معاون وزارت بهداشت ایران می‌گوید نزدیک نیمی از مرگ‌ها در این کشور زودرس هستند و زیر ۷۰ سالگی رخ می‌دهند. ۵۵ هزار نفر از درگذشتگان هر سال، ۵۵ سالگی را نمی‌بینند. نرخ مرگ زودرس در کشورهای پیشرفته ۱۵ تا ۲۰ درصد است.
عکس: FARS/S. Sahranavard
تبلیغات
سالانه ۳۷۵ هزار مورد مرگ در ایران ثبت می‌شود و سن نیمی از درگذشتگان زیر ۷۰ سال است. دکتر رضا ملک‌زاده، معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت ایران، با اعلام این آمار می‌گوید: «در کشورهای پیشرفته این رقم به ۱۵ تا ۲۰ درصد مرگ‌ها می‌رسد و ما نیز با برنامه‌ریزی مناسب می‌توانیم میزان مرگ و میر زودرس را کاهش دهیم.»
این مقام دولتی آمار مرگ سالانه حدود ۵۵ هزار نفر در سنین زیر ۵۵ سال را نیز تاسف‌بار خوانده و فشار خون بالا را از دلایل عمده مرگ زودرس عنوان کرده است. او می‌گوید نزدیک به ۸۰ هزار نفر از کسانی که به مرگ زودرس از دنیا می‌روند، فشار خون دارند اما از این عارضه بی‌خبرند: «بیش از ۸۰ درصد مرگ و میر در ایران بر اثر بیماری‌های غیر واگیر و در راس آنها سکته‌های قلبی و مغزی است.»
دکتر ملک‌زاده پیش‌تر نیز گفته بود که مرگ و میر ناشی از فشار خون بالا در ایران طی ۲۵ سال گذشته ۳۹ درصد افزایش یافته است. تعداد افراد مبتلا به فشار خون در ایران ۱۵ میلیون نفر عنوان می‌شود یعنی از پنج نفر یکی فشار خون بالا دارد.
خبرگزاری ایرنا به نقل از معاون وزیر بهداشت می‌نویسد: «۳۳ درصد ایرانی‌ها به دلیل سکته قلبی می‌میرند و حدود ۱۵ درصد به دلیل سکته مغزی جان خود را از دست می‌دهند، به عبارتی می‌توان گفت که نزدیک به نیمی از مرگ و میر در ایران بر اثر سکته‌های قلبی و مغزی است.»
ملک‌زاده خبر داده که ۲۰ درصد مرگ و میر در ایران از ابتلا به سرطان و حدود ۱۰ درصد نیز بر اثر حوادث روی می‌دهد: «سال گذشته نزدیک سه هزار موتور سوار جان خود را از دست دادند و همین تعداد هم معلول شدند.» او اصلی‌ترین دلیل مرگ جوانان و نوجوانان در ایران را، حوادث و سوانح خوانده و گفته است: «سالانه نزدیک ۱۴هزار مرگ در حوادث جاده‌ای داریم.»
جاده‌های قاتل
رئیس پلیس راهور ناجا پیش‌تر گفته است که نیمی از قربانیان سوانح جاده‌ای جوانان هستند. نوروز ۱۳۹۸، ۸۶۲ نفر در جاده‌های ایران جان باختند که به گفته پلیس راهور ۱۵ درصد به نسبت سال گذشته کاهش داشت.
یک سال قبل، سازمان ثبت احوال ایران با اتکاء به داده‌های ۳۰ استان، آماری ارائه داد که میانگین سنی فوت مردان و زنان را به ترتیب ۶۲ و ۶۷ سال عنوان می‌کرد. در گزارش مربوطه آمده بود که این الگو تقریبا در سراسر کشور یکسان است و بیماری‌های قلبی و عروقی علت اصلی مرگ و میرها هستند.
سازمان پزشکی قانونی ایران نیز علت اصلی مرگ و میر غیرطبیعی در این کشور را تصادفات جاده‌ای و مواد مخدر می‌داند. در فهرست سازمان جهانی بهداشت نیز اصلی‌ترین علت مرگ در سراسر دنیا، بیماری‌های قلبی-عروقی در صدر قرار دارند. اما میانگین جهانی مرگ بر اثر تصادف با کمتر از دو درصد در رده دهم دیده می‌شود.
پس از سکته و سرطان و حوادث، بیماری‌های مزمن کلیوی، ریه و کبد در رتبه‌های بعدی دلایل مرگ در ایران دسته‌بندی شده‌اند.
از نظر پزشکی، عوامل خطر مرگ‌های زودرس در ایران، فشار خون بالا، چربی خون، قند خون، چاقی و اضافه وزن، بی‌تحرکی، مصرف نمک به مقدار دو برابر متوسط جهانی، مصرف تریاک و دخانیات، مصرف الکل، تغذیه ناسالم، عدم استفاده از سبزیجات و میوه‌های تازه و سوابق ژنتیکی برشمرده می‌شوند. به این عوامل باید استرس و نارضایتی ناشی از زندگی در جامعه‌ای نامتوازن و آسیب‌دیده را افزود.
هشت واقعیت تلخ راجع به قند
قند بسیار شیرین و خوشمزه است، اما مثل بیشتر خوردنی‌های خوشمزه سالم نیست. با این حال مصرف جهانی قند و شکر به صورت چشمگیری رو به افزایش است. چند واقعیت راجع به قند که البته دوست نداریم بدانیم!
عکس: Colourbox
قند چاق کننده است
قند دو تا پنج برابر بیشتر از نشاسته در بدن چربی تولید می‌کند. به این مفهوم که ما با خوردن قند دقیقاً سلول‌های چربی را تقویت می‌کنیم. علاوه بر آن، فروکتوز وارد چرخه متابولیسم در کبد شده و احتمال ایجاد چربی کبد را افزایش می‌دهد. در نهایت قند باعث مقاومت به انسولین و بروز دیابت نوع ۲ خواهد شد.
عکس: Colourbox
قند می‌تواند اعتیادآور باشد
مغز افرادی که اضافه وزن دارند در برابر قند مانند الکل و دیگر مواد اعتیاد آور عکس العمل نشان می‌دهد. خودتان آزمایش کنید: برای ده روز از مصرف نوشیدنی‌ها و خوردنی‌های دارای قند پرهیز کنید. اگر پس از یک تا دو روز دچار سردردی و کج‌خلقی شدید یا اشتهای‌تان به خوردنی‌ها و نوشیدنی‌های شیرین زیاد شد، این امر نشان می‌دهد که به قند معتاد هستید.
عکس: Colourbox
قند فلورای روده را نابود می‌کند
فلورای روده به روده در عمل هضم غذا کمک کرده و جهاز هاضمه را در مقابل باکتری‌های مضر حفاظت می‌کند. به هر اندازه که قند زیاد به روده‌ها برسد، به همان اندازه باکتری‌های مضر در روده بیشتر می‌شوند. قارچ‌ها و انگل‌ها عاشق قند هستند. قند همچنین موجب بروز نفخ، یبوست و اسهال می‌شود.
عکس: Colourbox
قند سیستم ایمنی بدن را ضعیف می‌کند
خوردن زیاد قند سیستم ایمنی بدن را در مبارزه با عوامل بیماری‌زا ضعیف می‌کند. اندکی بعد از مصرف قند، سیستم ایمنی بدن ۴۰ درصد ضعیف می‌شود. گذشته از این، قند ویتامین C را از بدن می‌گیرد؛ ویتامینی که گلبول‌های سفید خون برای مبارزه با باکتری‌ها به آن نیاز دارند. قند همچنین احتمال بروز عفونت را در بدن زیاد می‌کند.
عکس: picture-alliance/dpa
قند خطر ابتلا به سرطان را بالا می‌برد
سلول‌های توموری برای تکثر به قند زیادی نیاز دارند. یک تیم بین‌المللی دانشمندان در دانشگاه پزشکی هاروارد تحت نظارت پروفسور لوئیس کنتلی مشغول تحقیق در این زمینه است که قند چه نقشی در شکل‌گیری سلول‌های سرطانی دارد. کنتلی احتمال می‌دهد که در بسیاری موارد، استفاده زیاد قند باعث سرطان می‌شود. او توصیه می‌کند که مصرف قند و شکر تا حد ممکن کم شود.
عکس: Colourbox
قند باعث پیری زودرس می‌شود
دلیل این که قند باعث پیری زودرس می‌شود، در گلیکاسیون یا واکنش غیرآنزیمی قندها با پروتئین‌ها نهفته است. نتیجه آنکه مولکول‌های قند به رشته‌های کلاژن (فراوانترین پروتئین بدن) می‌چسبند و موجب سفت شدن بافت این رشته‌ها می‌شوند. به این ترتیب رشته‌های کلاژن قابلیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهند. این وضعیت موجب می‌شود تا انتقال مواد سمی با اختلال انجام گیرد و پیر شدن سلول‌ها سرعت بیشتری یابد.
عکس: Colourbox
قند انسان را تهاجمی می‌کند
آن‌هایی که بیش از اندازه شکر و قند مصرف می‌کنند، گرایش زیادی به رفتارهای تهاجمی دارند. مشخص شده است که قند در بروز اختلال کم‌توجهی− بیش‌فعالی (ADHD) در کودکان نیز تاثیر دارد. چنانچه مصرف قند و شکر در کودکان بالا باشد، آنها با مشکل عدم تمرکز روبرو خواهند شد.
عکس: Colourbox
قند خطر ابتلا به آلزایمر را نیز بالا می‌برد
تحقیقات نشان می‌دهند که استفاده زیاد قند و شکر خطر ابتلا به آلزایمر را نیز افزایش می‌دهد. یک تحقیق در سال ۲۰۱۳ نشان داد که مقاومت به انسولین و بالا بودن قند خون (عوارض جانبی معمول دیابت) ارتباط مستقیمی با افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های عصبی از جمله آلزایمر دارد.
