Денеска Антонио Гутереш ја презема функцијата генерален секретар на ОН. Тој е полнокрвен оратор кој ќе знае да ги изнервира светските сили, смета Георг Шварте.
Држете го за збор! Новиот генерален секретар на ОН сака „да го именува и победи политичкиот популизам, расизмот, ксенофобијата и радикалниот екстремизам“. Само напред Антонио Гутереш! Неговите најави се ветувачки, неговата биографија - универзална, а работата - невозможна. Но, сеедно.
Генералниот секретар на ОН е најнемоќниот човек на меѓународната сцена. Тој има само една шанса: мора да знае да зборува, да растресува, да бара, да апелира, да нервира. А, Антонио Гутереш може да нервира. И, има нерви. По Бан Ки Мун, пријателски насмеаниот Азиец без глас, сега доаѓа полнокрвен оратор.
Бан Ки Мун беше пријателското лице на обединетата беспомошност на светската заедница. Постојано имаше добри намери, тоа никој не може да го оспорува, но беше невидлив, тивок, неупадлив. Тивок дипломат на погрешно место. Што останува по 10 години Бан Ки Мун? Договор за климата - негов тестамент до моментот на настап на Доналд Трамп. Војна во Сирија, која стана гнојна рана на цел свет.
Георг Шварте (НДР), дописник на АРД од Њујорк
Останува и еден Совет за безбедност кој, како што се чини, се занимава со самоблокади. Светска заедница, кој во десетте години Бан Ки Мун, не успеа да се реформира себеси и телото од 15 нации со право на вето. Армија на сини шлемови, чиј имиџ е нагризан, чиј мандат е лимитиран и чија обука е сомнителна. Светска заедница , чиј домаќин - САД, можеби веќе нема да биде гостопримлив во однос на ОН, со оглед на тоа што новоизбраниот американски претседател упорно одбива да ги разбере нивната смисла и цел.
ОН им се потребни на луѓето
Сега, значи, доаѓа новиот генерален секретар на ОН. Тој нема наново да го открива светот. Ќе се судира со граници. Ќе биде очаен поради јадниот Совет за безбедност. Но, ќе зборува, ќе го впери прстот. Тој е надежта во многу мрачни времиња. Оние што велат дека луѓето веќе немаат потреба од ОН, многу грешат. Секој човек, целото човештво има потреба повеќе од кога и да е досега од оваа компликувана, бирократска организација, ориентирана кон потрага по консензуси.
Зашто, светот е куп скршеници. Десниот популизам е новата мода. Фактите се предмет на интерпретација. Војните се секојдневие. И дури откако политиката сѐ ќе упропасти, сите почнуваат да врескаат по ОН: „Зошто не помагате?“ Оваа бедна игра му е добро позната на Антонио Гутереш. Тој можеби треба да стане расипувач на играта. Светот има потреба од неговиот глас. Сега! Зашто, десет години од Генералниот секретаријат на ОН доаѓаше само нежно мрморење.
Сега доаѓа Гутереш. Светот по изборот на Доналд Трамп долго преплашено го држеше здивот, а потоа донесе фатален заклучок дека дури и ваков човек заслужува шанса. Нашата шанса и одговор како светска заедница од денес се вика: Гутереш. Треба да му се даде шанса, за наша љубов, за љубов на сите луѓе. Го имаме само него.
Кои се кандидатите за шеф на ОН?
Да се живее во Њујорк, да не се плаќа данок и да се залага за мир во светот? Звучи како работа од соништата. Во тек е претставувањето на кандидатите за генерален секретар на ОН, меѓу кои е и Срѓан Керим.
Фотографија: Getty Images/K. Betancur
Спорна: Ирина Бокова
Кандидатка со големи изгледи е Бугарката Ирина Бокова, која од 2009. е директорка на агенцијата на ОН за култура УНЕСКО. Потекнува од комунистичката елита, студирала на московскиот државен Институт за меѓународни односи, како и шефот на руската дипломатија Лавров. Силните врски со Кремљ би можеле да ѝ помогнат. Русија и онака се залага нов генерален секретар на ОН да биде некој од Источна Европа.
Фотографија: picture-alliance/AP Photo/R. Adayleh
Ценета: Хелен Кларк
Се верува исто така дека по 70 години постоење на ОН е редно генерален секретар да стане некоја жена. Затоа силна кандидатка е Хелен Кларк, шефицата на развојните програми на ОН. Таа не сака да биде во предност само затоа што е жена, туку „жените да имаат фер шанса“ за секоја водечка функција. Лидерско искуство има собрано како премиерка на Нов Зеланд од 1999. до 2008.
Фотографија: Getty Images/AFP/S. de Sakutin
Либерална: Весна Пусиќ
Хрватска ја номинираше својата поранешна шефица на дипломатијата Весна Пусиќ. Таа е пратеничка од 2000. година, а во 2009. безуспешно се кандидираше за претседателка на Хрватска. Пусиќ во седумдесетите години од минатиот век беше меѓу основачките на првата феминистичка група во Југославија, а во 1990. година учествуваше во основањето на левичарско-либералната Хрватска народна партија.
Фотографија: Getty Images/AFP/E. Barukcic
Амбициозна: Наталија Герман
Поранешната министерка за надворешни работи и потпретседателка е помалку позната од своите конкурентки. Но Наталија Герман исто така има искуство во повеќе агенции на ОН. Во своето мотивациско писмо наведува: „Без оглед дали станува збор за борба против гладот и војната, заштита на правата на сите или спас на нашата планета - ефикасни Обединети Нации никогаш не биле толку важни како денес“.
Фотографија: picture-alliance/AP Photo/M. Sohn
Познат: Антонио Гутереш
Антонио Гутереш до крајот на минатата година беше комесар на ОН за бегалци и тука го затекна мамутска задача. Неговиот мандат, без негова вина, заврши со тажен рекорд - официјално во бегство се 60 милиони луѓе во светот. Како претседавач со Советот на ЕУ беше еден од двајцата претседавачи на првиот самит ЕУ-Африка. Гутереш од 1996. до 2002. година беше премиер на Португалија.
Фотографија: Getty Images/AFP/S. Maina
Уметнички: Срѓан Керим
Поранешниот шеф на македонската дипломатија Срѓан Керим меѓу другото беше и амбасадор на својата земја во Германија. Беше и претседател на Генералното собрание на ОН во 2007. и 2008. година. Во своето кандидатско писмо тој истакнува дека е потребно да се јакне суверенитетот на индивидуата и оти во фокусот треба да се врати човековото достоинство. Керимови страсти се поезијата и фотографијата.
Фотографија: picture-alliance/dpa/U. Deck
Перспективен: Игор Лукшиќ
Најмлад меѓу кандидатите е Игор Лукшиќ. Со неполни 40 години, тој зад себе има голема кариера во Црна Гора. Уште во 2004. година беше министер за финансии, а во 2010. стана и премиер. Припаѓа кон најжестоките заговарачи на евроатлантската интеграција на Црна Гора. Одмор од тешката политика и тој бара во поезијата. Неодамна објави нова збирка под наслов „Книга на стравот“.
Фотографија: picture-alliance/dpa/B. von Jutrczenka
Искусен: Данило Тирк
Поранешниот словенечки претседател Данило Тирк (2007-2012) поголем дел од кариерата има минато во Њујорк отколку во Љубљана. Од 1992. година цели осум години беше амбасадор на Словенија во ОН. Потоа тогашниот генерален секретар Кофи Анан го повика за свој политички асистент. Овој правник важи за борец за почитување на човековите права посебно во вооружени конфликти.
Фотографија: AFP/Getty Images
Испробан: Вук Јеремиќ
Поранешниот министер за надворешни работи на Србија и претседател на генералното собрание на ОН конечно доби официјална поддршка од неговата земја за кандидатурата. Во февруари 2013. година исклучен е од Демократската партија и оттогаш не е политички активен во Србија. Иако е западен ученик-студирал на Кембриџ и Оксфорд- Јеремиќ би можел да ужива поддршка од Русија во Советот за безбедност на ОН.
