Преговори до „граници на болка“, опаѓање на членството, најслаб резултат на изборите- Социјалдемократската партија на Германија ретко кога била во толку тешка ситуација. ДВ одговара на најважните прашања за неа.
Реклама
Основана пред 150 години, СПД е најстара германска партија, со историја на која многу нејзини членови се горди. Но, не е јасно каква улога оваа партија би можела да има во иднина. Ќе дојде ли до формирање на т.н. голема коалиција со демохристијалните или не?
Што ќе биде одлучено на конгресот на СПД?
Конгресот како највисок орган на СПД ги одредува темелите на политиката, донесува партиска програма, избира управа и одлучува за статутот. Неделава на конгресот во Бон нема да се одлучува само дали ќе има нова голема коалиција со Демохристијалните или не. Се работи и за иднината на претседателот на партијата Мартин Шулц. Ако 600 делегати во Бон гласаат против почетокот на коалициските преговори, на Шулц веројатно ќе му преостане само да поднесе оставка.
Како во минатото се завршени големите контроверзии?
Во 1992 година делегатите по дводневната дискусија со тесно мнозинство гласаа за промени во законските одредби за азил и составија нова листа одредби кои треба да се преправат, а тоа беше само делумно исполнето. На конгресот во 1997 година главна тема беше прислушувањето во куќите и становите, која по повеќедневни дискусии е прифатена- со тесно мнозинство.
Набљудувачите веруваат оти и овој конгрес- и покрај отпорот на подмладокот на партијата и нејзиното лево крило- може така да протече: тесно мнозинство да биде за голема коалиција и да бара „подобрување“. Проблемот е во тоа што демохристијаните веќе најавија дека нема да се согласат со такви „подобрувања“.
150 години на германските социјалдемократи
Социјалдемократската партија СПД е основана на 23 мај 1863. година во Лајпциг. Родена е од работничкото движење. Внатрепартиските случувања често беа бурни, од успеси на политичката сцена до уривање на партиските лидери.
Фотографија: picture alliance / dpa
Бурна историја
Историјата на германските социјалдемократи е доста бурна - од основањето на партијата на 23 мај 1863. година, па се' до изборот на Вили Брант за прв канцелар од редовите на партијата, сто години подоцна. Оттогаш, СПД уште во два наврати имаше свој канцелар на германската влада.
Фотографија: DW
Од илегала до работничко движење
Првите состаноци на социјалдемократите биле организирани во тајност. Тогашните челници на движењето Аугуст Бебел и Вилхелм Либкнехт сакале по секоја цена да се слушне гласот на работниците. Фердинанд Ласал заедно со своите истомисленици во 1863. го основа германското Работничко движење (АДАВ). За помалку од една година тие имале преку 4.600 членови, а со текот на времето тој број растел.
Фотографија: AdsD der Friedrich-Ebert-Stiftung
Успех и покрај забраните
Индустријализацијата обезбеди нови работни места и храна, но работата во фабриките е тешка и опасна за работниците. Работничките движења добиваат се' поголема улога, и покрај анти-социјалистичките закони со кои се забранува нивното делување. И покрај тоа, СПД успева да опстане и да прерасне во масовно движење до 1890 година.
Фотографија: Ullstein Bild
Знаењето е моќ!
Во 1906. година славните социјалдемократи како Роза Луксембург и Аугуст Бебел го посетуваат германското социјалдемократско училиште во Берлин, кое го основа самиот Бебел. На таа идеја ги поттикна отец Вилхелм кој често говорел: „Знаењето е моќ - моќта е знаење“. Во 1912. СПД станува партија со најголемо гласачко тело.
Фотографија: AdsD der Friedrich-Ebert-Stiftung
Бурниот Вајмарски период
Социјалдемократот Филип Шајдеман на 9 ноември 1918. година во германскиот парламент- Рајхстагот државата ја прогласува за република. Една година подоцна, претседавачот со партијата Фридрих Еберт станува канцелар на „Германскиот рајх“. Жените добиваат право на глас, право за кое СПД се залага уште од 1891. година. Социјалдемократите остануваат најсилна политичка партија до 1932. година.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Противници на нацистичкиот режим
На 23 март 1933. социјалдемократот Ото Велс отворено му се противи на Хитлер изјавувајќи во парламентот: „Можете да ни ги одземете слободата и животот, но интегритетот никогаш!“ СПД со сите сили се бори против нацистичката НСДАП, но неколку месеци подоцна синдикатите се распаѓаат, а СПД е забранета.
Фотографија: AdsD der Friedrich-Ebert-Stiftung
Прогонство
Политичарите од СПД мораа да ги избришат политичките графити. Во тоа ги надгледуваа хитлеровите единици. Некои од нив завршија во затвор, некои беа измачувани, а дел убиени. Во 1933. Велс ја основа СПД во егзил. Во Прага е формирана „Сопаде“. Подоцна делува од Париз, а потоа и од Лондон. Одредени членови на движењето делуваат и од Скандинавија и од Америка.
Фотографија: AdsD der Friedrich-Ebert-Stiftung
Нови почетоци
Курт Шумахер, претседателот на СПД одржа говор во урнатините на Франкфурт во 1946. година. Тој ќе одигра важна улога за социјалдемократите по Втората светска војна. Во советскиот дел на земјата, СПД се спојува со Социјалистичката партија на единството (СЕД). Во Западна Германија, СПД со мала разлика во гласовите губи од демохристијаните - ЦДУ.
Фотографија: AdsD der Friedrich-Ebert-Stiftung
Од работничко движење до модерна партија
Со текот на времето СПД се оддалечи од својата социјалистичка идеологија. Со тоа социјалдемократската опција доби далеку повеќе гласачи. Партијата сепак се обврза на зачувување на социјалистичката пазарна економија и одбрана на националните интереси, со што беше овозможено и формирањето на коалицијата со ЦДУ во 1966. година, кога Вили Брант беше вице-премиер.
Фотографија: AdsD der Friedrich-Ebert-Stiftung
Наследството на Брант
Вили Брант, првиот повоен канцелар од СПД, ќе остане запаметен и по историскиот момент кога клекна пред споменикот на жртвите од Варшавското гето. Неговата надворешна политика кон Истокот беше заснована на помирување со советскиот блок. Тоа е причината поради која беше награден со Нобеловата награда за мир во 1971 година.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Вртењето в лево
Генерацијата на 68-та, припадници на меѓународното протестно движење, внесоа нова енергија во СПД. Во 1974. година Хајдемари Вичорек Цојл беше првата жена која беше избрана во младинската организација на Социјалдемократската партија.
Фотографија: ullstein bild
Хелмут Шмит и „германската есен“
Шмит беше на функцијата канцелар од 1974. до 1982. година. На оваа фотографија тоа е во друштво со вдовицата на бизнисменот Ханс Мартин Шлајер, кој беше убиен од припадниците на Фракцијата на Црвената армија (РАФ) во 1977. година. Активностите на РАФ беа голема предизвик за канцеларот. Неговото раководење мина и со големи превирања во рамките на партијата.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Долг период во опозиција
По распадот на коалицијата со Либералите, социјалдемократите повторно се најдоа во опозиција во 1982. година. Во 1994. година Рудолф Шарпинг беше кандидат за канцелар и загуби. Нешто подоцна ја губи и функцијата претседател на партијата. На тоа место доаѓа Оскар Лафонтен. Сепак, Герхард Шредер го презема кормилото и станува германски канцелар во 1998. година.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Дилеми со реформите
Во коалиција со партијата на Зелените, СПД го урива од власт Хелмут Кол и неговата Христијанско-демократска унија. Канцеларот Шредер ја претставува „Агендата 2010“, предлог-реформи кои беа фокусирани на пазарот на трудот. Опозицијата остро негодуваше, но и синдикатите. Разликите во мислењата доведоа до формирање на партијата на Левицата.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Кандидат „на работ“
Пер Штајнбрик ќе се бори за канцеларската функција против Ангела Меркел. Со оглед дека во минатото беше министер за финансии, во времиња на криза неговото искуство би можело да биде добредојдено. Меѓутоа, кандидатот на социјалдемократите во последните месеци дава контроверзни изјави, на кои не гледаат позитивно ни колегите од неговата партија. Резултатите од анкетите, досега, не му одат од рака.
Фотографија: picture alliance / dpa
15 фотографии1 | 15
Како досега владееше СПД?
СПД веќе владееше во различни консталации, а вкупно 20 години и германски канцелари беа од оваа партија. Партнер во голема коалиција првпат стана во 1966 година кога канцелар беше Курт Кизингер (ЦДУ), а во 1969 година формираше коалиција со Либералите, кога канцелар беше Вили Брант. За време на канцеларската функција на Хелмут Шмит (1974 – 1982) социјалдемократите се најдоа под притисок поради слабата економска ситуација и беа цел на критики поради атомската енергија.
По повеќе децении во опозиција, СПД се врати на власт на изборите во 1998 година кога канцелар стана Герхард Шредер, а коалициски партнер ѝ беше партијата на Зелените. Од 2005 до 2009 година на власт беше втората голема коалиција со демохристијаните, а од 2013 до 2017 година- трета. Сега на конгресот ќе биде одлучено дали би можело да следи и четврта.
Кој е (се’ уште) во владата?
СПД „држи“ 6 министерства: Зигмар Габриел е министер за надворешни работи и вицеканцелар, Бригите Циприс е минстерка за земјоделство и енергија, Хајко Мас- за правда и за заштита на потрошувачите, Катарина Барили е в.д. министерка за труд и социјална политика и министерка за семејство, сениори, жени и младина. А министерството за градежништво и заштита на животната средина го води Барбара Хендрикс.
Сите министри во владата се вршители на должност додека не се формира нова влада. Од формирањето на Сојузна Република Германија, СПД водеше над 90 министерства.
Што мисли членството?
Министерот за надворешни работи Зигмар Габриел побара наместо да се одржи конгрес едноставно да се гласа за голема коалиција. Како и останатите партии, и СПД во изминатите децении загуби многу членови. На крајот на 2016 година имаше 433.000, додека во средината на 90-тите години можеше да се пофали со 831.000 членови. И покрај тоа што се „преполови“, СПД сѐ уште има повеќе членови од ЦДУ. Кога на почетокот на јануари 2017 година на чело на партијата застана Мартин Шулц, партијата забележа прилив на нови членови и околу изборите за Бундестагот беа 446.000.
„Ефектот Мартин Шулц“ меѓутоа заврши, а и резултатот на претстојниот конгрес би можел да го намали бројот на членовите на партијата. Според бројките од институтот за истражување на јавното мислење Инфратест димап, околу 60 насто од приврзениците на СПД се против голема коалиција.