Социјалдемократите се борат за својата иднина, додека останатите посакуваат обединување на левицата. Неединството се разгорува подолго време и носи непријатно потсетување на германското минато.
Реклама
Актуелната поделеност на политичката левица во Германија најдобро ја симболизира годишното сеќавање на гробовите на Роза Луксембург и Карл Либнехт во Берлин, двајцата комунисти убиени од милитантите на радикалната десница во јануари 1919 година. Утрото на 14 јануари, како и секогаш, лидерите на Партијата на Левицата се појавија на настанот, додека лидерите на Социјалдемократската партија (СПД), тоа, вообичаено, не го сторија.
Не само што постои судир меѓу двете левичарски партии, туку и самите партии се внатрешно поделени. Социјалдемократите се поделени по прашањето дали да се формира уште една широка коалиција со конзервативците на Ангела Меркел. Левицата е поделена по прашањето дали треба да се формира една нова левичарска партија која ќе ги замени досегашните, но истовремено ќе значи и крај за Левицата и СПД.
Неможноста на левичарските политичари да се договорат за заеднички политики ги одвраќа гласачите. СПД едвај освои 20 проценти на последните избори- најлош изборен резултат во историјата. Но засега, нема јасен патоказ за иднината.
2005: година на поделбата на германската левица
Иако поделбите во германската левица започнаа уште со подемот на партијата на Зелените на почетокот на 1980-те, клучниот настан беше формирањето на Левица кон средината на 2000-те. Пресвртот се случи во 2005 кога канцеларот Герхард Шредер свика предвремените парламентарни избори како референдум за Агендата 2010- реформи кои значително го ослабеа германскиот социјален систем во интерес на развојот и економската конкурентност.
Слично како и Меркел денес, Шредер не беше многу оптоварен со идеологија, но електоратот го казни неговиот центризам. Повеќе од два милиони гласачи и го свртеа грбот на СПД, а Шредер беше принуден да им го отстапи канцеларското столче на конзервативците. Неединството на левицата беше клучната причина за поразот на Шредер- конзервативната ЦДУ-ЦСУ освои само еден процент повеќе гласови од СПД. Но, користејќи го незадоволството на гласачите со Агенда 2010, Партијата на демократски социјализам (ПСД)- директна наследничка на источно-германските комунисти, го удвои бројот на своите гласови со освоени 8,7 проценти. Потоа ПСД се спои со левичарите од западот на земјата кои беа незадоволни од политиките на Шредер, и се формираше Партијата на Левицата. Оттогаш партијата редовно освојува меѓу 8 и 11 проценти од гласовите на изборите. Во исто време, СПД падна од 34,2 отсто во 2005 на 20,5 проценти во 2017 година. Најголемиот дел од загубените гласови отидоа на контото на Левицата.
Неуспехот на Шредер да го задржи левото крило на социјалдемократската база не го чинеше само власта. Оттогаш, социјалдемократите мораат да служат како помали коалициски партнери во владите на нивните историски политички ривали- конзервативците. По секоја широка коалиција со ЦДУ, процентот на гласовите за СПД се намалува.
Токму затоа многумина во СПД ја одбиваат новата коалиција со конзервативците на Меркел. Едноставно, во центарот- целосно контролиран од Меркел- не можат да се освојуваат нови гласови. Оттука не беше изненадување кога еден од лидерите на Левицата и поранешен функционер на СПД, Оскар Лафонтен предложи растурање на актуелните партии на левицата и формирање нова- заедничка. Но тоа ќе биде тешко спроведливо.
Вознемирувачки паралели
Деновите кога левицата им беше сојузник на индустриските работнички класи се одамна минато. Доколку се оствари планот за обединување на сите левичарски партии, таа нова партија ќе треба да ги застапува интересите на работниците, невработените, екологистите, активистите за човекови и граѓански права, самохраните родители, и Германци од различни културни и етнички потекла низ целата земја.
Тоа не е лесна задача, особено што политичката левица по Шредер не изгради ниту еден лидер со харизма. Во денешната политичка клима, тешко е да се замисли левичарско движење без фигура за популистичка идентификација околу која ќе се обединат поддржувачите. Денес нема нова Луксембург или нов Либкнехт на повидок.
На еден вознемирувачки начин, постојат паралели меѓу тогаш и денес. Левицата беше слично поделена и во Вајмарската република, меѓу СПД, независните Социјалдемократи и комунистите. И тогаш, СПД се согласи на бројни центристички коалиции и на крајот поддршката и опадна до 20 проценти.
Вајмарската република, за потсетување, заврши трагично со фрагментирана левица која не успеа заеднички да одговори на растот на популистичките партии на крајната десница. Политичката дезинтеграција на левицата е лоша и за државата, а левичарските политичари се чини го препознаваат проблемот. На нејзината интернет-страница, СПД започна голема кампања со која ги кани корисниците да помогнат во „обновата на партијата“.
Прашањето е дали Социјалдемократите можат да привлечат доволно луѓе кои ќе ја прифатат оваа понуда- и дали ќе се најде некој да ги води на тој пат.
150 години на германските социјалдемократи
Социјалдемократската партија СПД е основана на 23 мај 1863. година во Лајпциг. Родена е од работничкото движење. Внатрепартиските случувања често беа бурни, од успеси на политичката сцена до уривање на партиските лидери.
Фотографија: picture alliance / dpa
Бурна историја
Историјата на германските социјалдемократи е доста бурна - од основањето на партијата на 23 мај 1863. година, па се' до изборот на Вили Брант за прв канцелар од редовите на партијата, сто години подоцна. Оттогаш, СПД уште во два наврати имаше свој канцелар на германската влада.
Фотографија: DW
Од илегала до работничко движење
Првите состаноци на социјалдемократите биле организирани во тајност. Тогашните челници на движењето Аугуст Бебел и Вилхелм Либкнехт сакале по секоја цена да се слушне гласот на работниците. Фердинанд Ласал заедно со своите истомисленици во 1863. го основа германското Работничко движење (АДАВ). За помалку од една година тие имале преку 4.600 членови, а со текот на времето тој број растел.
Фотографија: AdsD der Friedrich-Ebert-Stiftung
Успех и покрај забраните
Индустријализацијата обезбеди нови работни места и храна, но работата во фабриките е тешка и опасна за работниците. Работничките движења добиваат се' поголема улога, и покрај анти-социјалистичките закони со кои се забранува нивното делување. И покрај тоа, СПД успева да опстане и да прерасне во масовно движење до 1890 година.
Фотографија: Ullstein Bild
Знаењето е моќ!
Во 1906. година славните социјалдемократи како Роза Луксембург и Аугуст Бебел го посетуваат германското социјалдемократско училиште во Берлин, кое го основа самиот Бебел. На таа идеја ги поттикна отец Вилхелм кој често говорел: „Знаењето е моќ - моќта е знаење“. Во 1912. СПД станува партија со најголемо гласачко тело.
Фотографија: AdsD der Friedrich-Ebert-Stiftung
Бурниот Вајмарски период
Социјалдемократот Филип Шајдеман на 9 ноември 1918. година во германскиот парламент- Рајхстагот државата ја прогласува за република. Една година подоцна, претседавачот со партијата Фридрих Еберт станува канцелар на „Германскиот рајх“. Жените добиваат право на глас, право за кое СПД се залага уште од 1891. година. Социјалдемократите остануваат најсилна политичка партија до 1932. година.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Противници на нацистичкиот режим
На 23 март 1933. социјалдемократот Ото Велс отворено му се противи на Хитлер изјавувајќи во парламентот: „Можете да ни ги одземете слободата и животот, но интегритетот никогаш!“ СПД со сите сили се бори против нацистичката НСДАП, но неколку месеци подоцна синдикатите се распаѓаат, а СПД е забранета.
Фотографија: AdsD der Friedrich-Ebert-Stiftung
Прогонство
Политичарите од СПД мораа да ги избришат политичките графити. Во тоа ги надгледуваа хитлеровите единици. Некои од нив завршија во затвор, некои беа измачувани, а дел убиени. Во 1933. Велс ја основа СПД во егзил. Во Прага е формирана „Сопаде“. Подоцна делува од Париз, а потоа и од Лондон. Одредени членови на движењето делуваат и од Скандинавија и од Америка.
Фотографија: AdsD der Friedrich-Ebert-Stiftung
Нови почетоци
Курт Шумахер, претседателот на СПД одржа говор во урнатините на Франкфурт во 1946. година. Тој ќе одигра важна улога за социјалдемократите по Втората светска војна. Во советскиот дел на земјата, СПД се спојува со Социјалистичката партија на единството (СЕД). Во Западна Германија, СПД со мала разлика во гласовите губи од демохристијаните - ЦДУ.
Фотографија: AdsD der Friedrich-Ebert-Stiftung
Од работничко движење до модерна партија
Со текот на времето СПД се оддалечи од својата социјалистичка идеологија. Со тоа социјалдемократската опција доби далеку повеќе гласачи. Партијата сепак се обврза на зачувување на социјалистичката пазарна економија и одбрана на националните интереси, со што беше овозможено и формирањето на коалицијата со ЦДУ во 1966. година, кога Вили Брант беше вице-премиер.
Фотографија: AdsD der Friedrich-Ebert-Stiftung
Наследството на Брант
Вили Брант, првиот повоен канцелар од СПД, ќе остане запаметен и по историскиот момент кога клекна пред споменикот на жртвите од Варшавското гето. Неговата надворешна политика кон Истокот беше заснована на помирување со советскиот блок. Тоа е причината поради која беше награден со Нобеловата награда за мир во 1971 година.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Вртењето в лево
Генерацијата на 68-та, припадници на меѓународното протестно движење, внесоа нова енергија во СПД. Во 1974. година Хајдемари Вичорек Цојл беше првата жена која беше избрана во младинската организација на Социјалдемократската партија.
Фотографија: ullstein bild
Хелмут Шмит и „германската есен“
Шмит беше на функцијата канцелар од 1974. до 1982. година. На оваа фотографија тоа е во друштво со вдовицата на бизнисменот Ханс Мартин Шлајер, кој беше убиен од припадниците на Фракцијата на Црвената армија (РАФ) во 1977. година. Активностите на РАФ беа голема предизвик за канцеларот. Неговото раководење мина и со големи превирања во рамките на партијата.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Долг период во опозиција
По распадот на коалицијата со Либералите, социјалдемократите повторно се најдоа во опозиција во 1982. година. Во 1994. година Рудолф Шарпинг беше кандидат за канцелар и загуби. Нешто подоцна ја губи и функцијата претседател на партијата. На тоа место доаѓа Оскар Лафонтен. Сепак, Герхард Шредер го презема кормилото и станува германски канцелар во 1998. година.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Дилеми со реформите
Во коалиција со партијата на Зелените, СПД го урива од власт Хелмут Кол и неговата Христијанско-демократска унија. Канцеларот Шредер ја претставува „Агендата 2010“, предлог-реформи кои беа фокусирани на пазарот на трудот. Опозицијата остро негодуваше, но и синдикатите. Разликите во мислењата доведоа до формирање на партијата на Левицата.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Кандидат „на работ“
Пер Штајнбрик ќе се бори за канцеларската функција против Ангела Меркел. Со оглед дека во минатото беше министер за финансии, во времиња на криза неговото искуство би можело да биде добредојдено. Меѓутоа, кандидатот на социјалдемократите во последните месеци дава контроверзни изјави, на кои не гледаат позитивно ни колегите од неговата партија. Резултатите од анкетите, досега, не му одат од рака.