Пред средбата со американскиот претседател Џозеф Бајден во Женева, рускиот претседател Владимир Путин зборува за многу лоши односи меѓу двете суперсили. Сепак, во Москва тлее надеж дека ова може да се промени.
Реклама
Руските медиуми веќе со недели не знаат за ниту една друга надворешнополитичка тема освен за средбата на рускиот претседател, Владимир Путин, со неговиот американски колега, Џо Бајден. На сите канали детално се анализира со што денешната средба би можела да резултира. Дури на долго и на широко се зборува и за местото на средбата - вилата во Женева од 18 век. Како да станува збор за кралски прием.
Официјално, Кремљ ги намалува очекувањата од средбата: нема да има позитивен чекор во односите меѓу двете земји. Па сепак, претседателот истовремено пружа и трошка надеж. „Фактот дека доаѓа до средба само по себе не е лошо“, рече Путин на почетокот на јуни во едно интервју. „Сметам на позитивен исход на состанокот“, додаде тој.
Според Путин, позитивен исход би значело двете сили да се договорат околу натамошни контакти, кои би воделе до „нормализирање на руско-американските односи“. Но, истовремено тој во интервју за американската станица НБЦ рече и оти односите меѓу Русија и САД ги гледа на „најниска точка во последните години“. Вината за тоа, како што рече, е поради околностите во САД.
Копнеж за разговори на рамноправно ниво
Сепак, набљудувачите како Татјана Становаја, од московскиот Карнеги-центар, воочуваат „многу позитивно расположение“ пред средбата. Така, на пример, влијателниот секретар на рускиот Совет за безбедност, Николај Петрушев, во неочекувано позитивен тон ја опиша својата средба со американскиот колега Џејк Саливен за време на подготовките за средбата во Женева. „Русите не очекуваа дека Американците ќе бидат отворени за руски идеи“, вели Становаја.
Кремљ од распаѓањето на Советскиот Сојуз посакува разговори со Вашингтон на исто ниво, вели таа. „Во Москва сметаат дека Русија, иако е економски послаба од САД, поседува исто количество нуклеарно вооружување, а тоа е, според Кремљ, единствено што се смета“, вели Становаја. Слично размислува и Ханс-Хенинг Шредер од берлинската Фондација за наука и политика. „На Русија едноставно и' е потребно признание дека е велесила“, вели тој.
Иако, огромниот интерес на руските медиуми покажува дека руската страна на состанокот во Женева му придава поголема важност отколку американската, некои руски аналитичари укажуваат и на тоа дека Бајден е тој кој ја иницираше средбата.
Асиметрична средба на врвот во Женева
Односите меѓу Русија и САД, кои се влошени уште од анексијата на Крим, во последните месеци доживеаја дополнителни удари. Во едно унтервју во март Бајден го нарече Путин „убиец“. Русија потоа предложи јавна расправа меѓу двајцата претседатели, што Вашингтон го отфрли.
Белата куќа дополнително ги заостри санкциите против Русија, меѓу останатото и поради мешање во претседателските избори во 2020 година во САД, што Москва решително го демантира. Земјите меѓусебно протераа дипломати и оттогаш комуникациите се во прекин - и тоа и покрај масовното разместување на руските единици од украинската граница. Затоа, како што се верува, Бајден во април и предложи да се одржи овој самит.
Андреј Кортунов, директор на Рускиот совет за надворешна политика, смета дека времињата кога советско-американските самити го држеа светот без здив - се минато. Тој, исто така, е уверен оти од претстојниот самит повеќе полза ќе има Русија отколку САД. „Ваквите средби нашите две земји ги ставаат на исто ниво. Тоа е важно за статусот и за положбата на Русија во глобалната политика“, вели Кортунов.
Кои се избраниците за новиот кабинет на Џо Бајден?
Избраниот претседател на САД Џо Бајден почна да го екипира својот кабинет подготвувајќи се за влез во Белата куќа. Многумина од неговите кандидати беа во администрацијата на Барак Обама, а изборот го потврдува Сенатот.
Фотографија: Mike Coppola/Getty Images
Ентони Блинкен, министер за надворешни работи
Блинкен е долгогодишен близок соработник на новоизбраниот претседател Џо Бајден. Тој работел во администрацијата на двајца демократски претседатели и бил истакнат советник во Комисијата за надворешни работи на Сенатот. Извршувал и функција заменик – национален советник за безбедност, како и заменик државен секретар во втората влада на Обама, кога Бајден беше вицепретседател.
Фотографија: Mike Coppola/Getty Images
Џон Кери, специјален претседателски пратеник за клима
Поранешниот министер за надворешни работи ќе биде специјален претставник на Бајден за прашања поврзани со климата. Кери од 1983 до 2013 година беше сенатор во Масачусец, пред да ја преземе највисоката функција во надворешната дипломатија во втората влада на Обама. Кери во името на САД во 2015 година го потпиша Парискиот договор за климата, а две години подоцна Трамп ја повлече земјата од него.
Фотографија: picture-alliance/dpa/B. Pedersen
Линда Томас-Гринфилд, амбасадор на САД во ОН
Линда Томас-Гринфилд од 2013 до 2017 година беше на важни позиции во Министерството за надворешни работи. За време на епидемијата на ебола, таа ја раководеше американската политика во Африка јужно од Сахара. Бајден планира да ѝ ја довери важната функција за Белата куќа, амбасадор во ОН.
Фотографија: DW/S. Broll
Алехандро Мајоркас, министер за внатрешна безбедност
Адвокатот со кубанско потекло за време на претседателот Обама беше заменик-шеф за внатрешна безбедност и раководеше со реализација на програмата ДАЦА, која на т.н. „сонувачи“, како деца илегално донесени во САД, им овозможуваше останување во земјата. Доколку биде потврден неговиот избор, тој би бил прв доселеник и латино кој ќе го води секторот за внатрешна безбедност.
Фотографија: Thilo Rückeis/picture-alliance
Џејк Саливан, советник за национална безбедност
Саливан од 2013 до 2014 беше советник на Џо Бајден за национална безбедност, додека тој беше потпретседател. Тој беше и заменик на Хилари Клинтон на функцијата министер за надворешни работи. Подоцна Саливан беше нејзин највисок советник за надворешнополитички прашања за време на нејзината претседателска кандидатура во 2016 година.
Фотографија: picture-alliance/AP Photo
Аврил Хаинс, директор за национално разузнавање
Хаинс беше прва жена заменик директор на ЦИА, во периодот од 2013 до 2015 година. Таа го наследи Ентони Блинкен на позицијата заменик-советник за национална безбедност кога тој во 2015 година замина во Министерството за надворешни работи. Ако се потврди нејзиниот избор, таа ќе биде прва жена која ќе раководи со американските тајни служби.
Татјана Становаја, меѓутоа, го користи изразот „асиметричен пристап“. „За Русија овој самит е сѐ, а за Бајден само еден чекор на патот кон решавање на проблемите со Кина“, вели оваа аналитичарка. За САД, нагласува, во мометов е поважен односот кон главниот ривал Кина.
„Стратешката стабилност“ - една од главните желби на Русија
Оваа разлика во пристапот е видлива и од начинот на кој двете земји се подготвуваа за самитот. Москва уште од советскиот период тежнее кон опширни и сеопфатни рекапитулации на односите, додека Вашингтон, објаснува Кортунов, секогаш тежнеел кон помали, прагматични чекори.
И покрај тоа, теми за разговор меѓу двајцата државници нема да недостасуваат. Од гледна точка на Москва, најважна тема е „стратешката стабилност“. Слично размислува и Ханс-Хенинг Шредер. „Русите сакаат договор за атомското вооружување“, вели тој.
САД се повлекоа од неколку договори за вооружување со Русија, а овој тренд во јануари, по доаѓањето на власт, го прекина самиот Бајден. Тој најави и нови чекори во насока на враќање на договорите.
Москва смета на тоа во Женева. Притоа не станува збор само за традиционалното и атомското оружје, туку и за сајбер нападите, вселенското оружје или војните со беспилотни летала. Русија, тврди Кортунов, исто така тежнее кон ставање крај на дипломатските конфронтации.
Владимир Путин: Патот до моќта
Владимир Путин е избран за претседател на Русија во четвртиот мандат. Поглед кон подемот на Путин од нискорангиран агент на КГБ до незапирлива политичка сила.
Фотографија: Reuters/D. Mdzinarishvili
Кадет на КГБ
Роден во Санкт Петербург во 1952, Путин се пријави во советската раразузнувачка служба КГБ веднаш по завршувањето на правниот факултет во 1975. Негова прва задача бил надзорот на странски државјани и вработени во конзулатите во родниот град, тогаш со името Ленининград Потоа замина на служба во Дрезден, источна Германија. Тој наводно запалил стотици документи на КГБ по падот на Берлинскиот ѕид.
Лево на фотографијата, младиот Путин стои до тогашниот градоначалник на Санкт Петербург, Анатоли Собчак. Тој му беше професор на Путин и го назначи за свој советник за меѓународни прашања. И покрај корупцискиот скандал на почетокот од службата, Путин не ја загуби работата, токму поради пријателството со Собчак.
Фотографија: Imago/ITAR-TASS
Метеорски подем
Путин набргу се префрли во Москва. Во 1997 рускиот претседател Борис Елцин му додели среднорангирана функција во неговата администрација- позиција која Путин ќе ја искористи за да создаде важни политички пријателства, кои ќе му бидат од полза во наредните децении.
Фотографија: picture alliance/AP Images
Смртта на пријателот
Путин беше длабоко потресен од смртта на Собчак во 2000 година. Откако ученикот политички го надмина својот учител, Собчак стана гласен поддржувал на кандидатурата на Путин за претседател на Русија. Една година претходно, Путин ги искористи своите врски за да бидат отфрлени обвинувањата против Собчак за проневера.
Фотографија: picture-alliance/dpa/S. Chirikov
Привремен претседател
Во јуни 2000 година, Борис Елцин поднесе оставка, отстапувајќу му на премиерот да стане привремен лидер на државата. За време на успешната претседателска кампања, повторно излегоа на површина обвинувањата за корупција против Путин од времето на неговата служба во Санкт Петербург. Марина Салје, пратеничката која ги изнесе обвинувањата, беше замолчена и принудена да го напушти градот.
Фотографија: Imago/ITAR-TASS
Тандемократија
Кога Путин уставно беше спречен да се кандидира за трет последователен мандат во 2008 година, премиерот Дмитри Медведев се кандидираше на негово место. Кога Медведев беше избран, тој го назначи Путин за премиер. Тоа доведе до критики за „тандемократија“ во Москва и многумина беа убедени дека Медведев е марионета на Путин.
Фотографија: Imago/ITAR-TASS
Победа
Во март 2018 година, Владимир Путин е избран за руски претседател во четврти мандат. Путин ќе биде на власт и во наредните шест години, со оглед дека претседателскиот мандат претходно беше продолжен на шест години. Избоrите беа засенети од обвинувањата за нерегуларности и манипулации, како и од фактот дека немаше вистинска опозиција на Путин.
Фотографија: Reuters/D. Mdzinarishvili
7 фотографии1 | 7
Но, кога станува збор за темите како Украина или човековите права, експертите во Русија не гледаат простор за приближување. Москва е подготвена да ги прифати критиките на Бајден само како еден вид „нужно зло“, вели Становаја. Надежите на Русија за нов почеток се многу неизвесни, а неуспехот на разговорите во Женева може да резултира со уште поагресивно однесување кон Западот, но и на внатрешен план.
Првата желба на Москва, сепак, веќе е исполнета: Русија го доби самитот. Но, медиумската платформа за Путин е загрозена од фактот дека Бајден ја отфрли идејата за одржување заедничка прес-конференција по самитот.