اردوگاه‌های مملو از جمعیت، پر از زباله، چادرهای پاره و کثیف. ساکنان این پناهگاه‌ها باید برای رفتن به دستشویی مدت‌ها در صف بمانند. پناهنگاه موریا در جزیره لسبوس به سمبلی برای ناتوانی ادارات یونان برای رسیدگی به این تعداد پناهجو تبدیل شده است. این مقدمه گزارش روزنامه اتریشی استاندارد از وضعیت پناهجویان در حوزه بالکان است.

در حال حاضر ۷۴ هزار پناهجو در یونان بسر می‌برند. ۴۲ هزار نفرشان در سال جاری وارد یونان شده‌اند. بعضی از آنها موفق می‌شوند خود را به کشورهای شمالی‌تر اروپا برسانند. این پناهجویان به کشورهای فقیری مانند بوسنی تنها برای اقامت موقت و ترازیت به کشورهای ثرومتندتر نگاه می‌کنند. با این همه خیلی از آنان در همین نقاط گیر می‌افتند و امکانی ادامه مسیر را ندارند.

همین چندی پیش بود که گروهی از آنان جاده اصلی بوسنی به کرواسی در مرز دو کشور را بستند و به سوی موانعی که پلیس درست کرده بود، حمله‌ور شدند. ماجرا به شایعه‌ای برمی‌گشت که بر اساس آن مرز کرواسی برای عبور پناهجویان باز می‌شود، شایعه‌ای بی‌اساس که شمار زیادی از پناهجویان را به مرز کشاند. پلیس مرزی کرواسی هر پناهجویی که وارد آنجا می‌شد را با خشونت به بوسنی برمی‌گرداند. تا کنون ۱۲ نفر از پناهجویانی که تلاش کرده بودند از مرز کرواسی عبور کنند، کشته شده‌اند. برخی از آنان هنگام عبور از رودخانه‌.

مردم محلی ناراضی از آمدن پناهجویان

اخیرا سیم‌خارداری هم در مرز بوسنی کشیده شده است. پلیس این کشور به پناهجویانی که از سارایوو به کانتون ِ"اونا سانا" در بوسنی می‌‌آیند اجازه پیاده شدن از قطار یا اتوبوس‌ را نمی‌دهد. پلیس اینگونه استدلال می‌کند که این اردوگاه‌ها چند برابر ظرفیت‌شان پناهجو در خود جای داده‌اند. ولی این تنها یکی از دلایل است. علت دیگر این است که مردم محلی هم از حضور پناهجویان ناراضی‌اند. در شهر بیهاچ مردم به ایستگاه اتوبوس شهر هجوم بردند و آن را بستند تا جلوی آمدن پناهجویان را بگیرند.

در حال حاضر بین ۴۵ تا ۶۰ هزار پناهجو در بوسنی-هرزه‌گوین بسر می‌برند. با رسیدن زمستان چهار ارودگاه دیگر در آنجا زده شده است که توانسته‌اند ۹۶۰ تازه وارد را در آنها جای دهند. یک سوم این پناهجویان از پاکستان آمده‌اند، ۱۶ درصد از ایران، ۱۲ درصد از سوریه، ۱۲ درصد افغانستان و نه درصد از عراق. بسیاری از آنها سال‌ها در پناهنگاه‌های یونان زندگی کرده‌اند. آنها به صبر کردن خو کرده‌اند و چیزی برای از دست دادن ندارند.

ویزا و آزادی برای ایرانی‌ها

از سال ۲۰۱۷ صربستان به ایرانی‌ها اجازه ورود بدون روادید به این کشور را داد. از آن پس شماری از ایرانی‌ها به بلگردا پرواز کردند. ولی این گروه که تنها اجازه حضور توریستی را در آنجا را داشتند از صربستان به بوسنی هرزه‌گوین رفتند تا مسیر خود را به سوی اروپا ادامه دهند. نتیجه این بود که صربستان از اکتبر همان سال مجددا روادید را برای مسافران ایرانی برقرار کرد.

در سال ۲۰۱۸ در مجموع ۲۱ هزار پناهجو وارد بوسنی هرزه‌گوین شده‌اند که بیشترشان از مسیر صربستان آمده‌اند.

آلبانی و فرونتکس

وضعیت پناهجویان در کرواسی طوری است که فضا را برای تبلیغات ضدخارجی فراهم کرده است. کولیندا گرابار-کیتاروویچ، رئیس جمهور کرواسی در مقابل طرح سازمان ملل برای سهم کشورهای اروپایی در گرفتن پناهجو ایستادگی کرده است. قراردادی که اتریش و مجارستان هم حاضر به امضای آن نیستند. اما آندری پلنکوویچ، نخست وزیر کرواسی گفته است که کشورش این قرار داد را امضا می‌کند. اسلوانی هم این کار را خواهد کرد.

بوسنی هرزه‌گوین و آلبانی نیز این طرح را پذیرفته‌اند. آلبانی علاوه بر امضای این قرارداد در ماه اکتبر یک قرارداد دیگر نیز با آژانس حفاظت مرزی اتحادیه اروپا، فرونتکس بست که به کارکنان فرونتکس در خاک این کشور مصونیت می‌دهد تا در آنجا نیز به تحقیقات خود در باره پناهجویان ادامه دهند.