Рекорден број на раселени лица и покрај пандемијата
Окери Уномбуиро Нгуџиназо
19 јуни 2021
По повод Светскиот ден на бегалците - 20 јуни, Обединетите нации побараа акција од меѓународната заедница за да се спречи трендот на раст на бројот на луѓе кои бегаат од конфликти и прогон и покрај пандемијата .
Реклама
ООН повика на акција по зголемувањето на бројот на луѓето кои бегаат од конфликти и прогонства и покрај пандемијата на Ковид-19. Светските лидери повикаа да ги засилат напорите за мир, стабилност и соработка.
Според извештајот „Глобални трендови“ на Високиот комесаријат за бегалци на Обединетите нации (УНХЦР), бројот на луѓе кои ги напуштиле своите домови поради прогон, конфликти, насилство и кршење на човековите права е зголемен на околу 82,4 милиони. Извештајот, објавен во Женева, повикува да се запре глобалниот тренд на бегство и на раселување предизвикани од насилство и од прогон, кој трае речиси една деценија.
Новообјавената вкупна бројка е поголема за 4 отсто во однос на претходната година, кога на крајот на 2019 година беше забележан пикот од 79,5 милиони бегалци. Големото мнозинство од бегалците низ целиот свет се прифатени од земји кои граничат со кризни области и со ниски и средни примања. Најнеразвиените земји во светот се домаќини на 27 отсто од светските бегалци.
Зад секој број стои раселена личност
На крајот на минатата година, 20,7 милиони бегалци биле под мандат на УНХЦР, имало 5,7 милиони палестински бегалци и 3,9 милиони Венецуелци кои ги напуштиле своите домови. Овие бројки претставуваат благо зголемување во однос на 2019 година. Уште 48 милиони луѓе се раселени во рамки на нивните земји, додека 4,1 милиони се баратели на азил. Овие бројки покажуваат дека и покрај пандемијата и повиците за глобален прекин на огнот, конфликтите продолжуваат да ги принудуваат луѓето да ги напуштаат своите домови.
Високиот комесар за бегалци Филипо Гранди вели дека зад секоја од овие бројки „стои лице раселено од сопствениот дом и приказна за бегство, искоренување и страдање“. „Секој поединец го заслужува нашето внимание и поддршка - не само преку хуманитарна помош, туку и преку изнаоѓање решенија за да се стави крај на нивната мака“, рече Гранди. Гранди вели и дека и покрај тоа што Женевската конвенцијата за бегалци од 1951 година и Глобалниот договор за бегалци се законски рамки и алатки за да се одговори на раселувањето, „потребна е многу посилна политичка волја за решавање на конфликтите и прогоните кои ги принудуваат луѓето на бегство“.
Затворени граници во екот на падемијата
Извештајот, исто така, открива дека во екот на пандемијата во 2020 година, повеќе од 160 земји ги затвориле своите граници, додека 99 земји не направиле исклучок за луѓето кои барале меѓународна заштита. Но, со подобрување на мерките, како на пример медицински прегледи на границите, здравствени сертификати или привремен карантин по пристигнувањето, поедноставени процедури за регистрација и сослушувања преку видео врска, повеќе земји пронајдоа начини да гарантираат пристап до азил додека се ширеше пандемијата. Во текот на минатата година, 33.800 бегалци добија државјанство во земјата во која престојуваа.
Меѓутоа, раселувањето, приемот на бегалци од небезбедна прва земја домаќин во безбедна трета земја, забележа драматичен пад. Прифатени се само 34.400 апликации за преселување - што е најниска бројка во последните 20 години. Тоа е поради бројот на значително помалку достапни места за преселување и поради пандемијата. Гранди вели дека оние кои управуваат со судбината на светот и имаат влијание мора „да ги остават настрана меѓусебните разлики, да ги напуштат себичните пристапи во нивната политика и наместо тоа да се фокусираат на спречување и решавање на конфликтите и да гарантираат почитување на човековите права“.
Голготата на мигрантите во БиХ
Страдањето на бегалците на ридот Вучјак кај Бихаќ очигледно никого не го интересира. Ним, покрај институционална грижа, им недостасуваат и храна, лекови, лекари, струја, тоалети... Меѓу мигрантите има и деца...
Фотографија: DW/D. Planert
Последица на недејствувањето
18 месеци пристисокот постепено растеше за во петокот, на 14 јуни, да дојде до кулминација. Покрај кампот на Меѓународната организација за миграција (ИОМ) во близината на Бихаќ, на една ливада кампуваа 500 лица. ИОМ не ги регистрираше, така што не можеа да добијат ни храна ниту помош. Во попладневните часови пристигнаа полициски автобуси и луѓето беа повикани да се качат во нив.
Фотографија: DW/D. Planert
Транспорт
Во Бихаќ проценуваат дека тука се наоѓаат 6 до 8 илјади мигранти, што е 20 насто од тамошното население. Камповите се премали да ги примат сите и многумина се сместени во напуштени куќи. Исто така, секојдневно се зборува за грабежи. Пред градинка дојде до бодење со нож. Се прошири страв, поттикнат од социјалните мрежи. Автобусите запреа 10 километри надвор од градот на макадамскиот пат.
Фотографија: DW/D. Planert
Доаѓање на Вучјак
Ова место повеќе децении служеше за одложување на градскиот отпад. Преку депонијата е нанесен само слој земја. Населението зборува дека тука сѐ почесто се појавуваат гасови од депонијата, како метан. Границата со ЕУ е оттаму одалечена само 5 километри, а помеѓу има мински полиња. Тука има само смрдеа, 3 шатора и резервоари за питка вода. Нема тоалети, тушеви, струја, како ни болничари.
Фотографија: DW/D. Planert
Абдул Рахим Билал
...го извадија од полициското комбе. Затрепери, врисна од болка и со него веќе не можеше да се разговара. Набрзо потоа лежеше во нечистотијата држејќи ги рацете во пределот на слепото црево. Автобусот тргна. По енергичната реакција, еден полицаец повика итна помош. Ѝ требаше половина час да дојде. Три дена подоцна, според информациите од болницата, Абдул Рахим Билал е отпуштен.
Фотографија: DW/D. Planert
800 луѓе на депонија
За само неколку дена полицијата довезуваше сѐ повеќе мигранти на Вучјак. Ги фаќаше секаде низ градот, во споредни улици, на железнички шини, секаде. Во градот сега можат да се видат само мал број мигранти. Голем дел од населението смета дека ги напуштиле и ЕУ и владата во Сараево. „Моравме самите себе си да си помогнеме“, велат тие.
Фотографија: DW/D. Planert
Леб и супа
Поголемиот дел од овие момчиња доаѓаат од Авганистан, Пакистан и од Сирија. Потоа следат Индија, Египет и Газа. Тука горе, тие од локалниот Црвен крст двапати дневно добиваат леб и супа. Претставниците на ИОМ доаѓаа тука во бела Дачија Дастер. Не сторија ништо.
Фотографија: DW/D. Planert
Црвениот крст се надева на помош
Соработниците од локалниот Црвен крст во Бихаќ велат дека за згрижување на бегалците или за купување санитарни средства не добиваат пари од владата во Сараево или од ИОМ. Поради тоа пред неколку дена упатија повик до граѓаните на Бихаќ со молба да донираат храна.
Фотографија: DW/D. Planert
Воени приказни
Некои од мигрантите од Вучјак се 10 недели на пат кон Европа, а некои дури 3 години. Тие зборуваат за војната во Сирија, терористички напади и полициското самоволие во Пакистан и ракетите испукани во Газа. „Да беше можно да се живее во нашите земји, немаше да бидеме сега тука.“
Фотографија: DW/D. Planert
Повеќе нема сила
Џима Ал Хамид во Сирија бил во еден од затворите на Асад. Тој доаѓа од близината на Идлиб. На пат е веќе 3 години, една година поминал на Лезбос, во кампот Мориа. „Не можам веќе“, вели 26-годишникот. „Сакам само да живеам дома, ништо повеќе. Тука се плашам. Се плашам од полицијата, како и од криминалците тука горе“. Криумчарите бараат 3.000 евра. Тој ги нема.
Фотографија: DW/D. Planert
This ist not a camp…
Тие сакаат да бидат слушнати. Ова е нивниот крик. Поради тоа со себе зедов лист и пенкало. Една госпоѓа од една француска организација за човекови права, го напиша ова наместо нив. Очајнички обид да добијат помош.
Фотографија: DW/D. Planert
Без права
Хасан Али е депортиран на Вучјак, иако ИОМ го регистрираше како мигрант и доби место во кампот „Бира“. Тој вели: „Полицијата ме уапси во градот. Кога им ја покажав својата ИОМ-картичка и им реков дека сум сместен во 'Бира', тие ми рекоа дека ќе ме удрат ако уште еднаш го повторам тоа. А потоа ме донесоа овде. Зошто? Не знам“.
Фотографија: DW/D. Planert
Јадење во нечистотија
Храната на Црвениот крст се состои од две скромни супи дневно. Тука нема струја, тоалети, тушеви, и не постои можност да се испере облеката. Речиси сите имаат проблеми со здравјето, а лекари нема. Болничарите на Црвениот крст велат дека немаат доволно материјал за да се грижат за луѓето.
Фотографија: DW/D. Planert
Дете на отпад
Најмладиот мигрант во кампот има 12 години. Полицијата го пронајде во градот и го доведе на Вучјак. Тој го поседува само она што го има на себе. Стратегијата на „преплавениот“ град Бихаќ е јасна: „Исчезнете од овде“. Винивници за тоа се надлежните во ЕУ и во Сараево.
Фотографија: DW/D. Planert
ЕУ знае сѐ
Европската унија не може да каже дека не знаела ништо. Двајца војници на ЕУФОР беа на Вучјак и видоа сѐ. Тие за тоа ќе го информираат својот главен штаб. Оваа ситуација многу потсетува на војната во БиХ. Бихаќ беше „заштитена зона“ на ОН, но само на хартија. Тогаш тука имаше набљудувачи на ОН, кои не сторија ништо. како и ЕУФОР денес.
Фотографија: DW/D. Planert
14 фотографии1 | 14
Повеќе деца родени како бегалци
Според извештајот, децата се особено погодени за време на кризи со раселување, особено ако нивното раселување се одолговлекува многу години.
ОН проценуваат дека речиси еден милион деца се родени како бегалци помеѓу 2018 и 2020 година. Покрај тоа, 42% од раселените лица се девојчиња и момчиња на возраст под 18 години.
Многу од нив се изложени на ризик да останат во егзил во следните години, некои потенцијално до крајот на животот.
„Трагедијата на толку многу деца родени во присилен егзил треба да биде доволна причина за значително зголемување на напорите за решавање на конфликтите и насилството“, рече Гранди.
Бегалци кои го сменија светот
Новиот претседател на САД го ограничи влезот за бегалците во земјата. Многу поранешни бегалци станаа светски познати музичари, актери, политичари или научници.
Фотографија: imago/Thomas Bielefeld
Алберт Ајнштајн
Познат по неговата Теорија за релативноста, германскиот Eвреин, добитник на Нобелова награда, Алберт Ајнштајн, бил во посета на САД во 1933. година кога му станало јасно дека не може да се врати во нацистичка Германија. Во една прилика тој напишал дека се чувствува како „привилегиран од судбината“ што живеел во Принстон, но речиси бил „засрамен што живеел во таков мир, додека останатите страдале“.
Фотографија: Imago/United Archives International
Марлен Дитрих
Германската пејачка и глумица Марлен Дитрих веќе беше ѕвезда и живееше во САД, кога го доби американското државјанство во 1939. година и ѝ сврте грб на нацистичка Германија. Проминентната бегалка говореше против Хитлер и настапуваше за војската на САД за време на војната. Истовремено, нејзините филмови беа забранети во Германија. Но таа кажа: „Родена сум како Германка и засекогаш ќе бидам тоа.“
Фотографија: picture-alliance/dpa
Хенри Кисинџер
Професор на Харвард и авторитет во областа на меѓународните односи-Кисинџер беше 56-от државен секретар на САД и одигра клучна улога во обликувањето на надворешната политика. Во 1938. година, Хенри Кисинџер, роден во Баварија, избега од Германија за да не се соочи со прогон од нацистите. Чувствата кон татковината останаа исти: „Германија никогаш не престана да биде дел од мојот живот“, изјави тој.
Родена во денешна Република Чешка, Медлин Олбрајт и нејзиното семејство дојдоа во САД во 1948. година кога комунистите ја презедоа власта во нејзината татковина. Таа почна да се занимава со политика и стана највисоко рангираната жена во владата на САД: Медлин беше првата жена државен секретар на САД (1997-2001).
Фотографија: Getty Images/AFP/S. Loeb
Џорџ Вајденфелд
Роден во Виена во 1919. година, лордот Џорџ Вајденфелд бил британски Евреин и издавач. Тој емигрирал во Лондон по анектирањето на Австрија од страна на нацистите. Бил соосновач на издавачка куќа и работел во кабинетот на првиот претседател на Израел. Го финансирал спасувањето на христијаните од Сирија и Ирак. „Не можам да го спасам светот... но имам долг за отплаќање“, се неговите зборови.
Фотографија: picture-alliance/dpa/N.Bachmann
Бела Барток
Унгарскиот композитор, виртуоз на пијано и колекционер на народна музика, Бела Барток, иако не бил Евреин, се спротивставил на подемот на нацизмот и прогонот на Евреите. Во 1940. година тој се преселил во САД. Тој еднаш изјавил: „Мојата главна идеја е братство на луѓето, над сите конфликти“.
Фотографија: Getty Images
Милош Форман
Иако веќе бил познат режисер во татковината, тој ѝ го свртел грбот на Чехословачка и се преселил во САД по Прашката пролет во 1968. година. Подоцна, Милош Форман режираше два меѓународно познати филмови, кои освоија Оскар.
Фотографија: picture-alliance/abaca/V. Dargent
Изабел Аљенде
Чилеанскиот претседател Салвадор Аљенде беше насилно симнат од власт со пучот од 1973. година. Ќерката на неговиот братучед, Изабел, избегала во Венецуела откако почнала да добива смртни закани. Таа подоцна се сели во САД. Нејзините романи се меѓународно признати класици на магичниот реализам, како „Куќата на духовите“ и „Ева Луна“.
Фотографија: Koen van Weel/AFP/Getty Images
Мириам Макеба
Мириам Макеба беше на турнеја во САД, кога властите во Јужноафриканската Република ѝ го поништија пасошот поради нејзино учество во кампањата против апартхејдот и подоцна ѝ забранија да се врати во државата. Нејзината песна „Пата пата“ беше светски хит во 1967. година. Легендарната пејачка живееше во САД и Гвинеја пред повторно да може да се врати во сопствената земја, една деценија подоцна.
Фотографија: Getty Images
Седечки бик
Лидерот на Сијуксите, Татанка Ијотаке – Седечки бик е еден од најпознатите поглавари на домородните Американци во историјата. Неколку години од животот ги поминал како бегалец во Канада, каде што заминал во 1877. година. Во 1881. година се враќа во САД, каде првично бил затворен, по што бил ослободен и вратен во резерват.
Фотографија: Imago/StockTrek Images
Невен Суботиќ
Како и неговиот колега, Ведад Ибишевиќ од Херта Берлин, играчот во Бундеслигата, Невен Суботиќ побегна од војната во БиХ како дете. Свесен за тешките животни услови, Суботиќ во 2012. година основа фондација за помош на луѓето во најсироманите делови на светот и пристап до чиста вода.
Фотографија: imago/Thomas Bielefeld
11 фотографии1 | 11
Бројот на бегалци во Германија значително опадна
Бројот на пристигнувања на мигранти во Германија се намали значително четврта година по ред, на само 102.600.
Земјата беше третиот по големина домаќин на бегалци во светот со речиси 1,5 милиони, а Турција е најголем домаќин со 3,7 милиони бегалци. Колумбија беше втора со повеќе од 1,7 милиони, вклучувајќи ги и Венецуелците раселени во странство.
„Додека на глобално ниво ситуацијата станува сѐ подраматична, во Германија и во Европа бројките повторно значително се намалуваат четврта година по ред“, истакна претставничката на УНХЦР во Германија, Катарина Ламп.
Ламп вели дека Европа треба да го искористи овој период на помалку пристигнувања на мигранти за да развие сигурен концепт за соодветна дистрибуција на пристигнатите баратели на азил и тогаш „системот на фер споделување на одговорноста може да биде закотвен во Европа “