Со векови трае спорот меѓу Велика Британија и Шпанија околу малото парче земја на јужниот крај на Иберискиот полуостров. Пред почетокот на преговорите за Брегзит, спорот се заканува да ескалира.
Реклама
Напуштањето на Велика Британија на ЕУ отвори нови дискусии околу иднината на Гибралтар. Британската прекуморска територија на југот на Шпанија ја има целосната поддршка на владата во Лондон, рече премиерката Тереза Меј, која најави дека при преговорите за Брегзит ќе настојува да издејствува што подобри услови за таа енклава.
Гибралтар е полуостров на границата меѓу Средоземното море и Атлантскиот океан. Во рамките на Мирот од Утрехт во 1713 година, Шпанија ѝ ги предаде на Велика Британија. Има 32 илјади жители и површина од 6,5 квадратни километри. Мадрид бара територијата да се врати во надлежност на шпанската држава. Досега ЕУ успеваше да го придуши тој спор.
ЕУ поднесе нацрт насоки за преговорите за излегување на Велика Британија од блокот, според кои, шпанската влада има право на вето на одлуката за Гибралтар. Тоа предизвика жестоки критики од Лондон, а шефот на владата на Гибралтар, Фабијан Пикардо рече дека нема да дозволи енклавата да стане монета за поткусурување во преговорите за Брегзит, ниту жртва на тие преговори.
Еден инцидент - без последици
Некои британски политичари реагираа воинствено. Поранешниот шеф на Конзервативната партија Мајкл Хауард рече дека Тереза Меј е подготвена да го брани Гибралтар и со оружје. Тоа предизвика протести на либералните демократи и лабуристите, кои сметаат дека е непримерено само неколку дена по изјавата за излегување од ЕУ веќе да се говори за војна. Уште на крајот на минатата година беше очигледно дека нервозата се зголеми - патролен брод на британската морнарица испали неколку предупредувачки ракети во правец на еден шпански брод кој го истражувал морето во близина на Гибралтар, на место кое се наоѓа во територијалните води на Велика Британија. Тогаш Фабијан Пикардо рече дека Шпанија извршила „напад“ врз британска територија. Но инцидентот немаше потешки последици.
Но, оттогаш медиумите во Велика Британија и Шпанија наголемо разработуваат различни сценарија кога станува збор за судбината на Гибралтар. Некои пишуваа и за можноста Шпанија да ја затвори границата со Гибралтар и така да ја изолира енклавата на копно. Но, шпанскиот министер за надворешни работи Алфонсо Дастис не само што ги демантираше таквите информации, туку рече дека е изненаден од изјавите кои доаѓаат од Лондон.
„Шпанската влада е изненадена од тонот кој го употребуваат во Обединетото Кралство, земја позната по својата флегматичност“, рече денеска Дастис. „Во овој случај, флегматичноста чудно отсуствува“.
За нацртот за преговорите кој го изработи ЕУ ќе се дискутира следните недели. За 29 април е закажан вонреден самит во Брисел, на кој треба да се расправа за споменатите насоки. На Гибралтар во 2002 година беше одржан референдум, на кој 99 отсто од граѓаните гласаа за останување во рамки на Обединетото кралство.
Но, на референдумот за Брегзит, убедливо мнозинство - 96 отсто - од граѓаните гласаа за останување во ЕУ.
Збогум Британија, ние си заминуваме...
Британските компании многу пати предупредуваа за потенцијалните негативни последици по економијата од Брегзит. По референдумот за напуштање на ЕУ, некои компании размислуваат да ги релоцираат компаниските седишта.
Фотографија: picture-alliance/dpa/W. Kumm
Водафон
Втората по големина компанија за мобилна телефонија во светот ја разгледува опцијата да го премести своето седиште надвор од Британија по Брегзит. Диселдорф би можел да биде една од опциите за новото седиште на компанијата. Водафон веќе е присутна во германскиот град каде вработува околу 5.000 луѓе, исто така, Германија е најголемиот пазар на компанијата.
Фотографија: Getty Images/AFP/M. Hayhow
Рајанер
Најголемата авиокомпанија за ефтини летови во Европа официјално е регистрирана во Ирска, но голем дел од нејзината флота е лоцирана во Британија. Но, тоа може наскоро да се смени – од Рајанер најавуваат дека своите летала повеќе нема да ги стационираат таму.
Фотографија: picture-alliance/dpa/M. Scholz
Изиџет
Втората по големина авиокомпанија за ефтини летови во Европа е базирана во Лондон, но, до кога? „За тоа ќе видиме“, изјави извршната директорка на компнанијата Керолин Мек Кол во телевизиско интервју. Изиџет е една од најпрофитабилните компании во Европа.
Фотографија: Getty Images/AFP/F. Guillot
Вирџин
Ричард Бренсон е еден од најпознатите бизнис личности во Британија. За Брегзит тој изјави: „Британија е насочена кон економска катастрофа“. Неговиот конгломерат изгуби една третина од вредноста по референдумот во земјата. Бренсон ја повика владата да организира втор референдум.
Фотографија: Getty Images/AFP/D. Leal-Olivas
ЏејПиМорган Чејс
Најголемата банка во САД вработува околу 16.000 луѓе во Лондон. Но, менаџментот сега разгледува повеќе можности да премести дел од операциите надвор од Британија. Извршниот директор на банката, Џејми Димон, пред референдумот изјави дека помеѓу 1.000 и 4.000 работни места може да бидат преместени надвор од Лондон доколку се случи Брегзит.
Фотографија: Getty Images/C.Gillon
Виза
Оваа компанија ќе нема голем избор освен да го намали бројот и обемот на активностите во Британија, што ќе доведе до кратење на стотици работни места. Според регулативата на ЕУ, компанијата мора да одржува центар за податоци во земја на ЕУ. Што практично ќе значи крај за податочниот центар на компанијата во Лондон.
Фотографија: Imago
Форд
Од Форд неколку пати изјавија дека Британија е „клучен пазар“ за компанијата во Европа. Фабриката на Форд во Дагенхам произведува делови и мотори за филијалите на компанијата во Германија. По одлуката за напуштање на ЕУ, од Форд изјавија дека компанијата ќе ги преземе сите потребни мерки да остане конкурентна на пазарот.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Јагуар Ленд Ровер
Сепак, сите компании не се песимисти. „Ние сме Британци и стоиме зад Британија“, изјави Едријан Халмарк, одговорен за стратегии во Јагуар Ленд Ровер. Нема промени во нашите бизнис планови, уверува Халмарк за периодот од следните две години во кои Британија со сигурност ќе остане дел од ЕУ.