شمار قربانیان غیرنظامی در افغانستان به رکورد جدیدی رسیده است
۱۳۹۷ اسفند ۵, یکشنبه
شمار غیرنظامیانی که قربانی کشمکشهای افغانستان شدهاند به بالاترین حد از سال ۲۰۰۹ تاکنون رسیده است. علل اصلی این افزایش بیشتر شدن تعداد سوءقصدهای انتحاری و حملات هوایی نیروهای طرفدار دولت و حملههای داعش بوده است.
تبلیغات
طبق گزارشی که دفتر ماموریت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) و کمیساریای عالی برای حقوق بشر سازمان ملل متحد در روز یکشنبه ۲۴ فوریه (اسفند) منتشر کردهاند در سال ۲۰۱۸ دستکم سه هزار و ۸۰۴ غیرنظامی در افغانستان کشته شدند.
بدین ترتیب در سال ۲۰۱۸ شمار غیرنظامیان کشته شده در این کشور ۱۱ درصد نسبت به یک سال پیش از آن افزایش یافته است. همچنین هفت هزار و ۱۸۹ نفر در سال ۲۰۱۸ زخمی شدند که افزایشی دو درصدی نسبت به سال ۲۰۱۷ بوده است.
بنا بر این گزارش، علل اصلی افزایش شمار قربانیان نظامی در افغانستان بیشتر شدن تعداد سوءقصدهای انتحاری و حملههای وسیعتر، به ویژه توسط شبهنظامیان تروریست "دولت اسلامی" (داعش) و همچنین افزایش قربانیان حملات هوایی و عملیات تجسسی نیروهای دولتی افغانستان و متحدان آن بوده است.
نزدیک به ۴۲ درصد قربانیان غیرنظامی بر اثر انفجار بمب جان خود را از دست دادهاند. بر اثر سوءقصدهای انتحاری یا انفجار بمبهای کنترلشده از راه دور یکهزار و ۳۶۱ نفر کشته شدند.
یک چهارم قربانیان کودک بودند
حدود یک چهارم غیرنظامیان کشته شده کودک بودند. ۹۲۷ کودک در سال ۲۰۱۸ در کشمکشهای افغانستان جانشان را از دست دادند. این تعداد بالاترین آمار کودکان قربانی از زمان ثبت شمار قربانیان غیرنظامی در سال ۲۰۰۹ است.
گزارش سازمان ملل اسلامگرایان افراطی طالبان را مسئول کشته شدن ۳۷ درصد و شبهنظامیان تروریست "دولت اسلامی" را مسئول کشته شدن یک پنجم قربانیان غیرنظامی میداند. در این گزارش آمده است که مسئولیت کشته شدن ۲۴ درصد قربانیان غیرنظامی متوجه نیروهای نظامی دولت افغانستان و متحدان آنان است.
با احتساب سال ۲۰۱۸، این پنجمین سال متوالی است که بیش از ۱۰ هزار غیرنظامی در عرض یک سال در افغانستان کشته یا مجروح شدهاند. آمار ارائه شده از سوی سازمان ملل آماری محتاطانه به شمار میروند، چون این سازمان برای ثبت هر مورد به دستکم سه منبع مستقل نیاز دارد.
"زمان پایان دادن به این تراژدی فرا رسیده"
سازمان ملل متحد طرفهای درگیر در افغانستان را فراخوانده تا اقداماتی را برای حفاظت از جان مردم این کشور به عمل آورند. در ۱۰ سال اخیر بیش از ۳۲ هزار غیرنظامی کشته و حدود ۶۰ هزار نفر مجروح شدهاند.
تادامیشی یاماموتو، نماینده ویژه سازمان ملل در افغانستان گفت: «زمان آن رسیده تا به این رنج بشری و به این تراژدی پایان داده شود.»
جنگ قدرت بی پایان در افغانستان
۱۶ سال پس از شروع عملیات نظامی آمریکا در افغانستان، این کشور جنگزده کماکان در چنگال خشونت اسلامگرایان گرفتار است. حمله تروریستی روز ۳۱ مه به منطقه دیپلماتها در کابل، جلوهای است از قدرت نظامی این نیروها در افغانستان.
عکس: picture alliance/Photoshot
حمله تروریستی به "امنترین" نقطه افغانستان
در جریان انفجار روز ۳۱ ماه مه کابل، دستکم ۹۰ نفر کشته و بیش از ۴۰۰ نفر مجروح شدند. این حمله تروریستی قلب سیستم امنیتی را هدف قرار داده بود. "منطقه سبز" محلی است که نمایندگی سیاسی کشورهای مختلف و از آن جمله سفارت آلمان و همچنین بسیاری از وزارتخانههای افغانستان در آن واقع است. محلهای که بیش از سایر نقاط کابل محافظت میشود. بهرغم این کنترل، تروریستها موفق به انجام این حمله مرگبار شدند.
عکس: REUTERS/O. Sobhani
حکایت بی پایان حملات تروریستی
این نخستین باری نیست که کابل هدف حملات تروریستی واقع میشود. در اوایل ماه مه، در اثر یک حمله تروریستی ۸ سرباز خارجی مستقر در این کشور جان باختند. حملهای که مسئولیت آن را داعش برعهده گرفت. در ماه مارس نیز در جریان حمله به بیمارستان نظامی کابل، ۳۸ نفر کشته و ۷۰ نفر از بیماران و کادر پزشکی بیمارستان مجروح شده بودند.
عکس: picture-alliance/AP Photo/M. Hossaini
طالبان و آغاز "عملیات منصور"
طالبان همه ساله در فصل بهار بر دامنه حملات خود میافزایند. در ماه آوریل سال جاری نیز طالبان شروع "حملات بهاری" خود را اعلام کردند. طالبان اعلام کردهاند که این حملات اساسا متوجه نیروهای نظامی و انتظامی افغانستان و همچنین سربازان خارجی مستقر در این کشور است. "حملات بهاری" طالبان این بار با نام "عملیات منصور" اجرا میشوند.
عکس: Reuters
سیاست افغانستان دولت ترامپ
دولت ترامپ هنوز سیاست خود را در قبال افغانستان روشن نکرده است. میشائیل کوگلمن، کارشناس مسائل افغانستان بر این باور است که ترامپ سیاستی کمابیش مشابه سیاست اوباما درباره افغانستان دنبال خواهد کرد. کوگلمن معتقد است که سیاست دولت ترامپ نیز همچون دولت اوباما بر ایده برقراری صلح و آشتی بین طالبان و دولت افغانستان استوار خواهد بود.
عکس: picture-alliance/AP Photo/J. Ernst
مذاکرات صلح افغانستان
اما طالبان تمایلی برای شرکت در گفتوگوهای صلح از خود نشان نمیدهند. کارشناسان مسائل افغانستان بر این باورند که چون طالبان در شرایط کنونی در برابر نیروهای دولتی این کشور از موقعیت برتری برخوردارند، تن به مشارکت در هیچ مذاکرهای نخواهند داد. موقعیت طالبان از سال ۲۰۰۱ تا به امروز، هیچگاه چون امروز قوی نبوده است. نیروهای این گروه اسلامگرا بر بخشهای زیادی از کشور تسلط دارند.
عکس: Getty Images/AFP/N. Shirzad
حمایت پاکستان
رئیس جمهور افغانستان سال گذشته آشکارا اعلام کرد که برای کشاندن طالبان پشت میز مذاکره روی حمایت و پشتیبانی پاکستان حساب نمیکند. کارشناسان بر این باورند که دولت پاکستان از نیروهای طالبان برای مقابله با نفوذ هند در افغانستان بهره میگیرد. سخنگوی پیشین طالبان پاکستان، احسانالله احسان اخیرا توسط پلیس پاکستان دستگیر شد و تنها پس از آنکه او هند را متهم به حمایت از طالبان نمود، مورد عفو قرار گرفت.
عکس: Getty Images/AFP/H. Muslim
نقش جنگسالاران
صرفنظر از جایگاه طالبان در افغانستان، جنگسالاران نیز نقش مهمی در این کشور ایفا میکنند. در اوایل ماه مه، گلبدین حکمتیار، رهبر حزب اسلامی پس از ۲۰ سال زندگی در مهاجرت به کابل بازگشت و نقش مهمی در سیاست افغانستان برعهده گرفت. سپتامبر ۲۰۱۶ دولت افغانستان با حکمتیار به توافق رسید. هدف دولت از این اقدام ترغیب گروههای مسلمان برای نزدیکی و همکاری با دولت مرکزی بود. اقدامی که نتیجه چندانی در پی نداشت.
عکس: Reuters/O.Sobhani
منافع روسیه در افغانستان
روسیه بر حضور و نقش خود در افغانستان افزوده است. روسیه سالها نقشی در درگیریهای افغانستان نداشت. اما حال اوضاع ژئوپولیتیکی منطقه تغییر کرده است. در چنین شرایطی روسیه نیز تصمیم گرفته است که نقش فعالتری در ارتباط با افغانستان در پیش بگیرد. روسیه ظرف ماههای گذشته با مشارکت کشورهایی همچون چین، ایران و پاکستان اقدام به برگزاری چندین کنفرانس نموده است.
عکس: picture-alliance/A. Druzhinin/RIA Novosti
دولت ناکارآمد
در شرایطی که جنگ قدرت با شدت و حدت تمام در جریان است، از محبوبیت دولت اشرف غنی روزبهروز کاسته میشود. فساد مالی در دولت و همچنین مشارکت در جنگ طولانی آمریکا علیه تروریسم در افغانستان تاثیری منفی بر رویکرد مردم نسبت به دولت این کشور داشته است.