Кандидатските листи за пратеници во ВМРО-ДПМНЕ, во голема мера ги крои неизвесноста по прашањето кои лица допрва може да бидат засегнати со истрагите на СЈО, тврдат извори од партијата.
Реклама
Во составувањето на листите за пратеници длабоко влијае неизвесноста по прашањето за тоа против кои лица од ВМРО-ДПМНЕ допрва може да бидат покренати истраги или обвиненија од Специјалното јавно обвинителство, тврдат извори од оваа партија. Иако од партијата оставаат впечаток дека составувањето на листите тече „вообичаено и нормално“, предистражните постапки на СЈО видливо ја зголемуваат нервозата во партискиот врв. Антонио Милошоски, член на Извршниот Комитет на ВМРО-ДПМНЕ, завчера на прес-конференција се пожали дека „СЈО врши политички притисоци врз ВМРО-ДПМНЕ“.
„Овие денови го сменија стилот на работа - од читање на нарачани прес-конференции и обвиненија против членови на ВМРО-ДПМНЕ, сега се префрлија во следна фаза: на повикување на што поголем број членови на ВМРО-ДПМНЕ да дадат некакви изјави“, рече Милошоски, додавајќи дека со тоа нема да ги заплашат или демотивираат членовите на ВМРО-ДПМНЕ.
Но, според партиски извори, токму ова создава големи дилеми при кроењето на кандидатските листи.
„Од една страна, партијата не сака да се доведе во ситуација имињата од нејзините кандидатски листи во голема мера да се најдат и во истражните или обвинителски 'листи' на СЈО. Од друга страна, пак, преовладува мислењето дека ако не бидат ставени на листите некои клучни партиски фигури, без оглед дали и колку се засегнати од истрагите на СЈО, тоа би можело да биде прочитано како директно признавање на вина. Така што, најверојатно ќе се оди на комбинирање на „стари“ кадри со нови лица, од кои дел се познати во областа на културата, приватниот бизнис и општествениот живот“, велат овие извори.
Според нив, за дел од оние кои не се познати за пошироката јавност, се смета дека имаат висок углед во нивните професии и во местата на живеење. Но, во конечниот избор очекуваат да помогнат и резултатите од повеќе интерни анкети, кои партијата интензивно ги спроведува во последниот период. Засега, во главната постава и натаму неофицијално флуктуираат петтојунските предлози - имињата на Никола Груевски, Никола Попоски, Никола Тодоров, Антонио Милошоски, Владимир Ѓорчев, Илија Димовски... Но, партиски извори не исклучуваат дека може да има и „благо отстапување“.
СДСМ ќе решава на конгрес
Според изборниот роковник, листите за пратеници треба да се достават до ДИК до 11-ти ноември на полноќ. Засега нема информации дали ВМРО-ДПМНЕ ќе го чека крајниот рок или ќе покаже сигурност во изборот на кандидатите за пратеници многу порано од тој датум. Тоа досега го направи единствено ДПА, која веќе ги објави кандидатските листи. Лидерот Мендух Тачи е носител на листата во „шестката“. На 6-ти ноември изборот ќе го соопшти и опозицискиот СДСМ, кој на тој ден закажа конгрес на кој ќе бидат утврдени листите. И додека е сосема извесно дека на нив ќе се најдат активисти на „Шарената револуција“ и на граѓански организации, сѐ уште има големи неизвесности во кои изборни единици ќе биде распоредена „главната постава“, односно дали дуелот Заев - Груевски ќе биде во иста изборна единица или ќе се „разминат“. Покрај Зоран Заев и Радмила Шекеринска, засега како носители на листите се спомнуваат Оливер Спасовски, Стево Пендаровски, Никола Димитров, Рената Дескоска, иако не е исклучено и одредено изненадување.
ДУИ ќе изненади во „петката“?
Изненадување најавија и од ДУИ за петтата изборна единица. Иако партијата не прецизираше за какво изненадување станува збор, дел од медиумите веќе шпекулираат дека таму би можел да биде високо позициониран Бранко Манојловски, по потекло од мавровското село Kиченица, кој се декларира како православен Албанец и тврди дека во Македонија има 300.000 православни Албанци кои главно потекнуваат од 17 горнорекански села. Од ДУИ не сакаат да коментираат ниту за ваквиот предлог, ниту дали евентуално „македонско име“ на листата е одговор на стравот на ДУИ дека СДСМ може да земе голем број од гласовите на Албанците, па Ахмети деновиве јавно им порача дека „немаат право на тоа“.
Во моментов ДУИ е посветена на санирање на незадоволство во одредени партиски ограноци. Нерешените проблеми во струшкиот огранок вчера резултираа со тоа што поранешниот пратеник и заменик министер за одбрана, Арбен Лабеништа, ја напушти ДУИ и му се приклучи на движењето „Беса“. Според партиски извори, Ахмети ќе го амортизира незадоволството со тоа што на листите ќе кандидира помлади кадри, дел од владиниот, дел од последниот пратенички состав, но наводно ниту еден од таканаречните „вечни кадри“ кои беа причина за последната реконструкција на министерскиот тим на ДУИ.
Предвремените парламентарни избори нема да понудат многу нови лица на македонската политичка сцена. Главната битка ќе ја водат ВМРО-ДПМНЕ и СДСМ со своите коалиции. Изненадувања се можни во албанскиот политички блок.
Фотографија: DW/P. Stojanovski
Ѓорге Иванов- претседател на државата
Иванов е на средината на својот втор мандат. Некогаш почитуваниот професор на Правниот факултет во политиката често е предмет на остри критики, а и самиот е извор на бројни контроверзи. Ќе остане запаметен по амнестијата за сите политичари против кои се водеа постапки, по што избувнаа масовни протести. Во јуни 2016 година, по силен домашен и меѓународен притисок, Иванов ја повлече аболицијата.
Фотографија: picture-alliance/AA/M. Sulooca
Никола Груевски - ВМРО-ДПМНЕ
Беше избран за премиер во 2006 година како млад технократ кој најавуваше „Преродба“ на државата. Кормилото на ВМРО-ДПМНЕ го презеде во 2003. Боксер во детството, брокер во младоста, во меѓувреме стана политичар со најдолг премиерски стаж. Во јануари 2016 ја напушти функцијата жестоко притиснат по скандалот со прислушкувањето. Изборите во декември ќе ја одредат неговата, не само, политичка судбина.
Фотографија: Getty Images/AFP/R. Atanasovski
Зоран Заев - СДСМ
Скандалот со прислушувањето го издигна Заев во водач на фронтот против власта. Долги години мина во сенка на Бранко Црвенковски во СДСМ, кој го аболираше за „случајот Глобал“, а Заев му се одолжи со времено „греење“ на партиската фотелја. Од 2005 е градоначалник на Струмица, а во мај 2013 беше избран за претседател на СДСМ. Неговата амбиција е градоначалничката функција да ја замени со премиерска.
Фотографија: DW/K. Ozimec
Али Ахмети- ДУИ
Ахмети во 2002 година ја замени воената униформа на ОНА со интегративниот „костум“ во ДУИ. Со исклучок на периодот од 2006 до 2008 година, неговата партија е постојан придружник во сите македонски влади. Ниту скандалот со прислушкувањето не го убеди да ја раскине коалицијата со Груевски. Гласањето за некои клучни закони во Собранието укажува дека Ахмети му останува верен на Груевски и натаму.
Фотографија: DW/P. Stojanovski
Мендух Тачи - ДПА
Иако формално, тој и неговата партија се во опозиција од 2008 година, прислушуваните разговори и начинот на делување на ДПА укажуваат дека Тачи е во постојан дослух со врвот на ВМРО-ДПМНЕ. Долги години во сенка на Арбен Џафери, по неговата смрт во 2012 целосно ја презеде партијата. Од медиумите и опозициските политичари во земјата ја доби титулата „војвода“ поради наводната блискост со ВМРО-ДПМНЕ.
Фотографија: MIA
Здравко Савески- Левица
Докторот на политички науки веќе со години е активен во политиката, не само како член на Президиумот на Левица, туку и како синдикалец и активист за човекови и социјални права. Во политичкото „СиВи“ запишано му е и едно апсење и повеќемесечен домашен притвор под обвинение за учество во толпа. Неговата Левица најави самостоен настап на изборите, со отворена можност таквата одлука да се преиспита.
Фотографија: DW/K. Delimitov
Андреј Жерновски- ЛДП
Иако формално ја напушти лидерската позицијата во Либерал-демократската партија за да им се посвети на општинските задачи, се очекува градоначалникот на скопската општина Центар високо да котира на опозициските листи на парламентарните избори. Со победата во Центар, на изборите кои беа повеќе пати повторувани, доби шанса да стане симбол на движењето против власта.
Фотографија: DW/P. Stojanovski
Африм Гаши- Беса
Гаши е висок функционер и еден од иницијаторите за формирањето на Беса- партија која претендира да го урне „дуополот“ на ДУИ и ДПА кај албанската етничка заедница. Партискиот лидер Билал Касими веќе најави дека целта на партијата е да стане водечка кај Албанците, но и да иницира промена на Уставот за редефинирање на државата. Тој ги отфрла шпекулациите дека Беса се финансира од Турција.
Фотографија: Katerina Blazevska
Љубчо Георгиевски - ВМРО-НП
Поранешниот премиер и лидер на ВМРО-ДПМНЕ на политичката сцена е активен единствено во пресрет на избори. Неговата ВМРО-Народна партија долго соработуваше со опозицијата и беше критична кон власта, но во пресрет на вонредните парламентарни избори одново ја актуелизираше можноста за соработка со некогашните сопартијци од ДПМНЕ. Малкумина ќе бидат изненадени доколку тоа се случи.
Фотографија: DW/P. Stojanovski
Ивон Величковски - Либерална партија
Претседателот на Либералната партија се обидува да игра меѓу „два огна“ позиционирајќи ја својата партија како алтернатива и на власта и на опозицијата. Остар критичар на власта, но и на пазарењата меѓу четирите водечки партии. Бараше опозициски договор за изолација на ВМРО-ДПМНЕ по изборите, но наиде на молк. Прашање е дали самостојниот настап на изборите на ЛП ќе и донесе пратеничко место?
Фотографија: DW/P. Stojanovski
Зијадин Села - Движење за реформи во ДПА
Специјалистот по интерна медицина го предводи Движењето за реформи во ДПА откако се одвои од матичната Демократска партија на Албанците и расчисти со некогашниот партиски соработник Мендух Тачи. Анкетите не и даваат големи шанси на неговата партија на изборите, но Села и натаму ќе може да управува со Струга како градоначалник.
Фотографија: DW/P. Stojanovski
Љубе Бошкоски- Обединети за Македонија
По излегувањето од затвор, Бошкоски не е многу активен на политичката сцена. Првите месеци ги мина во изолација, а сега најавува учество на неговата Обединети за Македонија на предвремените избори. Прашањето е само... со кого? Засега се најавува соработка со ВМРО-НП на Георгиевски, но никој со сигурност не ја исклучува можноста дека двајцата би можеле да се вратат во прегратките на Груевски.