Ковид-19: Дали е доволна само една доза од вакцината?
Михаела Кавано | Роберт Маџ
4 мај 2021
Постојат примери ширум светот на луѓе кои примиле една доза од вакцината и не доаѓаат на ревакцинација. Ова носи голем ризик, предупредуваат експертите. Една доза е можеби доволна само за оние кои прележале Ковид-19.
Реклама
Oколу пет милиони Американци не се појавија да ја примат втората доза, откако беа вакцинирани со првата доза од вакцините на Бионтек/Фајзер или на Модерна, покажуваат податоците кои ги објави весникот „Њујорк тајмс“. Тоа се околу 8 отсто од вакцинираните. Причините можат да бидат различни, почнувајќи од тоа што луѓето немале време или не добиле отсуство од работа.
Вирологот Анџела Рамусен од Универзитетот Саскачеван во Канада во разговорот за ДВ набројува уште некои причини за непримање на втората доза од ковид-вакцината: „Постојат некои луѓе кои можеби прочитале шпекулации дека една доза е сосема доволна, што може да им создаде лажно чувство на сигурност“, вели Расмусен. Друга причина што може да ги обесхрабри луѓето да не ја примат својата втора доза од вакцината се симптомите по вакцинацијата.
„Некои луѓе можеби имале непријатни несакани ефекти поврзани со првата доза и сами одлучиле дека не сакаат да го доживеат тоа повторно со втората доза“, вели таа, додавајќи дека мал број луѓе можеби едноставно заборавиле дека треба да примат втора доза од вакцината против коронавирусот. Само во ретки случаи поради медицински причини се советува да не се прими втората доза.
Вакцини- адути на човештвото против Ковид-19
Глобалната кампања за вакцинација против Ковид-19 зема сѐ поголем замав. Во различни земји, создадени се или на повидок се вакцини, кои сега се главно оружје на човештвото во справувањето со пандемијата.
Фотографија: Francis Dean/Dean Pictures/imago images
Бионтек/Фајзер: почеток на иРНК-револуцијата
Првата вакцина против Ковид-19, одобрена за употреба во САД и во ЕУ, беше вакцината на германските научници со турски корени Угур Шахин и неговата сопруга Озлем Туречи. Нивната фирма Бионтек од Мајнц влезе во сојуз со американскиот гигант Фајзер. Медиумите почнаа да зборуваат за „револуција“ во фармацевтската индустрија, откако е создадена првата иРНК вакцина.
Фотографија: Francis Dean/Dean Pictures/imago images
Модерна: родум од универзитетот Харвард
Американската компанија за биотехнологија Модерна е специјализирана и за РНК технологии, кои се сметаат за нов чекор во медицината. Нејзиното седиште се наоѓа во Кембриџ, Масачусетс, во близина на универзитетот Харвард, чии научници ја основаа компанијата во 2010 година. Вакцината на Модерна, создадена со финансиска поддршка од властите, беше втората корона-вакцина регистрирана во САД и во ЕУ.
Фотографија: Matthew Healey/AFP/Getty Images
АстраЗенека: „Оксфордската вакцина“
Научниците од Универзитетот Оксфорд во соработка со британско-шведската компанија АстраЗенека вршеа клинички испитувања и производство на нивната вакцина. Таа во голема мерка се користи во Велика Британија, ги исполнува условите во ЕУ и активно се користи во земјите во развој, бидејќи „вакцината од Оксфорд“ има многу ниска цена. Така, таа се произведува во Индија за локалниот пазар и за извоз.
Фотографија: Channi Anand/AP/picture alliance
Спутник V: првата одобрена вакцина во светот
Во август 2020, Русија објави дека прва во светот регистрирала вакцина против коронавирусот наречена Спутник V. Масовната вакцинација на руското население официјално започна во јануари 2021. Оваа векторска вакцина, изработена од научниците од Московскиот центар Гамалеја, се промовира на странските пазари од страна на Рускиот фонд за директни инвестиции.
Фотографија: Aizar Raldes/AFP/Getty Images
Џонсон и Џонсон: доволна е една доза
Американска корпорација Џонсон и Џонсон е еден од шесте производители на корона-вакцини со кои ЕУ склучи прелиминарни договори за снабдување. Од нејзината векторска вакцина потребна е само една доза, а не две како останатите и се чува во конвенционални фрижидери. За ЕУ оваа вакцина, која доби дозвола за употреба на 11.03. ќе ја произведува белгиската сестринска фирма на Џонсон и Џонсон - Јансен.
Фотографија: Johnson/AP/picture alliance
Синовак: тивкиот конкурент од Кина
Без многу врева и детални извештаи за клиничките испитувања, Кина разви најмалку три вакцини. Една од нив, создадена од деактивиран коронавирус, Синовак Биотек ја тестираше во неколку азиски земји, вклучувајќи ја и Индонезија, која потоа веднаш ја нарача. Да им даде пример на своите сонародници, претседателот на Индонезија, Џоко Видодо, прв се вакцинираше.
Фотографија: Laily Rachev/Biro Pers Sekretariat Presiden
Синофарм: Првата кинеска вакцина
Станува за вакцина со „деактивиран“ вирус која државната компанија ја разви во соработка со Институтот за вирологија од Вухан. Овој вид на вакцини се користи веќе со децении, со добри резултати во пракса. Вакцината која веќе се користи во Србија и во Унгарија, беше првата која доби одобрение за употреба од кинеските власти.
Американската фармацевтска компанија Новавакс објави дека нејзината вакцина е 96 процентно ефикасна против оригиналниот вирус и 86 проценти против британскиот сој. Тоа произлегува од студијата што Новавакс ја спроведуваше во Велика Британија. Вакцината може да биде одобрена за употреба во САД уште во мај, доколку властите утврдат дека податоците од Велика Британија се доволни, соопшти компанијата.
Фотографија: Justin Tallis/AFP/ Getty Images
КјурВак: Печатач за вакцини на Тесла
Втората германска иРНК вакцина, која се очекува да биде регистрирана до лето, ќе биде произведена и извезена на глобално ниво од компанијата КјурВак од Тибинген, во партнерство со концернот Баер. Но, ќе биде можно таа да се направи директно во клиниките ширум светот. Елон Маск (втор од лево) демонстрираше мобилен печатач на вакцини создаден од германската сестринска фирма Тесла Громан.
Фотографија: picture-alliance/dpa/T. Schwarz
Санофи: два неуспеха и помош за Европска унија
Француската компанија Санофи е еден од најголемите светски производители на вакцини. Но, овојпат тоа не и' успеа - двапати: ни заедничкиот развој со британската ГлаксоСмитКлајн, ниту обидот за создавање иРНК вакцина досега не дадоа резултати. За да помогне во обезбедувањето на вакцини за земјите од ЕУ, нејзината фабрика во Франкфурт на Мајна ќе произведе 125 милиони дози од вакцината на Фајзер.
Фотографија: C. Stoll/Sanofi
10 фотографии1 | 10
Меѓутоа, дали е доволна една доза? Стручњаците сѐ уште велат - не е! Иако првичните студии покажуваат дека веќе по првата доза во голем процент се развива имунитет на вирусот, сепа е нејасно колку тој трае.
„Многу е важно да се прими и втората доза“
Во две студии на британскиот Завод за статистика и на Универзитетот Оксфорд се наведува дека делот на симптоматски заразувања со коронавирусот се намалува дури за 72 отсто кај луѓето кои примиле само една доза од вакцините на Бионтек/Фајзер или на АстраЗенека. По втората доза од Бионтек/Фајзер бројот е 90 насто помал, додека за АстраЗенека податоците сѐ уште не се достапни, бидејќи за втора доза се чека 12 недели.
Коен Пувелс, автор на студијата и истражувач на Одделот Нафилд за здравје на населението на Универзитетот Оксфорд, Нафилд, вели дека примањето на втората доза на вакцина доведува до подолга, како и до подобра заштита од Ковид-19.
САД: Вакцинација со „турбо“ брзина
02:41
„Како и кај секоја друга заразна болест, и тука по првата доза се стекнува висок степен на заштита, но тој ќе попушти“, вели Коен Пауелс, научник од Оксфорд кој учествувал во студиите. Втората доза значително го зголемува нивото на антитела, особено кај постарите. „Многу е важно да се прими и втората вакцина“, вели Пауелс.
Неодамна на овој проблем предупреди и Мајкл Ворнер, лекар од т.н. црвена зона во болницата во Торонто. Тој на Твитер напиша дека на респиратори често завршуваат пациенти кои пред подолго време ја примиле првата доза, а не ја примиле втората. Ворнер бара властите јасно да дадат до знаење: „Вакцинирани сте дури откако ќе бидете целосно вакцинирани“.
По прележан Ковид-19 само една доза?
Поинаку може да биде со луѓето кои веќе прележале Ковид-19. Постојаната комисија за вакцинација во Германија (Стико) во моментов на овие луѓе им препорачува, по прележаната зараза со коронавирусот, да почекаат најмалку 6 месеци, а потоа да примат само една доза. „Поради постоечкиот имунитет по прележаната инфекција, се јавува многу добар имунолошки одговор како резултат на засилувањето со првата доза на вакцината. Сите одобрени Ковид-вакцини може да се користат за вакцинирање на оздравените", истакнува Стико.
Светските лидери ги засукаа ракавите - која вакцина ја одбраа
Германската канцеларка Ангела Меркел се приклучи на растечката листа на светски лидери кои се вакцинираа против Ковид-19, таа прими АстраЗенека. Преглед на дел од државниците кои веќе се вакцинираа.
Фотографија: Frank Augstein/AP Photo/picture alliance
Џо Бајден
Американскиот претседател Џо Бајден во јануари ја прими втората доза вакцина од Бионтек/Фајзер. До средината на април, според податоците на Американските центри за контрола и превенција од заразни болести, во САД најмалку 120 милиони граѓани примиле прва доза вакцина, а преку 70 милиони се целосно имунизирани.
Фотографија: Tom Brenner/REUTERS
Бенјамин Нетанјаху
Израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху исто така прими вакцина од Бионтек/Фајзер. Израел има на располагање милиони вакцини преку договор со Фајзер, кој предвидува давање медицински податоци на фармацевтскиот концерн за возврат. До средината на април, 53% од 9 милиони жители на Израел се имунизирани со вакцината на Бионтек/Фајзер. Израел главно ги укина рестрикциите воведени поради пандемијата.
Фотографија: Amir Cohen/REUTERS
Нарендра Моди
Индискиот премиер Нарендра Моди на 1 март бил имунизиран со вакцината Коваксин, произведена во Индија. Во земјата први на ред за вакцинација се вработените во здравството, на првата линија во борба против Ковид-19 и хронично болните. Индија во моментов е втора во светот според бројот на случаи на заболени од Ковид-19, по најновиот пораст на нови инфекции.
Британскиот премиер Борис Џонсон ја прими првата доза од вакцината на АстраЗенека во март. Таа е развиена во соработка со Универзитетот Оксфорд и во моментов е во фокусот поради низа контроверзи. Неколку земји ја прекинаа нејзината употреба поради случаи на згрутчување на крвта кај вакцинирани со оваа вакцина.
Фотографија: Frank Augstein/AP Photo/picture alliance
Жан Кастекс
Францускиот премиер Жан Кастекс беше вакциниран со АстраЗенека во истиот ден со британскиот колега Борис Џонсон. Тој тоа го направи пред телевизиските камери, со цел да ја врати довербата во оваа вакцина кај граѓаните.
Фотографија: Thomas Coex/AP Photo/picture alliance
Скот Морисон
На австралискиот премиер Скот Морисон му беше инјектирана вакцината на Бионтек/Фајзер. Тој тврдеше овој месец дека Австралија во вакцинацијата ги надминала Германија, Нов Зеланд, Јужна Кореја и Јапонија. Но, сепак тој се откажа од својата цел – сите Австралијци да бидат целосно имунизирани до крајот на оваа година.
Фотографија: Mark Evans/Getty Images
Реџеп Таип Ердоган
Турскиот премиер Ердоган пред камерите се вакцинираше со кинеската вакцина Синовак во јануари. Целта на јавното вакцинирање беше да ги мотивира граѓаните да се имунизираат. Во Турција досега се дадени околу 19 милиони дози вакцини, главно Синовак, додека вакцинирањето со Бионтек/Фајзер почна на 2 април.
Фотографија: Murat Cetinmuhurdar/Presidential Press Office/REUTERS
Јок Видодо
Индонезискиот претседател Јоко Видодо ја прими вакцината Синовак. Втората доза му беше дадена на 27 јануари, настанот беше пренесуван во живо на телевизијата. Владата планира со вакцинација на 181 милион жители да заврши во следната година.
До истиот заклучок дојде и студијата на медицинскиот центар Сидарс-Синај од Лос Анѓелес. По испитувањето на 260 луѓе кои биле заразени со коронавирусот, а потоа примиле само една доза од вакцината на Бионтек/Фајзер, е заклучено дека имунолошкиот одговор е сличен како кај луѓето кои ги примиле двете дози. „Ако луѓето кои го прележале коронавирусот се вакцинираат само еднаш, ќе можеме да вакцинираме многу повеќе луѓе и ќе достигнеме колективен имунитет“, вели за ДВ Џонатан Браун, коавтор на оваа студија.
Истражувањето спроведено од страна на Институтот за имунологија Пен, исто така, открило дека луѓето кои се опоравиле од инфекција, покажале силен одговор со антитела по првата доза од иРНК вакцините. Во соопштение за јавноста, имунологот и коавтор на студијата, Е. Џон Вери, вели дека „овие резултати се охрабрувачки како за краткорочната така и за долгорочната ефикасност на вакцините“.