Коронавирус: Опасноста демне во затворени простории
СН/агенции
13 април 2021
Затворени пешачки зони и полициски час? Германските истражувачи на аеросоли го сметаат ова за претерано. Во споредба со затворените простории, според нив, ризикот од корона-инфекција на отворено е исклучително низок.
Реклама
Водечките истражувачи на аеросоли од Германија ги повикуваат политичарите да го променат курсот во мерките за спречување на пандемијата на коронавирусот. „Ако сакаме да ја ставиме пандемијата под контрола, мора да ги сензибилизираме луѓето дека опасноста демне во затворени простории“, се вели во писмото до сојузната и покраинските влади, кое го цитира новинската агенција ДПА.
Сарс-Ков-2 речиси без исклучок се пренесува во затворен простор. „За жал, до денес, значајни наоди од нашите истражувања не се преточени во практично дејствување“, критикуваат авторите. Мерки треба да се преземаат во домовите, канцелариите, училниците, станбените комплекси и установите за згрижување. Тие предупредуваат дека инфицирање се случува во затворена просторија дури и ако не се сретнете со некого директно, но претходно во неа било заразено лице, а просторијата била лошо проветрена. Се смета за сигурно дека коронавирусот се шири пред сѐ преку воздухот. Ова може да се случи преку капките што се создаваат при кашлање и кивање на зарзеното лице и се апсорбираат преку мукозните мембрани на здравото лице. Или преку аеросолите, мешавини на цврсти или течни суспендирани честички во воздухот кои содржат честички на Сарс-Ков-2.
Нема кластери на отворено
Тие се дефинирани како јадра на капки помали од пет микрометри и обично остануваат подолго во воздухот отколку поголемите капки кои брзо паѓаат на земја. Аеросолните честички можат да лебдат во воздухот со часови до денови. Другите начини на заразување - на пример преку допирање на контаминирани површини - играат многу помала улога во процесот на инфекција. Дебатите за забрани на шетањето по речните променади, седењето во пивските градини, трчањето или возењето велосипед се контрапродуктивни, се вели натаму во писмото на истражувачите на аеросоли.
Таквите забрани се повеќе од симболична природа и од нив „не може да се очекува значително да влијаат врз процесот на инфекција“. На отворено, инфекциите се исклучително ретки, со удел во промили во вкупниот број на инфекции. Ограничените ресурси не треба да се трошат на вакви мерки. Исто така, на отворено нема заразување на големи групи луѓе - т.н. кластери - какви што се забележуваат во затворени простории, на пример во домовите за стари лица, училиштата, хорските проби или патувањата со автобус.
Каде сѐ демне коронавирусот?
Коронавирус насекаде! Можеби дури и на пиперките, билетот за возење, сопственото домашно милениче. Што воопшто смеам да допирам? Ова вознемирувачко прашање си го поставуваат многумина. Еве неколку смирувачки одговори:
Досега познатите коронавируси остануваат опасни на површини како кваките околу четири-пет денови. Како и другите инфекции преку капки и SARS-CoV-2 се пренесува преку рацете и површините кои се допираат често во текот на денот. Иако вирусот е нов и затоа е прилично непознат, експертите сметаат дека и за него важат многу резултати од истражувања на други, веќе познати коронавируси.
Затоа, треба да се биде претпазлив и кога се руча во кантината на работното место - доколку таа одамна не е веќе затворена. Коронавирусите во основа можат преку кивање или кашлање на инфицирано лице да завршат на приборот за јадење или чиниите. Германскиот институт за проценка на ризици (БфР) меѓутоа пишува дека „досега не се познати инфекции со SARS-CoV-2 кои се појавиле со ваков начин на пренос“
Фотографија: picture-alliance/dpa/J. Kalaene
Страв од увозна стока?
Дали родителите мора да се плашат од инфекција преку играчки од увоз? Не, велат од БфР. Досега нема случаи на инфицирани лица за кои е докажано дека се заразиле преку увезени играчки или друга стока. Експертите сметаат дека вирусите немаат голема стабилност при промена на животната средина. Предизвикувачот на болеста е опасен повеќе денови пред сѐ во услови на студ и голема влажност на воздухот.
Фотографија: picture-alliance/dpa/S. Gollnow
Пакети полни вируси
Коронавирусите кои го напаѓаат човекот не се особено стабилни на суви површини. Со оглед на тоа што стабилноста на вирусите надвор од човечкиот организам зависи од могу фактори, како темпертурата и влажноста на воздухот, БфР ја смета инфекцијата по пошта за „главно неверојатна“. Сепак, институтот признава дека сѐ уште не располага со точни податоци за SARS-CoV-2.
Фотографија: picture-alliance/dpa/M. Becker
Вирусен пинг-понг со домашното милениче?
Дали моето куче може да ме зарази мене или јас да го заразам него? Ризикот домашните миленичиња да се заразат од коронавирус е оценет како низок од страна на експертите. Но, тој не може сосема да се исклучи. Самите животни не покажуваат симптоми, значи не заболуваат. Но, доколку се инфицирани тие може преку својот здив, плунка, повраќање, урина да го пренесуваат вирусот.
Фотографија: picture-alliance/dpa/AP/A. Tarantino
Опасен зеленчук?
Пренесување на SARS-CoV-2 преку контаминирани прехранбени продукти, според БфР, не е веројатно. Досега нема докажани случаи на инфицирање на ваков начин. Темелно миење на рацете пред подготовка на оброкот, и во времиња пред и по коронавирусот, е нешто што се подразбира. Со оглед на тоа што вирусите се чувствителни на топлина, загревањето на намирниците натамошно го намалува ризикот од инфекција.
Досега познатите САРС и МЕРС коронавируси не сакаат топлина, но се прилично отпорни на студ. Тие може да останат опасни дури две години на температури од минус 20 степени Целзиусови. БфР меѓутоа смирува: досега нема укажувања за ланец на инфекции со SARS-CoV-2 преку конзумирање храна, вклучително и замрзнати продукти.
Избувнувањето на КОВИД-19 има и едно добро: Кина забрани храна од диви животни. Сѐ укажува на тоа дека новиот коронавирус врз човекот е пренесен од лилјаци. Лилјаците за тоа не се виновни, зашто веројатно завршиле во супа против своја волја. Но, борбата против SARS-CoV-2 ќе трае многу подолго и ќе биде потешка од ослободувањето од храна од диви животни.
Фотографија: picture-alliance/Photoshot/H. Huan
8 фотографии1 | 8
Од гледна точка на научниците, полицискиот час, за кој според медиумите сега се залага германската сојузна влада, ветува повеќе отколку што може да испорача. „Со тоа не се спречуваат тајните средби во затворени простории, туку само се зголемува мотивацијата уште повеќе да се прекршуваат одредбите на властите“, пишуваат тие. „Да носите маска во пешачка зона, а веднаш потоа да седнете на кафе со некого во вашата дневна соба без маска не е она што ние како експерти го подразбираме под превенција на инфекција“.
Што пократки средби во затворени простории
Во намерата за воедначување на мерките за заштита од коронавирусот на национално ниво, сојузната влада се залага за воведување на полициски час од 21 до 5 часот наутро, ако во седум дена во определен регион се регистрираат повеќе од 100 нови инфекции на 100.000 жители.
Наместо тоа, авторите на писмото препорачуваат средбите во затворени простории да бидат што пократки, и во нив со често и вкрстено проветрување да се создадат услови како на отворено, да се носат ефикасни маски во затворени простории и да се инсталираат прочистувачи на воздухот и филтри во оние затворени простории каде луѓето мораат подолго да се задржуваат, како на пример во домови за стари лица, канцелариите и училиштата.
„Комбинацијата од овие мерки води до успех. Ако ова се комуницира соодветно, луѓето ќе си повратат дел од слободата на движење во овие тешки моменти“. се вели натаму во писмото. Негови потписници се претседателот на Друштвото за истражување на аеросоли, Кристоф Асбах, генералната секретарка Биргит Венер и поранешниот претседател на меѓународното друштво за аеросоли во медицината, Герхард Шоjх.
Дополнителни сезонски ефекти
Истражувачите од Техничкиот универзитет во Берлин во февруари објавија пресметки за ризикот од инфекција за различни сценарија во затворени простории. Според пресметките, ризикот во фризерски салон, во полупразни музеи,театри и кина, но исто така и во супермаркетите, е споредбено низок. Ризокот пак е значително повисоко во фитнес студијата и особено во средните училишта и канцелариите со повеќе лица, пресмета тимот предводен од раководителот на студијата Мартин Кригел.
Таквите пресметки се неверојатно комплексни, истакнува експертот за аеросоли Шојх за овие податоци. Резултатите, кои многу прецизно го посочуваат ризикот, даваат впечаток на прецизност што не постои, вели тој.
Совети за подобро здравје и расположение во пандемијата
Стресот е постојан придружник на современото живеење. Короната дополнително ја влоши состојбата. Што да се направи за да се остане здрав и во добра форма? Спортување, работа во градина, читање... и уште по нешто.
Кој е новиот омилен спорт на Германците? Пешачење! Студијата на еден здравствен фонд покажува дека 43% од Германците по почетокот на пандемијата одат почесто на пешачење отколку пред тоа. Полека или со побрзо темпо? Сѐ е добро кога сте опкружени со природа, кога гледате зеленило, вода, полиња, шума, море...
Базените, фитнес студијата и другите сали за вежбање се затворени поради пандемијата. Но, тоа не смее да биде изговор. Јога или пилатес во дневна соба, велосипедска тура или трчање во парк - телесната активност им годи на срцето и циркулацијата. Како алтернатива се можни и невообичаени активности, на пример жонглирање или одење по јаже. Сето тоа е можно да се прави на доволно растојание.
Фотографија: picture-alliance/dpa/T. Warnack
Виртуелни патувања
Во време на корона не може да се патува како порано. Притоа, одморот од секојдневието е важен за телесната и душевната благосостојба. Има начин да се патува без да се изложувате на ризик, седејќи на каучот дома, и тоа со помош на големиот број апликации за патување со виртуелни очила. Ако не може да се патува вистински, може барем виртуелно.
Фотографија: Colourbox/L. Dolgachov
Добра книга
Многумина во време на корона имаат повеќе слободно време, затоа што работат со скратено работно време, или затоа што не мора да патуваат до работното место. Според анализа на институтот за истражување на пазарот ГфК, направена по повод Франкфуртскиот саем на книгата 2020, 13% од испитаниците многу почесто посегнуваат по книга отколку пред пандемијата. Добрата книга го намалува стресот и релаксира.
Полни шкафови, преполни подруми, полици со книги кои само што не се урнале од тежина... Кому не му се познати барем дел од овие работи? Расчистувањето може да придонесе да се чувствувате подобро. Дури и науката одамна има утврдено дека ослободувањето од старите работи создава нова енергија и ѝ чини добро на душата.
Фотографија: picture-alliance/dpa/R. Weihrauch
Вкусна храна
Рестораните се затворени во време на локдаун. Со оглед на тоа што многу луѓе седат дома, во Германија сега се готви многу повеќе отколку порано. Наместо брза храна, на менито во многу домови има јадења подготвени со многу љубов од членовите на семејството. Статистиката покажува дека добро оди и бизнисот со т.н. кутии за готвење, во кои се ставени рецепт и состојките кои се потребни за него.
Фотографија: Fotolia/MK-Photo
Градинарство
Садење, полевање, берба - градинарството релаксира дури и кога се нема многу смисла за работа со растенија. И, сеедно е дали се има градина или балкон. „Градинарството и растенијата имаат релаксирачко влијание врз процесите на здравеење и ориентација во животот“, објаснува хамбуршкиот терапевт Роланд Штраус на својата веб-страница.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Медитација против стрес
Работа, фамилија, домашни задачи - честопати имаме толку многу обврски, што „не знаеме каде ни е главата“. Но, има начин за опуштање: различни истражувања покажуваат дека медитацијата ни дава поддршка за подобро да излеземе на крај со стресот. Оној кој го релаксира дишењето и духот, тој го опушта и телото, а од тоа профитираат, меѓу другото, и срцето и циркулацијата.
Фотографија: ASA/picture alliance
8 фотографии1 | 8
Според истражувачите, во наредните топли месеци ќе настапат дополнителни сезонски ефекти на отворено. Така на пример, на повисоки температури ослабува стабилноста на обвивката на вирусот. Сончевите зраци, особено УВ-зрачењето, ги оштетуваат генетските информации на вирусот - патогенот се деактивира. Покрај тоа, имунолошкиот систем на човекот работи поинаку во текот на летото, а веројатно настапува и ефектот на повторно растечкото создавање на витамин Д во телото со помош од сончева светлина. Сепак, не е јасно колку силно сезонските ефекти можат да ја забават стапката на инфекција.