۱۱۰ تن از اتباع کوزوو اجازه یافته‌اند از مناطقی که سابقا تحت کنترل داعش در سوریه بودند، به وطن خود برگردند. این رقم بیشترین میزان بازگشته‌های داعش در کشوری اروپایی است.

۳۲ نفر این عده زنانی هستند که همراه شوهران هوادار داعش به سوریه رفته بودند. تعداد کودکان ۴۷ نفر اعلام شده که ۹ نفرشان در جنگ سوریه، پدر و مادر خود را از دست داده‌اند.

به گفته وزارت دادگستری کوزوو، در میان این افراد، چهار مرد وجود دارند که در صفوف جهادگرایان در سوریه جنگیده‌اند. وزیر دادگستری کوزوو می‌گوید آن چهار پیکارجو به مدت ۴۸ ساعت بازجویی و بازپرسی شده‌اند.

این اقدام در چارچوب طرح موسوم به "عملیات بازگشت" صورت گرفته که مورد پشتیبانی آمریکا قرار دارد. سفارت آمریکا در پریشتینا از اقدام کوزوو و احساس مسئولیت این کشور قدردانی کرده و آن را "الگویی مهم" برای سایر کشورهای اروپایی خوانده است.

دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، از اروپایی‌ها خواسته که شهروندان خود را پس از غلبه نظامی بر داعش، از سوریه خارج کنند. در میان جهادگرایانی که در سوریه گیر افتاده‌اند، شهروندان آلمانی نیز وجود دارند. 

توانبخشی بازگشتگان

وزیر دادگستری کوزوو می‌گوید به کسانی که برگشته‌اند، فرصت بازپروری روحی و زندگی سالم داده می‌شود. بنا بر اعلام یک مقام اداره بهداشت کوزوو، در معاینات پزشکی این افراد مشخص شد که زنان و بچه‌ها از نظر روانی آسیب‌های جدی دیده‌اند.

به نسبت جمعیت، بیشترین تعداد پیکارجویان خارجی در بین نیروهای داعش، شهروندان کوزوو هستند. وزارت کشور کوزوو می‌گوید ۳۰۰ نفر از اتباع این کشور به گروه‌های جهادی در سوریه یا عراق پیوسته‌اند.

۷۰ نفر این عده کشته شده‌اند و ۱۲۰ نفر نیز به طور پراکنده به کشور بازگشته‌اند که اکثرا در بدو ورود بازداشت شده‌اند. طبق قانونی که چهار سال قبل در کوزوو به جریان افتاد، هر کس به گروه‌های مسلح در خارج از کشور بپیوندند، تا ۱۵ سال به زندان خواهد افتاد. 

مشکل کل اروپا

این که بر سر شهروندان خارجی ملحق شده به داعش چه می‌آید، سوالی مشترک در کشورهای اروپایی است. شمیمه بیگم، شهروند بریتانیایی را می‌توان نمونه بارز این امر خواند.

شمیمه بیگم در ۱۵ سالگی و وقتی دانش آموز بود، مخفیانه از بریتانیا به ترکیه رفت و سپس به داعش در سوریه پیوست. او در ۱۹ سالگی در حالی که دو فرزندش را از دست داده و یک نوزاد شیرخواره داشت، درخواست کرد به بریتانیا برگردد. اما وقتی در مصاحبه‌ای عنوان کرد که از پیوستن به داعش پشیمان نیست، دولت بریتانیا تابعیت او را سلب کرد و اجازه ورودش را به خاک این کشور نداد. نوزاد شمیمه که در اردوگاهی در شمال سوریه به دنیا آمده بود، چند هفته بعد مرد.

امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه، روز جمعه ۱۹ آوریل (۳۰ فروردین) در ملاقات با هیاتی از کردهای سوری "نیروهای دمکراتیک سوریه" قول داد که کشورش به سروسامان گرفتن خانواده‌ها و کودکان داعشی کمک کند. فرانسه تاکنون پنج کودک با والدین داعشی را دوباره پذیرفته است. 

روشن نیست چه تعداد از فرزندان پیکارجویان خارجی داعش در سوریه به سر می‌برند. سازمان‌های امدادی می‌گویند شمار این کودکان باید بیش از ۳۵۰۰ نفر باشد.