بیش از پنج دهه از مناقشه بین اسرائیل و سوریه بر سر بلندی‌های جولان می‌گذرد. بلندی‌هایی که در جریان جنگ ۱۹۶۷ به تصرف اسرائیل در آمد.

اکنون، دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا بر آن است تا حاکمیت اسرائیل بر این منطقه را به‌رسمیت بشناسد. سیاستی که با مخالفت شدید کشورهای منطقه و از جمله ترکیه روبه‌رو شده است.

خبرگزاری آلمان با انتشار گزارشی از واشنگتن انتخاب زمان اعلام حاکمیت اسرائیل بر بلندی‌های جولان را تصادفی نمی‌داند. ترامپ با انتشار یک پست توییتری اعلام کرد که پس از گذشت ۵۲ سال وقت آن رسیده است که آمریکا حاکمیت اسرائیل بر این منطقه را به‌رسمیت بشناسد.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

لازم به یادآوری است که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل هفته آینده برای دیدار و گفت‌وگو با مقامات آمریکا به واشنگتن سفر خواهد کرد.

سفر نتانیاهو به آمریکا در آستانه برگزاری انتخابات پارلمانی اسرائیل صورت می‌گیرد. انتخابات اسرائیل قرار است روز ۹ آوریل برگزار شود.

خبرگزاری آلمان اعلام این سیاست از سوی ترامپ را در راستای پشتیبانی او از نتانیاهو در انتخابات آتی اسرائیل ارزیابی کرده است.

تشکر از ترامپ

بنیامین نتانیاهو نیز با انتشار یک پست توییتری از سیاست ترامپ مبنی بر به‌رسمیت شناختن حاکمیت اسرائیل بر بلندی‌های جولان تشکر کرده است.

نتانیاهو نوشته است: «درست در زمانی که جمهوری اسلامی ایران بر آن است تا از سوریه به‌مثابه پایگاهی برای نابودی اسرائیل بهره گیرد، دونالد ترامپ حاکمیت اسرائیل بر بلندی‌های جولان را به‌رسمیت شناخته است.»

این در حالی است که بر اساس حقوق بین‌الملل بلندی‌های جولان بخشی از خاک سوریه تلقی شده و از آن به عنوان "مناطق اشغالی" یاد می‌شود.

لازم به یادآوری است که مناقشه بر سر بلندی‌های جولان بیش از پنج دهه ادامه دارد. اسرائیل در سال ۱۹۸۱ رسما این منطقه را به خاک خود ضمیمه کرد. موضوعی که در قطعنامه‌های سازمان ملل و از سوی کشورهای جهان مغایر با حقوق بین‌الملل ارزیابی شد.

وزارت خارجه سوریه در بیانیه‌ای شدیداللحن به درخواست اخیر ترامپ در خصوص بلندی های اشغالی جولان و به رسمیت شناختن حاکمیت اسرائیل بر آن واکنش نشان داد.در این بیانیه  آمده است که "اقدام اخیر آمریکا بار دیگر حمایت و جانبداری کورکورانه آمریکا" از اسرائیل و "حمایت بی حد و حصر و نامحدود آن از اقدامات تجاوزکارانه این رژیم را آشکار کرد.»

واکنش اتحادیه عرب

احمد عبدل ابولغیط، دبیرکل اتحادیه عرب روز جمعه دو فروردین (۲۲ مارس) با انتشار بیانیه‌ای از سیاست دولت آمریکا در رابطه با به‌رسمیت شناختن حاکمیت اسرائیل بر بلندی‌های جولان انتقاد کرده است. در این بیانیه، دبیرکل اتحادیه عرب خواستار تجدید نظر آمریکا در این سیاست شده است.

احمد ابولغیط در عین حال به پیامدهای فوری و همچنین عواقب بعدی چنین سیاستی برای منطقه هشدار داده است.

دبیرکل اتحادیه عرب، به‌رسمیت شناختن حاکمیت اسرائیل بر بلندی‌های جولان را برای نقش و عملکرد آمریکا در بحران خاورمیانه نیز زیان‌بار ارزیابی کرده است.

واکنش روسیه، اتحادیه اروپا، ترکیه و ایران

وزارت خارجه روسیه به‌رسمیت شناختن تسلط اسرائیل بر جولان را نقض صریح مصوبات سازمان ملل دانسته است.

 رجب طیب اردوغان، رئیس‌ جمهور ترکیه هم موضع دونالد ترامپ در باره ارتفاعات جولان را به شدت محکوم کرد و نسبت به تشدید درگیری در خاورمیانه هشدار داد. او گفت که "ما اجازه نخواهیم داد که اشغال جولان مشروعیت یابد."

مولود چاووش اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه نیز از سیاست دونالد ترامپ در رابطه با بلندی‌های جولان انتقاد کرده است.

خبرگزاری آناتولی روز جمعه ۲۲ مارس به نقل از وزیر امور خارجه ترکیه، اظهارات ترامپ را مغایر قوانین بین‌المللی دانسته است و گفته است که چنین سیاستی می‌تواند به "تشدید خشونت و رنج در منطقه" دامن بزند.

چاووش اوغلو با انتشار یک پست توییتری اعلام کرده است که ترکیه از تمامیت ارضی سوریه دفاع می‌کند.

افزون بر آن، ابراهیم کالین، سخنگوی دفتر ریاست جمهوری ترکیه نیز با انتشار یک پست توییتری، به‌رسمیت شناختن حاکمیت اسرائیل بر بلندی‌های جولان را به منزله "پشتیبانی از سیاست اشغالگرانه" اسرائیل دانسته و نسبت به تشدید درگیری‌ها در منطقه هشدار داده است.

باید یادآور شد که پیش از انتشار توییت دونالد ترامپ درباره بلندی‌های جولان، مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا بار دیگر تامین امنیت اسرائیل را در شمار اولویت‌های سیاست خارجی دولت آمریکا اعلام کرده بود. پمپئو برای دیدار و گفت‌وگو به اسرائیل سفر کرده است.

واکنش جمهوری اسلامی

بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نسبت به سیاست ترامپ مبنی بر به‌رسمیت شناختن حاکمیت اسرائیل بر بلندی‌های جولان واکنش نشان داده است.

خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی ایران، "ایرنا" روز جمعه دو فروردین (۲۲ مارس) به نقل از قاسمی نوشته است:

«تصمیمات شخصی و خلق الساعه ترامپ منطقه حساس خاورمیانه را به سمت بحران های پی در پی جدیدی سوق خواهد داد.»

سخنگوی وزارت امور خارجه ایران سیاست ترامپ در رابطه با بلندی‌های جولان را "ناقض قطعنامه‌های شورای امنیت و قوانین و اصول و حقوق بین‌المللی" دانسته است.

قاسمی گفته است که ایران با دقت تمامی تحولات منطقه را رصد می‌کند و «در همکاری و رایزنی با دولت سوریه و دیگر کشورها، سیاست‌های متناسب را اتخاذ خواهد کرد.»

در عین حال، ماجا کوسیجانسیک، سخنگوی سیاست‌های خارجی و امنیتی کمیسیون اروپا نیز اعلام کرده است که کشورهای عضو اتحادیه اروپا برنامه‌ای برای به‌رسمیت شناختن حاکمیت اسرائیل بر بلندی‌های جولان ندارند.