آنان تعلق می‌گیرد و متاسفانه این چالش بسیار نگران‌کننده است.»

قائم‌مقام معاون آموزشی وزیر بهداشت همچنین در مورد آن‌دسته از دانشجویان رشته پزشکی که بر اساس رقابت آزاد وارد دانشگاه‌های ایران می‌شوند، گفت: «بطور کلی سهمیه آزاد در رشته‌های پزشکی در کشور به زیر ۴۰ درصد می‌رسد، این وضعیت در سه رشته پر متقاضی علوم پزشکی یعنی دندانپزشکی، داورسازی و پزشکی وجود دارد و بیش از ۶۰ درصد دانشجویان ما در این رشته‌ها نیز بر اساس سهمیه وارد دانشگاه‌ها می‌شوند، بنابراین ما نگران کیفیت آموزش در بین این دانشجویان هستیم.»

حمید اکبری ادامه داد: «در حال حاضر اگر ۱۰ هزار نیرو در سه رشته پزشکی، داروسازی و دندانپزشکی جذب دانشگاه‌های علوم پزشکی کنیم، ۶۰۰۰ نفر آنها بر اساس سهمیه وارد می‌شوند و وزارت بهداشت این موضوع را با جدیت از طریق مجلس پیگیری می‌کند، چرا که یکی از مسائل مهم و نگران کننده در نحوه ورود دانشجویان گروه علوم پزشکی به شمار می‌رود.»

"بی‌نتیجه بودن پیگیری‌ها"

این مقام وزارت بهداشت ایران با اشاره به لزوم بازنگری در سهمیه‌های پزشکی، اعمال سهمیه برای ورود دانشجویان این رشته‌ها به دانشگاه‌ها را "نوعی بی‌عدالتی آموزشی" توصیف کرد و گفت: «در حال حاضر ظرفیت برخی از سهمیه‌ها در رشته‌های علوم پزشکی که به مناطق محروم اختصاص یافته در حال پر شدن است که البته آن سهمیه نیز نیازمند بازنگری است. اما بطور کلی ما نیازمند بازنگری اساسی در سهمیه‌های پزشکی هستیم، ضمن اینکه دانشگاه‌ها نیز نگران این موضوع هستند.»

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

قائم‌مقام معاون آموزشی وزیر بهداشت در نهایت تأکید کرد که "پیگیری‌های" این وزارتخانه "برای اصلاح و تجدیدنظر در اعمال سهمیه‌دانشجویان برای ورود به رشته‌های پزشکی از مجلس شورای اسلامی تاکنون نتیجه‌ای نداده است."

علاوه بر سهمیه مناطق یا سهمیه بومی که به‌طور کلی با هدف رعایت عدالت برای مناطق محروم اعمال می‌شود و پیش‌تر هم وجود داشته، سهمیه‌هایی مانند سه سهمیه ویژه برای "ایثارگران و جانبازان" و سهمیه "فرزندان و خانواده شهدا"، سهمیه‌هایی هستند که با تأسیس نظام جمهوری اسلامی وارد نظام آموزش عالی ایران شده‌اند.

منتقدان این امتیازات ویژه را نشانه‌ای آشکار و ناعادلانه از "رانت حکومتی" می‌دانند که نمونه آن تنها در حکومت‌های ایدئولوژیک دنیا دیده می‌شود.

سهمیه‌بندی جنسیتی نیز که از برجسته‌ترین جلوه‌های تبعیض آموزشی در ایران محسوب می‌شود، با انتقادهای شدیدی روبه‌رو بوده است. این طرح نیز که در مجلس هفتم ارائه شد، با ادعای "حفظ قداست خانواده" و "ایجاد تناسب بین راهیابی دختران و پسران به دانشگاه"، محدودیت‌هایی جدی را برای ورود دختران به مراکز آموزش عالی ایجاد می‌کند.

گزارش‌ها نشان می‌دهند که در پی اجرای این طرح هشت هزار و ۶۰۰ ظرفیت برای تحصیل زنان در دانشگاه‌های ایران تنها میان سال‌های ۹۱ تا ۹۳ حذف شده‌اند.