Низ цел свет се работи на креирање апликации за мобилни телефони, кои животот во време на коронавирус ќе го направат побезбеден. Европа сака да тргне по свој пат, во духот на заштита на податоците. Трката е уште во тек.
Реклама
Матијас Рајдел е вработен во индустријата за софтвер. Од пред десетина дена тој работи и волонтерски. Често до доцна во ноќта, заедно со свој бивш колега, работи на апликација за мобилен телефон која би требало да помогне во собирање повеќе информации за ширењето на коронавирусот. „Имаше ноќи во кои непрекинато работевме и во шест часот утрото велевме: ‘Одиме да спиеме', но тогаш наскоро почнуваше нашата нормална работа“, раскажува Рајдел.
Една верзија на Ковид-19 радар е веќе онлајн. Користејќи ја оваа апликација, лицата кои се инфицирани со коронавирус можат доброволно да го обележат своето место на престој. Апликацијата тогаш во реално време покажува во кој град, во кој кварт и дури во која улица има посебно голем број случаи на заразени луѓе. „Ние претпоставуваме дека во Германија постојат региони во кои постои помал ризик од опасност“, вели Рајдел.
Таму апликацијата треба да им помогне на одговорните за носење одлуки кога станува збор за тоа јавниот живот и економијата да почнат полека повторно да заживуваат. Одредувањето на локацијата, вели Рајдел, не се однесува на поединци. „И во кризни времиња сме обврзани на нештата остварени во демократија, не смееме толку лесно да ги фрлиме низ прозорец“, вели Рајдел.
Заштитата на податоците секогаш во вид
Програмерите водат сметка за строга заштита на податоците во Германија. Зашто, ширум светот во меѓувреме постојат повеќе апликации кои во борбата против коронавирусот, сигурноста на податоците на поединецот ја потчинуваат на заштитата на општеството. Во Јужна Кореја владата собираше информации преку надзорните камери, лоцирање на мобилните телефони и кредитните картички за да го следи синџирот на зараза – слична е ситуацијата и во Кина. Во Израел, како што пишува „Економист“, тајната служба за внатрешна безбедност се приклучила на мобилните телефони на инфицираните лица за да го контролира нивното движење.
И во Германија во моментов се води дебата околу смислата и целта, границите и опасностите на корона-трагачите. Како консензус во меѓувреме важи следното: корона-апликацијата не смее да биде присилно инсталирана и податоците мора да останат анонимни. Тоа се однесува и на неговата програма за смартфон, вели Матијас Рајдел. Поради заштита на податоците и тој, како што истакнува, е во постојан контакт со надлежните служби.
Од Азија кон Европа: Походот на заштитните маски против коронавирус
Прво важеа за неефикасни и збунувачки, но се‘ повеќе земји во меѓувреме воведуваат правило за носење заштитни маски против ширењето на коронавирусот. За победоносниот поход на маските, започнат во Азија.
Фотографија: picture-alliance/dpa/U. Zucchi
Ракавици, мобилен телефон, заштитна маска
Дали и во Германија ќе се воведе обврска за носење заштитна маска? По консеквентната употреба во Азија, институтот Роберт Кох препорача нејзино носење и во Германија. Јена е првиот град кој ја водведе оваа мерка, од 6 април во супермаркетите и јавниот сообраќај таму таа е задолжителна. Како заштита се прифаќа и шал или марамче на устата.
Фотографија: Imago Images/Sven Simon/F. Hoermann
Подарок за пожарникарите
Со оглед на големиот недостиг на заштитни маски, луѓето и институциите се снаоѓаат и сами. На Јутјуб и на Твитер под хаштагот „maskeauf“ многумина демонстрираат колку е едноставно да се изработи маска. Меѓу нив е и професионалната шивачка од Државниот театар Котбус, Керстин Бохов. Маските кои ги изработува оваа костимографка се наменети за пожарникарската служба и за Црвениот крст во Германија.
Фотографија: picture-alliance/dpa/P. Pleul
Плетени маски
Уметничката Манша Фридрих плете маски за заштита од коронавирус. Нејзините маски се украсени со мотиви на насмеани лица, животни, сонце. Внатрешната страна на маските може да се менува. Уметничката од Хановер не дозволува корона-кризата да ѝ го расипе расположението.
Чешка и Словачка се отидени чекор понапред, таму уште на средината на март е воведена обврска за носење заштитни маски. Оној кој влегува во супермаркет или градски превоз, мора да носи маска. Словачката претседателка Зузана Чапутова и премиерот Игор Матович предничат со добар пример. И Австрија во меѓувреме воведе обврска за носење маски во супермаркет.
Фотографија: Reuters/M. Svitok
Будење на пролетта во Кина
Во Кина заштитните маски одамна се задолжителни за граѓаните. Оваа двојка, без оглед на кризата со коронавирус и ригидните контроли, не сака да се откаже од романтика. Двајцата занесено танцуваат на пролетното сонце и сигурно забораваат на сите останати околу себе.
Фотографија: AFP
Израел не дозволува исклучоци
И во Израел во сила се драстични ограничувања на движењето, кои ги воведе премиерот Бенјамин Нетанјаху, а се контролирани од полицијата и од војската. Кон нив мора да се придржуваат и ортодоксните Евреи. Во квартот Меа Шерим во Ерусалим, еден вооружен полицаец му наложува на својот ултраортодоксен сограѓанин да се прибере дома.
Фотографија: picture-lliance/dpa/I. Yefimovich
Уметност во Појасот Газа
Во густо населениот Појас Газа, уметниците се обидуваат да ги мотивираат граѓаните. Во квартот Шујаија, тие украсуваат заштитни маски со различни мотиви. Владата во Појасот Газа воведе ограничување за движењето на населението и забрана за одржување на сите манифестации. И т.н. „Марш на враќањето“, кој секоја година преку масовни протести се одржува на границата кон Израел, годинава е откажан.
Фотографија: Imago Images/ZUMA Wire/A. Hasaballah
Колумбиски „силници“
Во Колумбија на маските доминираат драстични и впечатливи мотиви. Вилиците на маските на двајцата полицајци се чини се инспирирани од колосот Хулк. Хулк е главната фигура во стрипот на Стен Ли и Џек Кирби, објавен во 1962 година. Приказната за неверојатниот Хулк е адаптирана во бројни филмови и серии.
Фотографија: AFP/L. Robayo
Макрон ќе се справува со недостигот од маски
Францускиот претседател посети фабрика за производство на заштитна облека и маски во Сент-Бартоломи д‘Анжу. Стотици лекари ја критикуваат владата што не набави доволни количини заштитна облека во време на епидемијата на коронавирус, но многумина од нив сепак работат, дури и без заштита. Емануел Макрон планира потребата од заштитна опрема да ја покрие со домашно производство до крајот на годинава.
Фотографија: Getty Images/AFP/L. Venance
9 фотографии1 | 9
Европската иницијатива како фаворит
Моментно како апликација со најголеми шанси да стане официјална се смета еден европски заеднички проект, кој би требало да функционира врз основа на блутут технологија. На овој проект во меѓувреме се ангажирани околу 130 експерти, а тој го носи името ПЕПП-ТП (Pan European Privacy-Protecting Proximity Tracing" ). Од германска страна во проектот е ангажиран Институтот Хајнрих-Херц. „Ние, Европејците, мораме да најдеме наш одговор како решение на оваа криза“, вели директорот на овој институт, Томас Виганд. Сега решението е веќе на маса.
Таа апликација овозможува меѓу другото, во случај ако некој со кого сте биле во контакт се зарази, таа информација да биде проследена до сите други кои се или биле во контакт со него, без наведување на името на заразениот или местото на средба со него. Сите кои се информирани потоа можат да решат дали ќе се тестираат или доброволно ќе заминат во карантин.
Се чека на одобрение од политиката
Слично функционира и успешната апликација од Сингапур, „Trace-Together". Но, во европскиот проект свесно се дистанцираат од неа, мобилните телефони во европскиот модел, за разлика од апликацијата „Trace Together" – не се поврзуваат, го објаснува Вигенд принципот на европската апликација. Во Сингапурк освен тоак мора да се даде бројот на телефонот.
Со користење на апликацијата во Германија би можело да се почне веќе по Велигден. Слично се размислува и во Австрија. „Ако политиката го сака тоа“, нагласува Вигенд претпазливо. Зашто, дискусијата не е завршена. Додека канцеларката Ангела Меркел препорачува ваква апликација, министерката за правда Кристине Ламбрехт е претпазлива: мора да се согледа секој детал на готовата апликација. Како што е познато, ѓаволот лежи во деталите. Вигенд вели дека се надева оти водечкиот германски институт во борбата против епидемијата, Институтот Роберт Кох ќе воведе ПЕПП-ПТ систем во рамките на својата сопствена апликација на германскиот пазар.
Освен Рајдел и Вигенд и бројни други експерти работат на развој на корона-апликација. Рајдел меѓутоа истакнува дека нема голема смисла ако наеднаш се појават четири или пет апликации кои служат за иста цел.
Каде сѐ демне коронавирусот?
Коронавирус насекаде! Можеби дури и на пиперките, билетот за возење, сопственото домашно милениче. Што воопшто смеам да допирам? Ова вознемирувачко прашање си го поставуваат многумина. Еве неколку смирувачки одговори:
Досега познатите коронавируси остануваат опасни на површини како кваките околу четири-пет денови. Како и другите инфекции преку капки и SARS-CoV-2 се пренесува преку рацете и површините кои се допираат често во текот на денот. Иако вирусот е нов и затоа е прилично непознат, експертите сметаат дека и за него важат многу резултати од истражувања на други, веќе познати коронавируси.
Затоа, треба да се биде претпазлив и кога се руча во кантината на работното место - доколку таа одамна не е веќе затворена. Коронавирусите во основа можат преку кивање или кашлање на инфицирано лице да завршат на приборот за јадење или чиниите. Германскиот институт за проценка на ризици (БфР) меѓутоа пишува дека „досега не се познати инфекции со SARS-CoV-2 кои се појавиле со ваков начин на пренос“
Фотографија: picture-alliance/dpa/J. Kalaene
Страв од увозна стока?
Дали родителите мора да се плашат од инфекција преку играчки од увоз? Не, велат од БфР. Досега нема случаи на инфицирани лица за кои е докажано дека се заразиле преку увезени играчки или друга стока. Експертите сметаат дека вирусите немаат голема стабилност при промена на животната средина. Предизвикувачот на болеста е опасен повеќе денови пред сѐ во услови на студ и голема влажност на воздухот.
Фотографија: picture-alliance/dpa/S. Gollnow
Пакети полни вируси
Коронавирусите кои го напаѓаат човекот не се особено стабилни на суви површини. Со оглед на тоа што стабилноста на вирусите надвор од човечкиот организам зависи од могу фактори, како темпертурата и влажноста на воздухот, БфР ја смета инфекцијата по пошта за „главно неверојатна“. Сепак, институтот признава дека сѐ уште не располага со точни податоци за SARS-CoV-2.
Фотографија: picture-alliance/dpa/M. Becker
Вирусен пинг-понг со домашното милениче?
Дали моето куче може да ме зарази мене или јас да го заразам него? Ризикот домашните миленичиња да се заразат од коронавирус е оценет како низок од страна на експертите. Но, тој не може сосема да се исклучи. Самите животни не покажуваат симптоми, значи не заболуваат. Но, доколку се инфицирани тие може преку својот здив, плунка, повраќање, урина да го пренесуваат вирусот.
Фотографија: picture-alliance/dpa/AP/A. Tarantino
Опасен зеленчук?
Пренесување на SARS-CoV-2 преку контаминирани прехранбени продукти, според БфР, не е веројатно. Досега нема докажани случаи на инфицирање на ваков начин. Темелно миење на рацете пред подготовка на оброкот, и во времиња пред и по коронавирусот, е нешто што се подразбира. Со оглед на тоа што вирусите се чувствителни на топлина, загревањето на намирниците натамошно го намалува ризикот од инфекција.
Досега познатите САРС и МЕРС коронавируси не сакаат топлина, но се прилично отпорни на студ. Тие може да останат опасни дури две години на температури од минус 20 степени Целзиусови. БфР меѓутоа смирува: досега нема укажувања за ланец на инфекции со SARS-CoV-2 преку конзумирање храна, вклучително и замрзнати продукти.
Избувнувањето на КОВИД-19 има и едно добро: Кина забрани храна од диви животни. Сѐ укажува на тоа дека новиот коронавирус врз човекот е пренесен од лилјаци. Лилјаците за тоа не се виновни, зашто веројатно завршиле во супа против своја волја. Но, борбата против SARS-CoV-2 ќе трае многу подолго и ќе биде потешка од ослободувањето од храна од диви животни.