Деснорадикалната АфД профитира од политичките превирања во Тирингија, смета Александар Герлах. И се додека партиите од центарот, вклучително и ЦДУ на Меркел, се обвинуваат меѓусебе, демократијата е под закана.
Фотографија: Getty Images/AFP/R. Hartmann
Реклама
Германската политика последниве недели се справува со последиците од случувањата во источната покраина Тирингија. Скандалот избувна откако член на либералните Слободни демократи (ФДП) беше избран за покраински премиер со помош на гласовите на деснорадикалната и популистичка Алтернатива за Германија (АфД) и на конзервативците (ЦДУ) на Ангела Меркел.
Вниманието најпрво беше фокусирано врз гамбитот на АфД. Имено сите пратеници од оваа партија гласаа за кандидатот на ФДП, а ниту еден за кандидатот од сопствената партија. Со таквиот чекор беа дискредитирани центристичките ФДП и ЦДУ. Но локалниот лидер на АфД, Бјерн Хеке кој може да се нарече и фашист, беше уште поуспешен во своите напори да ги сврти овие партии една против друга.
ФДП се извини за скандалот, а нејзиниот лидер мораше да побара доверба од партиските делегати- и ја доби. Несудениот премиер експресно поднесе оставка.
Во ЦДУ, покраинскиот лидер Мајк Моринг најави оставка од сите партиски функции, а наследничката на Меркел, Анегрет Крамп-Каренбауер најави повлекување.
Тирингија „никогаш повеќе“
Следната година, Германците ќе излезат на избори на кои треба да се избере наследник на Меркел, која е на функцијата од 2005 година. Популарноста на актуелните коалициски партнери во владата, централно-левите Социјалдемократи (СПД), според некои анкети е падната и под 10 проценти. Сега оваа партија се обидува да профитира од случувањата во Тирингија со став дека сите партии десно од центарот се недемократски. И кај Зелените, кои се во политички подем, се погласно се игра на картата на прогласување на ривалските Либерали (ФДП) за „нацисти“ и се маршира под знамето „Никогаш повеќе!“.
Се досега, слоганот „Никогаш повеќе!“, како поука од катастрофата во периодот 1933-1945, ги обединуваше сите германски мејнстрим партии во битката против радикалната десница. По гласањето во Тирингија, професорот на Харвард Даниел Цилблат, кој стекна меѓународна слава со книгата „Како умираат демократиите“, излезе со став дека реакциите на скандалот покажале дека Германците безусловно ги отфрлиле расизмот и десничарскиот екстремизам.
Но тоа станува се потешко во ситуација кога водечките фигури на мејнстрим партиите се обвинуваат меѓусебно и своите политички ривали за застранување од Уставот. Таквото однесување најпрво предизвикува поделби меѓу партиите, а потоа и јаз во општеството. Токму тоа и оди од рака и ја засилува АфД.
Партиите кои се сместени лево во германскиот политички спектар веројатно ова го сметаат за вкалкулиран ризик кој ќе им го отвори патот за коалиција на сојузно ниво меѓу СПД, Зелените и партијата на Левицата- која е наследник на источногерманските комунисти.
Слично како и АфД, и делови на Левицата се под надзор на германската домашна служба за заштита на Уставот. Тирингија е дом за бројни личности кои биле активни во источногерманската диктатура и кои и понатаму одбиваат да ги осудат неправдите во таа држава.
Во некои покраински парламенти во Германија, радикалната десница и радикалната левица веќе ги имаат бројките потребни за апсолутно мнозинство. Тоа уште еднаш ја потенцира потребата од засилена соработка на партиите од политичкиот центар, а не за меѓусебни пресметки и кавги.
Александар ГерлахФотографија: Harvard University/D. Elmes
Колку е радикална европската десница?
Бавен економски раст, незадоволство поради политиките на Европската унија и мигрантската криза доведоа до изборен успех на десничарските партии низ цела Европа.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Фрауке Петри, Алтернатива за Германија (АФД)
Лидерот на Алтернатива за Германија, Фрауке Петри изјави дека полицијата може да користи оружје како крајна мерка при спречување на илегално преминување на границата, потенцирајќи дека „таков е законот“. Она што започна како евроскептична партија се претвори во антиестаблишмент и анти-ЕУ политичка сила која на покраинските избори во Германија во март 2016 година освои 25 проценти од гласовите.
Фотографија: Reuters/W. Rattay
Марин Ле Пен, Национален фронт (Франција)
Многумина веруваат дека Брегзит и победата на Доналд Трамп може да бидат стимул за Националниот фронт. Со партијата, која беше формирана во 1972 година, раководи Марин Ле Пен, која во 2011 година го презеде водството од нејзиниот татко Жан-Мари Ле Пен. Национален фронт е националистичка партија која користи популистичка реторика да ги промовира своите анти-имиграциски и анти-ЕУ позиции.
Фотографија: Reuters
Герт Вилдерс, Слободарска партија (Холандија)
Лидерот на холандската Слободарска партија, Герт Вилдерс, е еден од најпроминентните десничарски политичари во Европа. Во декември тој беше осуден затоа што во 2014 година праша толпа граѓани дали сакаат повеќе или помалку Мароканци во земјата, но не му беше изречена казна. Неговата партија се смета за анти-ЕУ и антиисламска и моментално има 15 пратеници во холандскиот парламент.
Фотографија: picture-alliance/dpa/S. Koning
Никос Михалолиакос, Златна зора (Грција)
Никос Михалолиакос е претседател на грчката неофашистичка партија Златна зора. Тој и десетина други членови на партијата во септември 2013 година беа уапсени под обвинение за формирање на криминална организација. Михалолиакос беше ослободен во јули 2015 година. Златна зора освои 18 мандати на парламентарните избори во септември 2016 година. Партијата застапува антиимигрантски ставови.
Фотографија: Angelos Tzortzinis/AFP/Getty Images
Габор Вона, Јобик (Унгарија)
Јобик е унгарска антиимиграциска, популистичка и протекционистичка партија која се стреми да биде дел од следната влада во земјата. Јобик е трета по големина политичка партија во Унгарија и на последните избори освои 20 проценти од гласовите. Партијата бара одржување референдум за членството во ЕУ и се залага за криминализација на „сексуалната девијантност“. Лидер на Јобик е Габор Вона.
Фотографија: picture alliance/dpa
Џими Акесон, Шведски демократи
По изборот на Трамп, лидерот на Шведските демократи Џими Акесон во интервју за шведска телевизија изјави: „Постои движење во Европа и САД кое го предизвикува владеењето на естаблишментот. Тоа очигледно се случува и тука“. Шведските демократи бараат ограничување на имиграцијата, се противат на приклучувањето на Турција во ЕУ и бараат референдум за членството на земјата во ЕУ.
Фотографија: AP
Норберт Хофер, Слободарска партија на Австрија
Норберт Хофер, член на австриската националистичка Слободарска партија, загуби на неодамнешните претседателски избори за само 30.000 гласови, откако беше фаворит во првиот круг на гласање. Поранешниот лидер на Зелената партија освои 50,3 проценти од гласовите, а Хофер осови 49,7%. Слободарската партија се залага за зајакнување на државните граници и ограничување на бенефициите на имигрантите.
Фотографија: Reuters/L. Foeger
Мариан Котлеба, Народна партија – Наша Словачка
Лидерот на крајно десничарската Народна партија – Наша Словачка, Мариан Котлеба, изјави: „Дури и еден имигрант е премногу“. Во друга прилика тој го нарече НАТО „криминална организација“. Оваа партија се залага за напуштање на ЕУ и на Еврозоната. На изборите во март 2015 година партијата освои 8 проценти од гласовите, со што обезбеди 14 мандати во националниот парламент кој брои 150 пратеници.
