ВМРО-Народна партија денеска ќе побара објаснување од нивниот советник кој овозможи Струмица да падне под власта на ВМРО-ДПМНЕ. Дали е тоа само вовед во нечисти игри и нови прегрупирања зад сцената?
Реклама
Преземање на власта во општинските совети каде опозицијата има тесно мнозинство, инсистирање на нови парламентарни избори во кус рок, спречување на можноста СДСМ да формира влада, мобилизација на граѓаните во таа насока, подготовка на уставни решенија со кои ќе се зголемат овластувањата на претседателот и одредби за трајна забрана за менување на уставното име и на унитарниот карактер на државата. Ова, според извори во ВМРО-ДПМНЕ, е дел од поголем „пакет“ на кој е посветена партијата, со цел преку „семакедонска платформа“ и нови избори да се врати во игра откако не успеа да формира влада.
Првиот резултат ВМРО-ДПМНЕ го прокнижи вчера, објавувајќи дека Струмица паднала во нивна власт. Додека Социјалдемократскиот Сојуз е посветен на собирање 61 потпис за да добие мандат за формирање влада, го загуби мнозинството во Советот на општината, која во три мандати беше најсилното упориште на лидерот Зоран Заев. Советникот Мето Витанов од ВМРО-Народна партија премина во коалиција со советничката група на ВМРО-ДПМНЕ, која сега бара итно да се свика седница на која ќе се верификува новото советничко мнозинство, ќе се избере нов претседател на Советот и ќе се бара избор на нов градоначалник на Струмица. СДСМ вчера го повика Витанов „да ја преиспита одлуката и да ја тргне дамката која сам си ја ставил, бидејќи следува голем пад на ВМРО-ДПМНЕ на државно и локално ниво“.
„Тврдењата дека неморалниот чин на еден поединец претставува волја на граѓаните на Струмица, во најмала рака е манипулација. Волјата на граѓаните е поголема од постапката на само еден граѓанин кој беше дел од победничката коалиција на СДСМ“, рече Марјан Даскаловски, претседател на Општинската организација на СДСМ од Струмица.
Притисок или пријателско потсетување?
Одговор од Витанов денеска ќе побара и раководството на ВМРО-НП.
„На разговор во Скопје ги повикавме претседателот на Општинскиот комитет на партијата и советникот Витанов за да ги разјасниме работите“, велат од ВМРО-НП.
Тврдат дека постапката ги изненадила, бидејќи се случила во недела, кога немало ниту седница на Советот, ниту некаков конкретен повод, па сето тоа останало надвор од контрола на централата. Но, признаваат и дека нивните советници не „не се под некаква голема контрола на централата и на некој начин функционираат независно“. Не знаат дали постапката е поттикната од ВМРО-ДПМНЕ или можеби тлеело незадоволство од соработката со коалицискиот партнер на локално ниво.
„Секој советник сака да направи нешто за членството. Ако можеби не наишол на разбирање, ако служел само како бројка во мнозинството, не треба да се исклучат вакви постапки. А такви тесни мнозинства каде советниците на ВМРО-НП имаат одлучувачка улога, има и во Куманово, Богданци, Берово, мислам и во Македонска Каменица“, посочува функционер од партијата.
Од таму немаат јасен одговор, дали ова потсетување на „тесните грла“ може да се протолкува и како директен притисок врз СДСМ во однос на составот на нова влада, односно да резултира со менување на опозицискиот курс на ВМРО-НП и нејзино влегување во аранжман со ВМРО-ДПМНЕ.
„Во моментов не можаме да кажеме дали ова е отидено подлабоко. Факт е дека на изборите настапивме во посебна коалиција на партии од центарот и десницата. Факт е дека од СДСМ сметаа дека е подобро да не сме во нивниот фронт. Но, факт е и дека СДСМ во тие 612.000 гласови дадени за промени, ги смета и оние 25.000 гласови што ги освои нашата коалиција, а од друга страна, немаме некој конкретен договор за соработка“, велат од партијата и нагласуваат дека со нивните гласови - кој и да ги имал, ќе имал посилна победа.
„Овие факти само по себе сугерираат дека може да бидеме клучна фигура и на локално, но и на централно ниво ако има нови избори“, потенцираат од ВМРО-НП.
„Процесот е во тек, работиме на нивно обезбедување и веднаш на формирање на новата влада и јавноста ќе биде веднаш информирана кога ќе има некои нови моменти во однос на ова прашање“, изјави потпретседателот на СДСМ, Дамјан Манчевски. Но, засега различни се видувањата како тоа да се реализира. Од СДСМ сметаат дека потписите се важни за да се добие мандатот за состав на влада и да продолжат разговорите, а од ДУИ сметаат дека потписите ќе дојдат ако се постигне договор за сите точки што ќе бидат предмет на разговори, односно дека не е важно прво да се добие мандатот, туку да се обезбеди мнозинството.
Кој е кој во македонската политика
Предвремените парламентарни избори нема да понудат многу нови лица на македонската политичка сцена. Главната битка ќе ја водат ВМРО-ДПМНЕ и СДСМ со своите коалиции. Изненадувања се можни во албанскиот политички блок.
Фотографија: DW/P. Stojanovski
Ѓорге Иванов- претседател на државата
Иванов е на средината на својот втор мандат. Некогаш почитуваниот професор на Правниот факултет во политиката често е предмет на остри критики, а и самиот е извор на бројни контроверзи. Ќе остане запаметен по амнестијата за сите политичари против кои се водеа постапки, по што избувнаа масовни протести. Во јуни 2016 година, по силен домашен и меѓународен притисок, Иванов ја повлече аболицијата.
Фотографија: picture-alliance/AA/M. Sulooca
Никола Груевски - ВМРО-ДПМНЕ
Беше избран за премиер во 2006 година како млад технократ кој најавуваше „Преродба“ на државата. Кормилото на ВМРО-ДПМНЕ го презеде во 2003. Боксер во детството, брокер во младоста, во меѓувреме стана политичар со најдолг премиерски стаж. Во јануари 2016 ја напушти функцијата жестоко притиснат по скандалот со прислушкувањето. Изборите во декември ќе ја одредат неговата, не само, политичка судбина.
Фотографија: Getty Images/AFP/R. Atanasovski
Зоран Заев - СДСМ
Скандалот со прислушувањето го издигна Заев во водач на фронтот против власта. Долги години мина во сенка на Бранко Црвенковски во СДСМ, кој го аболираше за „случајот Глобал“, а Заев му се одолжи со времено „греење“ на партиската фотелја. Од 2005 е градоначалник на Струмица, а во мај 2013 беше избран за претседател на СДСМ. Неговата амбиција е градоначалничката функција да ја замени со премиерска.
Фотографија: DW/K. Ozimec
Али Ахмети- ДУИ
Ахмети во 2002 година ја замени воената униформа на ОНА со интегративниот „костум“ во ДУИ. Со исклучок на периодот од 2006 до 2008 година, неговата партија е постојан придружник во сите македонски влади. Ниту скандалот со прислушкувањето не го убеди да ја раскине коалицијата со Груевски. Гласањето за некои клучни закони во Собранието укажува дека Ахмети му останува верен на Груевски и натаму.
Фотографија: DW/P. Stojanovski
Мендух Тачи - ДПА
Иако формално, тој и неговата партија се во опозиција од 2008 година, прислушуваните разговори и начинот на делување на ДПА укажуваат дека Тачи е во постојан дослух со врвот на ВМРО-ДПМНЕ. Долги години во сенка на Арбен Џафери, по неговата смрт во 2012 целосно ја презеде партијата. Од медиумите и опозициските политичари во земјата ја доби титулата „војвода“ поради наводната блискост со ВМРО-ДПМНЕ.
Фотографија: MIA
Здравко Савески- Левица
Докторот на политички науки веќе со години е активен во политиката, не само како член на Президиумот на Левица, туку и како синдикалец и активист за човекови и социјални права. Во политичкото „СиВи“ запишано му е и едно апсење и повеќемесечен домашен притвор под обвинение за учество во толпа. Неговата Левица најави самостоен настап на изборите, со отворена можност таквата одлука да се преиспита.
Фотографија: DW/K. Delimitov
Андреј Жерновски- ЛДП
Иако формално ја напушти лидерската позицијата во Либерал-демократската партија за да им се посвети на општинските задачи, се очекува градоначалникот на скопската општина Центар високо да котира на опозициските листи на парламентарните избори. Со победата во Центар, на изборите кои беа повеќе пати повторувани, доби шанса да стане симбол на движењето против власта.
Фотографија: DW/P. Stojanovski
Африм Гаши- Беса
Гаши е висок функционер и еден од иницијаторите за формирањето на Беса- партија која претендира да го урне „дуополот“ на ДУИ и ДПА кај албанската етничка заедница. Партискиот лидер Билал Касими веќе најави дека целта на партијата е да стане водечка кај Албанците, но и да иницира промена на Уставот за редефинирање на државата. Тој ги отфрла шпекулациите дека Беса се финансира од Турција.
Фотографија: Katerina Blazevska
Љубчо Георгиевски - ВМРО-НП
Поранешниот премиер и лидер на ВМРО-ДПМНЕ на политичката сцена е активен единствено во пресрет на избори. Неговата ВМРО-Народна партија долго соработуваше со опозицијата и беше критична кон власта, но во пресрет на вонредните парламентарни избори одново ја актуелизираше можноста за соработка со некогашните сопартијци од ДПМНЕ. Малкумина ќе бидат изненадени доколку тоа се случи.
Фотографија: DW/P. Stojanovski
Ивон Величковски - Либерална партија
Претседателот на Либералната партија се обидува да игра меѓу „два огна“ позиционирајќи ја својата партија како алтернатива и на власта и на опозицијата. Остар критичар на власта, но и на пазарењата меѓу четирите водечки партии. Бараше опозициски договор за изолација на ВМРО-ДПМНЕ по изборите, но наиде на молк. Прашање е дали самостојниот настап на изборите на ЛП ќе и донесе пратеничко место?
Фотографија: DW/P. Stojanovski
Зијадин Села - Движење за реформи во ДПА
Специјалистот по интерна медицина го предводи Движењето за реформи во ДПА откако се одвои од матичната Демократска партија на Албанците и расчисти со некогашниот партиски соработник Мендух Тачи. Анкетите не и даваат големи шанси на неговата партија на изборите, но Села и натаму ќе може да управува со Струга како градоначалник.
Фотографија: DW/P. Stojanovski
Љубе Бошкоски- Обединети за Македонија
По излегувањето од затвор, Бошкоски не е многу активен на политичката сцена. Првите месеци ги мина во изолација, а сега најавува учество на неговата Обединети за Македонија на предвремените избори. Прашањето е само... со кого? Засега се најавува соработка со ВМРО-НП на Георгиевски, но никој со сигурност не ја исклучува можноста дека двајцата би можеле да се вратат во прегратките на Груевски.