Владата бара од Пендаровски да прогласи вонредна состојба
БГ
18 март 2020
Владата бара од претседателот на државата Стево Пендаровски во следните 30 дена да прогласи вонредна состојба во земјата. Премиерот Спасовски порачува дека мерките мора да се заострат за да се спречи коронавирусот.
Реклама
„Мерките мора да се надополнат, заострат и радикализираат за да се спречи уште поголем пик на коронавирусот за кратко време. Убедени сме дека тоа можеме да го спречиме со воведување вонредна состојба. Заканата бара радикални мерки“, порача денеска на прес-конференција техничкиот премиер Оливер Спасовски.
Иако владата апелира до Собранието, пораката е всушност упатена до шефот на државата Стево Пендаровски, кој единствен во оваа ситуација може да прогласи вонредна состојба. Според Уставот, предлогот ќе се испрати прво до Собранието, а потоа, со оглед на тоа дека парламентот е распуштен, истото ќе биде преупатено на одлучување кај претседателот на државата.
„Ова е за првпат во историјата, и оваа мерка е една од најтешките одлуки кои што ги донела која било влада од постоењето до денес. Ништо веќе не е исто. Животот радикално се промени како кај нас, така и во светот, секој од нас да се прилагоди и да преземе крајно одговорно однесување. Секој граѓанин е повикан во оваа битка“, порача Спасовски.
Каде сѐ демне коронавирусот?
Коронавирус насекаде! Можеби дури и на пиперките, билетот за возење, сопственото домашно милениче. Што воопшто смеам да допирам? Ова вознемирувачко прашање си го поставуваат многумина. Еве неколку смирувачки одговори:
Досега познатите коронавируси остануваат опасни на површини како кваките околу четири-пет денови. Како и другите инфекции преку капки и SARS-CoV-2 се пренесува преку рацете и површините кои се допираат често во текот на денот. Иако вирусот е нов и затоа е прилично непознат, експертите сметаат дека и за него важат многу резултати од истражувања на други, веќе познати коронавируси.
Затоа, треба да се биде претпазлив и кога се руча во кантината на работното место - доколку таа одамна не е веќе затворена. Коронавирусите во основа можат преку кивање или кашлање на инфицирано лице да завршат на приборот за јадење или чиниите. Германскиот институт за проценка на ризици (БфР) меѓутоа пишува дека „досега не се познати инфекции со SARS-CoV-2 кои се појавиле со ваков начин на пренос“
Фотографија: picture-alliance/dpa/J. Kalaene
Страв од увозна стока?
Дали родителите мора да се плашат од инфекција преку играчки од увоз? Не, велат од БфР. Досега нема случаи на инфицирани лица за кои е докажано дека се заразиле преку увезени играчки или друга стока. Експертите сметаат дека вирусите немаат голема стабилност при промена на животната средина. Предизвикувачот на болеста е опасен повеќе денови пред сѐ во услови на студ и голема влажност на воздухот.
Фотографија: picture-alliance/dpa/S. Gollnow
Пакети полни вируси
Коронавирусите кои го напаѓаат човекот не се особено стабилни на суви површини. Со оглед на тоа што стабилноста на вирусите надвор од човечкиот организам зависи од могу фактори, како темпертурата и влажноста на воздухот, БфР ја смета инфекцијата по пошта за „главно неверојатна“. Сепак, институтот признава дека сѐ уште не располага со точни податоци за SARS-CoV-2.
Фотографија: picture-alliance/dpa/M. Becker
Вирусен пинг-понг со домашното милениче?
Дали моето куче може да ме зарази мене или јас да го заразам него? Ризикот домашните миленичиња да се заразат од коронавирус е оценет како низок од страна на експертите. Но, тој не може сосема да се исклучи. Самите животни не покажуваат симптоми, значи не заболуваат. Но, доколку се инфицирани тие може преку својот здив, плунка, повраќање, урина да го пренесуваат вирусот.
Фотографија: picture-alliance/dpa/AP/A. Tarantino
Опасен зеленчук?
Пренесување на SARS-CoV-2 преку контаминирани прехранбени продукти, според БфР, не е веројатно. Досега нема докажани случаи на инфицирање на ваков начин. Темелно миење на рацете пред подготовка на оброкот, и во времиња пред и по коронавирусот, е нешто што се подразбира. Со оглед на тоа што вирусите се чувствителни на топлина, загревањето на намирниците натамошно го намалува ризикот од инфекција.
Досега познатите САРС и МЕРС коронавируси не сакаат топлина, но се прилично отпорни на студ. Тие може да останат опасни дури две години на температури од минус 20 степени Целзиусови. БфР меѓутоа смирува: досега нема укажувања за ланец на инфекции со SARS-CoV-2 преку конзумирање храна, вклучително и замрзнати продукти.
Избувнувањето на КОВИД-19 има и едно добро: Кина забрани храна од диви животни. Сѐ укажува на тоа дека новиот коронавирус врз човекот е пренесен од лилјаци. Лилјаците за тоа не се виновни, зашто веројатно завршиле во супа против своја волја. Но, борбата против SARS-CoV-2 ќе трае многу подолго и ќе биде потешка од ослободувањето од храна од диви животни.
Фотографија: picture-alliance/Photoshot/H. Huan
8 фотографии1 | 8
„Ако сакаме да си ја заштитиме нацијата сите морам да се однесуваме вонредно и поодговорно. Политиканството да се остави за некое друго време. Се работи за животите на сите наши граѓани“, порача Спасовски.
Спасовски појасни дека вонредната состојба не значи по автоматизам ограничувања на слободите и правата на граѓаните, а евентуални такви одлуки ќе се носат на дневно ниво, во зависност од состојбата. Вонредната состојба ѝ дава можност на владата за брзо и ефикасно преземање мерки за превенција за заштита на општеството и на економијата, наведе Спасовски.
Доколку се прогласи вонредна состојба, владата ќе добие право да носи уредби со законска сила. Премиерот Спасовски вели дека засега не може да се каже точно какви ограничувања ќе донесе одлуката, бидејќи тие ќе се носат на дневна основа. Но тој е убеден дека од аспект на економијата и јавното здравје владата ќе може подобро да функционира.
Претседателот Пендаровски вчера, во интервју за Телма, веќе меѓу редови најави дека е извесно прогласувањето на вонредна состојба со цел да им се дозволи и на владата, но и на граѓаните, полесно да се справуваат со кризата поради коронавирусот. Пендаровски индиректно ги отфрли и тезите дека е подобро во моментов да се прогласи кризна состојба на територијата на целата држава, како што бараше лидерот на опозициската ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски.
Според Пендаровски, државата нема доволно ресурси за да си дозволи кризна состојба како онаа во Дебар и Центар Жупа на територијата на целата држава.
За прогласување вонредна состојба претходно се заложи и лидерот на СДСМ, Зоран Заев. По лидерската средба во вторникот, Заев изјави дека вонредната состојба ќе и овозможи на владата да изврши ребаланс на буџетот и подобро да ги заштити граѓаните.
Повеќе медиуми, повикувајќи се на неименувани извори, веќе објавија дека Пендаровски попладнево ќе го прифати владиното барање и ќе прогласи вонредна состојба.
Со оглед дека Собранието е распуштено, шефот на државата е единствената институција која може во оваа ситуација да прогласи вонредна состојба.
Прогласувањето вонредна состојба е регулирано со членот 125 од Уставот на државата. Во него се наведува следното:
Вонредна состојба настанува кога ќе настанат големи природни непогоди или епидемии.
Постоењето на вонредна состојба на територијата на Република Северна Македонија или нејзин дел го утврдува Собранието по предлог на претседателот на Републиката, Владата или најмалку 30 пратеници.
Одлуката со која се утврдува постоењето на вонредна состојба се донесува со двотретинско мнозинство гласови од вкупниот број пратеници и има важност најмногу 30 дена.
Ако Собранието не може да се состане, одлука за постоење на вонредна состојба донесува претседателот на Републиката и му ја поднесува на Собранието на потврдување штом тоа ќе е во можност да се состане.
Во изолација поради коронавирус? Нема проблем
Со малку креативност можете да ја претворите изолацијата во инспирација. Еве неколку идеи како да го искористите времето во карантин, и да продолжите нормално да живеете дури и затворени во четири ѕида.
Фотографија: picture-alliance/dpa/P. Schickert
Бидете креативни со конзервираната храна
Претворањето на конзервираната храна во нешто вкусно можеби бара малку магија, но сигурно не е невозможно. На пример, експериментирајте со лакса која ги прочистува синусите или пак измешајте конзерва туна со малку пченка и свеж ѓумбир за да го зајакнете вашиот имунолошки систем.
Фотографија: Miguel Medina/AFP/Getty Images
Затворената вежбална не е изговор
Имате доволно начини да ја одржите добрата форма на вашето тело дури и ако не можете да ја посетите вашата вежбална. Загрејте го телото со фитнес вежби или јога со онлајн упатства, а доколку ви е многу здодевно искористете ги и конзервите со храна во вашиот магацин за да ги развиете вашите бицепси и трицепси.
Фотографија: picture-alliance/dpa/K.-D. Gabbert
Време е за пролетно чистење
Искористете ја можноста, засукајте ги ракавите и употребете го вишокот енергија за да го светнете секое ќоше во домот. Ова може да биде најдобриот момент за расчитување на нередот. Можете дури и да ослободите место во плакарите и да зачистите во подрумот.
Целодневното гледање на ТВ серии е гарантиран начин за опуштање на умот и телото. Можеби мини-серијата „Чернобил“ и не е најдобриот избор доколку сте во мрачно расположение. Алтернативата би било нешто полесно, како „Пријатели“. Доколку секој ден потрошите 6 часа и 20 минути на оваа серија, ќе ги изгледате сите 236 епизоди за 14 дена.
Покрај сето слободно време можеби е добар момент да ја избришете прашината од некои постари игри и да се забавувате со оние со кои го споделувате карантинот. Доколку сте сами во изолација, повеќе класични игри денес имаат и онлајн верзии па можете да играте со пријателите преку интернет.
Фотографија: picture-alliance/dpa/S. Stache
Научете нешто ново
Во денешно време можете да научите речиси се онлајн. Можеби секогаш сте сакале да научите некоја нова вештина или дури и јазик. Германски можеби? На интернет ќе најдете многу можности и за бесплатно изучување јазици, па со оглед на слободното време, нема никаков изговор зошто тоа да не го сторите.
Фотографија: Colourbox
Јавете и се на бабата
Вашите роднини секогаш се жалат дека ве гледаат само за празници. Сега е добар момент да им се јавите. Иако веројатноста дека ќе заглавите на телефон 1-2 часа е голема, сепак ќе ви се израдуваат. Притоа, ќе покажете грижа и за нив и за нивното здравје во оваа тешка ситуација, особено за постарите луѓе.
Фотографија: Heike Brauer/Fotolia
Планирајте го следниот одмор
Планирањето одмор е добар начин да избегате од вашата соба, макар и само во мислите. Исполнете го денот замислувајќи си како се релаксирате на Бали или уживате во чистиот планински воздух некаде на Алпите. Само не заборавајте да си купите и патничко осигурување бидејќи никогаш не се знае кога ќе дојде следната криза.