خبرگزاری رویترز در گزارشی اختصاصی در جمعه ۳ اوت (۱۲ مرداد) می‌نویسد، روسیه از طریق یک کانال محرمانه‌ به یک فرمانده ارشد آمریکا پیشنهاد داده تا این دو دشمن دیرین جنگ سرد در بازسازی سوریه و بازگشت پناهجویان سوری به وطن با هم همکاری کنند.

بر اساس یادداشت درون‌دولتی آمریکا که به رؤیت رویترز رسیده است، این پیشنهاد ۱۹ ژوئیه توسط والری گراسیموف، رئیس ستاد کل ارتش روسیه به جوزف دانفورد، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا ارسال شده است.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

گفته می‌شود این طرح روسیه، که پیش از این گزارشی در مورد آن ارائه نشده، با استقبال سرد واشنگتن روبرو شده است. طبق این یادداشت، آمریکا مطابق سیاست خود از چنین‌ تلاش‌هایی تنها در صورتی حمایت می‌کند که راه حلی برای پایان دادن به جنگ هفت ساله داخلی سوریه وجود داشته و این راه حل شامل قدم‌هایی مانند انتخاباتی با نظارت سازمان ملل متحد باشد.

این پیشنهاد نشان می‌دهد، روسیه که به مهار جنگ داخلی سوریه به نفع بشار اسد، رئیس‌جمهور این کشور کمک کرده است، چگونه حالا واشنگتن و سایرین را تحت فشار می‌گذارد تا به بازسازی مناطق تحت کنترل او کمک کنند. چنین تلاشی به احتمال زیاد هدف تحکیم اسد در قدرت را دنبال می‌کند.

این تلاش رهبری کرملین نشان می‌دهد که روسیه از منابع مالی کافی برای تأمین هزینه کلان بازسازی سوریه برخوردار نیست. از نظر کارشناسان، کرملین از یک سو سرکردگی خود بر کشور جنگ‌زده سوریه و تحکیم پایگاه‌های خود را می‌خواهد، اما از سوی دیگر حاضر نیست مسئولیت بازسازی این کشور را برعهده گیرد.

طبق یادداشت درون‌دولتی آمریکا، پیشنهاد روسیه بر این استدلال استوار است که رژیم سوریه فاقد تجهیزات، سوخت، مواد دیگر و بودجه لازم برای بازسازی کشور به منظور پذیرش بازگشت آوارگان است. پیشنهاد بازسازی تنها برای مناطق تحت کنترل دولت سوریه داده شده است.

ایالات متحده آمریکا از سال ۲۰۱۱ خواستار کناره‌گیری اسد از قدرت است. اما در طول این مدت نیروهای اسد با کمک ایران و روسیه رفته‌رفته سرزمین‌های از دست رفته را بازپس‌ گرفتند و موقعیت اسد را تحکیم کردند.

آمریکا که اسد را مسئول ویرانی سوریه می‌داند می‌گوید، کمک به بازسازی سوریه باید در چارچوب گذار سیاسی در این کشور و برگزاری انتخابات سراسری تحت نظارت سازمان ملل صورت گیرد.

دفتر جوزف دانفورد تا کنون از اظهار نظر در مورد برقراری ارتباط با گراسیموف خودداری کرده است.

کاپیتان پائولا دان، سخنگوی دانفورد به رویترز گفته است: «مطابق تجربه گذشته، هر دو فرمانده پذیرفته‌اند که جزئیات مکالمات خود را محرمانه نگه دارند.»

کرملین و وزارت دفاع روسیه تا کنون به درخواست رویترز برای اظهار نظر در این باره پاسخ نداده‌اند.

جنگ داخلی سوریه حدود یک میلیون نفر را به کشتن داده، نزدیک به ۶/ ۵ میلیون نفر را به خارج از کشور رانده و در درون کشور نیز ۶/۶ میلیون سوری دیگر را آواره کرده است.

بیشتر آوارگان از اکثریت سنی‌مذهب این کشورند و معلوم نیست که دولت اسد که در آن اقلیت علوی غلبه دارد حاضر به بازگشت آزادانه آن‌ها به وطن خواهد بود یا نه. به‌ویژه که سنی‌ها اکثریت مخالفان مسلح اسد را تشکیل می‌دهند. 

در یادداشت مقام‌های دولتی آمریکا در مورد طرح روس‌ها برای سوریه آمده است: «ایالات متحده از بازگشت پناهجویان تنها زمانی پشتیبانی می‌کند که این بازگشت بی‌خطر، داوطلبانه و شرافتمندانه باشد.»

طبق برآورد سازمان ملل، بازسازی سوریه تلاشی است عظیم که دست کم ۲۵۰ میلیارد دلار خرج برمی‌دارد.

برخی مقام‌های آمریکایی معتقدند که وابستگی سوریه به جامعه بین‌المللی برای ساخت مجدد این کشور، در حالی که نیروهای تحت حمایت آمریکا در بخش‌هایی از این کشور حضور دارند، برای واشنگتن فرصتی برای فشار دیپلماتیک در راستای مذاکرات صلح فراهم می‌آورد.