И конзервативците и социјалдемократите од парламентарните избори излегоа со големи загуби во однос на последниот изборен циклус. Ангела Меркел останува канцелар, но ќе има тешка задача да формира влада.
Реклама
Ангела Меркел останува германски канцелар, но денеска одржаните парламентарни избори им зададоа сериозен удар на двете водечки политички партии - конзервативната ЦДУ/ЦСУ и СПД. Партијата на Меркел загуби над 8 проценти од поддршката што ја имаше на изборите во 2013 година и со освоени 33 проценти од гласовите е далеку од посакуваните 40 отсто. Тоа е втор најлош резултат во историјата на оваа партија од 1949 година досега. Особено потфрли сестринската ЦСУ која во својот бастион - Баварија освои 38 проценти од гласовите, што е за речиси 12 проценти помалку од последните избори. Најголемиот дел од гласовите на конзервативците, според првичните анализи, се прелеале кај популистичката Алтернатива за Германија.
Не се прославија ниту социјалдемократите. СПД го оствари својот убедливо најлош резултат во модерната историја на Германија со освоените 20/21 проценти, според првичните неофицијални резултати. Тоа е пад за речиси пет проценти во однос на изборите во 2013 година.
За споредба, во 1987 година, сестринските ЦДУ/ЦСУ и СПД заедно контролираа 81 отсто од вкупниот број гласови во државата. Во 2017 година, само 54 проценти.
„Јамајка“ коалиција
Извесно е дека нова голема коалиција, меѓу двете најголеми партии, нема да има. Тоа го потврди лидерот на СПД Мартин Шулц најавувајќи дека неговата партија дефинитивно ќе оди во опозиција, со надеж дека тој и понатаму ќе ја раководи. За довербата кон Шулц, социјалдемократите ќе одлучуваат на конгрес во декември годинава.
Оттука, Меркел ќе мора да бара нов(и) коалициски партнер. „Имаме мандат за преземање на одговорноста. На тоа ќе се нафатиме со сета сила, но и со сиот мир во разговорите со другите партнери“, рече Меркел во говорот по изборите. Шулц веќе прогнозираше формирање на ткн. Јамајка коалиција, име кое произлегува од боите на три партии: ЦДУ, Либералите и Зелените- црната, жолтата и зелената. Либералите и партијата на Зелените освоија 10 односно 9 проценти од гласовите на изборите, но се далеку од идеален партнер за конзервативците. Двете помали партии имаат спротивставени ставови за серија клучни прашања, а не се унисони ни во поглед на политиките кои ги промовираат конзервативците на Меркел. Разликите се значителни во однос на законот за имиграција, во однос на регулацијата на пазарот на трудот, на заштитата на животната околина и редица други теми.
За мнозинство во новиот парламент ќе бидат потребни 316 пратеници, а оваа коалиција би имала вкупно 348, што е релативно стабилна бројка. Сепак, според некои прогнози преговорите за новата владина коалиција би можеле да потраат и до крајот на годинава.
Шок од десно
Иако се очекуваше, успехот на АфД сепак предизвика шок. Деснорадикалната партија која во 2013 година за 0,3 проценти не успеа да влезе во парламентот, овојпат тоа го стори убедливо- освојувајќи 13,5 проценти од гласовите на граѓаните. Тоа значи дека ќе има околу 90 пратеници во новиот состав на Бундестагот. Сите останати партии исклучија коалиција со АФД и извесно е дека оваа партија ќе биде изолирана во парламентот, но тоа веројатно нема да ја спречи да ја шири својата анти-имигрантска и исламофобична политика. Лидерот на АФД, Александар Гауланд изјави дека неговата партија ќе ја промени Германија и веќе најави дека ќе бара од парламентот да отвори истрага против Меркел поради приемот на повеќе од еден милион бегалци во последните години. Особено впечатливо е што АфД е втора по бројот на освоени гласови (со над 20 проценти) во покраините на поранешна Источна Германија.
Во новиот парламент продолжува и партијата на Левицата, која остана стабилна со околу 9 проценти освоени гласови.
Протести против десните популисти низ Германија
01:24
Германските канцелари- од Аденауер до Меркел
Германија од 1949 година имаше седум канцелари и една канцеларка. Ангела Меркел веќе 12 години седи во канцеларската фотелја, а се надева на уште четири. Кои беа нејзините претходници?
Конрад Аденауер беше прв германски повоен канцелар. Во текот на неговиот мандат тогаш младата Сојузна Република Германија стана суверена држава. Во надворешната политика јавно се деклрарираше кон Западот. Неговиот стил на владеење беше авторитарен. Аденауер беше Рајнлендер, па оттука и заложбата Бон да стане главен град. Сепак, не беше многу заинтересиран за карневалската традиција на регионот.
Фотографија: picture alliance/Kurt Rohwedder
Лудвиг Ерхард (ЦДУ), 1963 - 1966
Во 1963 година, ЦДУ инсистираше од функцијата канцелар да се повлече, тогаш веќе 87-годишниот Аденауер. Ерхард беше прогласен за негов наследник. Тој стекна популарност како министер за економија, промовирајќи го социјалното пазарно стопанство. Познат е како „татко“ на германското стопанско чудо. Ретко можеше да се види без цигара. Поднесе оставка во 1966 година.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Курт Георг Кицингер (ЦДУ), 1966 - 1969
Кицингер ја формираше првата голема коалиција во Германија меѓу ЦДУ и СПД. На таа влада и појде од рака да го разбуди заспаното стопанство. По усвојувањето на законите за вонредна состојба, со што на државата и беа доделени посебни права, младите луѓе излегоа на улиците. Со тоа беше родено студентското движење. Кицингер беше спорен политичар поради своето минато во текот на националсоцијализмот.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Вили Брант (СПД), 1969 - 1974
Општествените промени донесоа и политички промени: Вили Брант стана првиот социјалдемократски канцелар на Германија. Славен поради својот гест кога клекна пред Споменикот на јунаците на Варшавското гето и побара прочка за злосторствата на нацизмот. Со тоа испрати сигнал за помирување. Успеа да ги подобри односите и со земјите од Источниот блок. Во 1971 година ја доби Нобеловата награда за мир.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Хелмут Шмит (СПД), 1974 - 1982
Шмит стана канцелар по оставката на неговиот партиски пријател Вили Брант. Светската економска рецесија беше главна грижа на неговата влада. Шмит владееше разумно и ефикасно. Покажа цврста рака во борбата против теророт на левичарско-екстремистичката Фракција на Црвената армија (РАФ). Откако и беше изгласана недоверба на неговата влада поднесе оставка.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Хелмут Кол (ЦДУ), 1982 - 1998
Беше канцелар 16 години, што е рекорд. Хелмут Кол важеше за истраен политичар и непоколеблив, но без голем порив за реформи. Нему му се припишува голема историска заслуга: обединувањето на двете Германии и обновата на источна Германија. Но, тој не е само канцелар на обединувањето. Кол се залагаше и за заеднички раст на Европа.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Герхард Шредер (СПД), 1998 - 2005
По четири канцеларски мандати на Кол, на чело на владата дојде Герхард Шредер. Тој стана прв канцелар на црвено-зелена влада. Во текот на неговиот мандат Бундесверот за првпат учествуваше во странска воена интервенција на НАТО. Неговата Агенда 2010 беше голем испит за партијата. Многу луѓе протестираа низ земјата поради кратењето на социјалните давачки.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Ангела Меркел (ЦДУ), од 2005
Во 2005 година, Меркел стана првата жена канцелар на Германија. Во изминатите 12 години со успех ги пребродуваше сите големи домашни, европски и светски кризи. Владее прагматично. После нуклеарната хаварија во Фукушима, експресно ја смени домашната енергетска политика. Пред изборите во септември 2017, одеднаш одлучи да поддржи склучување на истополни бракови.