Општеството старее - особено во Јапонија. Според проценките, во 2035 година една третина од јапонското население ќе има над 65 години. За подобра нега на сениорите, во старечките домови веќе сега се користат роботи.

Во овој дом во Токио роботот „Пепер“ е спортски тренер. Со електронски глас тој на учесниците љубезно им дава упатства: „Десно, лево, добро е!“ Пепер работи веќе во околу 500 јапонски старечки домови. Тој не само што може да води спортски групи, туку може да води и едноставни разговори.

Во старечкиот дом Шин-томи во Токио роботите се замена и за домашните миленичиња. На фотографијата жена си игра со кучето-робот „Аибо“. Во овој дом негувателите користат 20 различни модели за занимавање на старите лица. Владата се надева дека старечкиот дом ќе биде пример за останатите домови - дури и во странство.

Фоката-робот „Паро“ не само што има меко крзно, туку испушта и звуци кога некој ја милува. Развојот на овој робот траеше десет години, а во меѓувреме се произведени 5000 фоки-роботи ширум светот, од нов 3000 во Јапонија. Но, Паро е скапа: во Јапонија чини 3800 долари, додека во Европа чини дури 5000 евра.

Многу јапонски установи скапите играчки ги финансираат преку субвенции од Владата. Сениорите се радуваат што ги имаат. Паро реагира не само на допири, туку и на говор и на светло. Тогаш почнува да мрда со главата, трепка со очите или испушта крици како вистинска фока.

Роботите служат не само за интеракција со сениорите, туку и како помош на негувателите при носење на старите лица, како што може да се види на фотографијата. Негувателот носи „мускулен костум“, благодарение на кого му е полесно да ги крева сениорите.

Роботските костуми ја зголемуваат силата на негувателите. Тоа е пријатно за сениорите кои така се чувствуваат побезбедни, а подобро е и за негувателите. Машините спречуваат болки во грбот кои се јавуваат поради кревање, носење или туркање пациенти.

Машините им помагаат на сениорите и за повторно да научат да одат - тие нудат баланс и покажуваат каде треба да се стави стапалото. Но, јапонската влада наспроти сите предности на роботите е сигурна - машините не можат да ги заменат луѓето! Сепак, тие можат со сила, мобилност и надзор да им пружат помош на негувателите и така да им создадат време за остварување на други обврски.

Најголем дел од животните - цицачи можат да го синтетизираат витаминот Ц, значи сами да го произведуваат. Но, не и луѓето. Ние мораме да го земаме преку храната. Витаминот Ц го има во киви, портокали и грејпфрут, но и во зеленчук како прокељ, брокула и пиперка. За жал, тој е чувствителен на температура, затоа, внимавајте при готвењето!

Витаминот Ц не е важен само за старите луѓе, болните и вегетаријанците. Неговите биохемиски функции во секое тело се исти и подеднакво важни. Витаминот Ц спаѓа во микронутриенти, кои на организмот не му даваат енергија, но сепак се есенцијални за неговите основни функции. Во нив се вбројуваат метаболизмот и нашиот одбранбен систем.

Како антиоксидант, витаминот Ц ги редуцира штетите кои ги предизвикуваат т.н. слободни радикали, штетни молекули кои ја нарушуваат структурата на здравите ткива во организмот. Овие радикали настануваат при нормалните процеси на метаболизам. Но штетни материи, како на пример цигарите, водат до оксидативен стрес и зголемено настанување на слободни радикали, па се зголемува и потребата од витамин Ц

Витаминот Ц од овие јагоди во човечкото тело не се користи само за заштита од слободни радикали, туку тој е важен т.н. кофактор при цела редица ензимски активности, како на пример синтеза на протеинот колаген. Колагенот е дел од тетивите, коските, рскавицата и кожата. Бавно и лошо заздравување на некоја рана од оваа причина може да е знак за недостиг на витамин Ц во организмот.

На телото му е потребен витамин Ц за да може да се одбрани од инфекции. Витаминот Ц не само што е задолжен за заштита на клетките, туку во случај на инфекција преминува и во напад. Тој стимулира преместување на имунолошките клетки, т.н. неутрофили на местото на инфекција, ја поттикнува фагоцитозата - разградување и отстранување на штетните материи и убивање на вирусите.

Поголем недостиг од витамин Ц може да доведе до скорбут. Забавено заздравување на рани, модрици, опаѓање на косата, крварење на непцата и губење на забите, како и болки во зглобовите се симптоми на оваа потенцијално смртна болест. За заштита се доволни веќе 10 милиграми витамин Ц дневно. Доволно витамин Ц во телото значи и помал ризик од висок крвен притисок, срцеви заболувања и мозочни удари.

Според Централата за заштита на потрошувачите, препорачана дневна доза на витамин Ц за мажите е околу 110 милиграми, за жените - 95. Научниците од Државниот универзитет Орегон пак на сите возрасни им препорачуваат 400 мг витамин Ц дневно. Тврдат, тој е безопасен и ако се „предозирате“, ќе се исфрли преку урината. Нема разлика дали го внесувате преку храната или таблети, велат експертите.