Стопанството и Владата се оптимисти дека германскиот минус може да значи плус за домашната економија. Првичните сигнали се позитивни.
Реклама
Главниот мотор на европската економија ја губи силата. По пролетниот минус, нема изгледи за позитивен развој и во летниот период. Сигналите се загрижувачки, посебно по прогнозите на Централната банка која предупреди од негативен тренд во извозот, пред се на традиционално моќната автомобилска индустрија. Изгледите за брзо подобрување се минимални, што создава дополнителен стрес но и стравувања од несакани ефекти во делот на пазарот на работна сила и домашната побарувачка.
Оптимизам наместо загриженост
Во вакви услови, нема дилеми дека Германија ќе влезе во фаза на техничка рецесија. Но има дилеми, како тоа ќе се одрази врз глобалните текови и какви ќе бидат влијанијата врз односите со традиционалните трговски и инвестициски партнери. Меѓу нив, несомнено спаѓа и Македонија, која важи за една од регионалните стратешки точки за германското стопанство, пред се во делот на производството на компоненти за автомобилската индустрија.
Бизнис заедницата и властите се на штрек и со внимание ги следат состојбите, но засега не демонстрираат загриженост. Напротив, дури владее и оптимизам дека она што се случува во Германија, може да предизвика позитивни поместувања:
„Компаниите од Северна Македонија кои своите производи ги извезуваат во Германија нема да бидат погодени од рецесијата, ќе се штеди во Германија, не во Северна Македонија! Сметам дека актуелната состојба во стопанството во Германија може да го зајакне стопанството во земјава, а постои можност и за преместување на производството во овој регион со цел да се заштеди на трошоци, но се разбира оваа одлука зависи од компаниите“, изјави за Дојче веле Патрик Мартенс, Директор на Делегацијата на германското стопанство во Северна Македонија.
Интерес за соработка
Во таа насока според него се и иницијативите за продлабочување на соработката. На овој план веќе се закажани и конкретни активности:
„Во септември во Скопје со Асоцијацијата на метална и електро индустрија „МАМЕИ" ја организираме бизнис конференцијата „Macedonia Manufacturing Expo". Оваа година очекуваме 30 компании од Германија кои се во потрага по деловни партнери во улога на добавувачи од Северна Македонија. Ова е само уште еден показател дека добрите стопански врски помеѓу Северна Македонија и Германија и оваа година остануваат повеќе од стабилни“, коментира Мартенс.
Сигнали за зголемено производство
На македонскиот пазар во моментов функционираат околу 200 компании со германски капитал кои вработуваат околу 18 илјади луѓе. Во владата се оптимисти дека бројките можат да растат. Ова го покажувале и анализите кои биле направени во изминатиот период:
„ Во постојан директен контакт сме со Делегацијата на германското стопанство, како и со дел од компаниите кои функционираат во земјата. Од комуникацијата која ја имаме со Делегацијата и компаниите, и покрај техничката рецесија, како што ја дефинираат германските економски експерти, а која се однесува на падот на БДП во Германија за 0,1% во вториот квартал на 2019 година, не очекуваме да има негативни ефекти за домашната економија. Напротив, согласно развојните планови на германските компании во земјата, особено оние кои работат во технолошко-индустриските развојни зони, очекуваме зголемување на производството, а со тоа и нови вработувања и зголемување на извозот од нашата земја кон Германија“, изјави за Дојче веле вицепремиерот за економски прашања Кочо Анѓушев.
Суфицитот расте
Сојузна Република Германија е најзначаен трговски партнер на Македонија со која во 2018 година е остварена трговска размена во износ од 3,6 милијарди евра. Во првата половина на 2019 година, трговската размена достигна 2 милијарди евра, односно бележи пораст од 18,2% во однос на истиот период лани. Суфицитот е на македонска страна, а извозот на стоки во периодот јануари-јуни 2019 година бележи пораст од 22%. Овие економски параметри според Анѓушев покажуваат дека економската соработката помеѓу двете земји имаат позитивен тренд кој се очекува да продолжи:
„Двете Влади во 2018 година формираа заеднички управувачки комитет за спроведување на економски проекти, а германската Влада го номинираше и Валтер Дефа, експерт со големо искуство, како специјален советник на нашата Влада за уште повисока ефикасност во спроведување на економски проекти, што покажува дека соработката продолжува да се спроведува во позитивна насока. Според проекциите на Германската Влада, растот на БДП во 2019 година треба да достигне 0,5%, а германскиот министер за финансии Олаф Шолц веќе размислува за стимулативен пакет за економијата, доколку земјата западне во целосна рецесија. Германија е европски лидер во индустриското производство, веруваме дека соработката со оваа земја сеуште не го достигна својот максимум и дека имаме уште многу простор за унапредување на економските односи", изјави Анѓушев.
Потреба од висококвалификуван кадар
Еден од клучните фактори за развој на соработката и зголемување на инвестициите кои би креирале додадена вредност е квалификуваната работна сила, која во моментов хронично недостасува. Во таа насока се и конкретните активности кои започнаа во соработка со десетина германски компании кои се дел од проектот за образование по германскиот дуален принцип. Од годинава проектот стартува во средни училишта во четири општини. Идејата е преку пракса по највисоки стандарди да се обучат кадри за потребите на присутните германски компании.
Каде е поевтино: во Македонија или во Германија?
Нашиот заклучок: без оглед на огромната разлика во животниот стандард и просечната плата, цените во Германија во најголем дел се поевтини. Во Македонија осетно поевтини се само солта, кафето, овошјето и зеленчукот.
Фотографија: DW/K. Delimitov
Леб
Во просек, векна бел леб од 750 грама во Германија чини 0,85 евра (51 денар), а француски багет од 250 грама чини 0,60 центи (36 денари). Векна бел леб од 250 грама во Македонија чини 27 денари, а некаде достигнува и 39 денари.
Фотографија: DW/K. Delimitov
Масло за јадење
Еден литар од најевтиното сончогледово масло за готвење во Германија чини околу 1 евро (60 денари). Во Македонија еден литар од најевтиното масло чини 65 денари.
Фотографија: DW/K. Delimitov
Млеко
Еден литар кравјо трајно млеко со масленост од 3,2 проценти во Македонија може да се најде за најниски 38 денари, а просечната цена се движи околу 45 денари за литар. Во Германија, најевтиното млеко започнува од околу 0,55 центи (33 денари), а поскапото „Алпско“ млеко е околу 1 евро.
Фотографија: DW/K. Delimitov
Кашкавал
Кашкавалот од типот Гауда и Едамер во Македонија чини од 350 до 370 денари за килограм. Во Германија, холандската Гауда ќе ве чини околу 5 евра за килограм (300 денари), а Ементалер околу 5,4 евра (330 денари).
Фотографија: DW/K. Delimitov
Сол и шеќер
Сол во Германија чини околу 1,38 евра за килограм (85 денари), во Македонија 28 денари.
Килограм шеќер во Германија чини околу 0,69 центи (42 денари), а во Македонија најевтиниот кој го најдовме во супермаркет беше 38 денари за килограм.
Фотографија: DW/K. Delimitov
Ориз и брашно
Домашен ориз од втора класа во Македонија за 900 грама чини 46 денари. Во Германија, ориз од прва класа чини од 0,80 центи (48 денари) за килограм.Најевтиното брашно од Тип 400 во Македонија може да се најде за околу 24 денари за килограм. Истото во Германија чини од 0,30 центи (18 денари) за килограм.
Фотографија: DW/K. Delimitov
Јајца
Мала табла со шест јајца во Македонија чини околу 50 денари, а во Германија околу 1 евро (60 денари).
Фотографија: DW/K. Delimitov
Зеленчук
Доматите во Македонија чинат меѓу 80 и 120 денари за килограм, а во Германија - 2,50 евра (150 денари). Краставиците чинат 192 денари за килограм во Македонија, а во Германија 0,70 евра (42 денари) е едно парче кое вообичаено тежи меѓу 250 и 300 грама.
Килограм пиперки во Германија ќе ве чини околу 2,50 евра (150 денари), а во Македонија 125 денари.
Фотографија: DW/K. Delimitov
Овошје
Јаболката во Македонија се продаваат од 23 денари за килограм, па нагоре. Во Германија најевтините домашни јаболка не можете да ги најдете за помалку од 1 евро за килограм, а увозните достигнуваат и до 3 евра. Мандарини во Македонија чинат околу 45 денари за килограм, а во Германија 1,33 евра (80 денари) за килограм.
Фотографија: DW/K. Delimitov
Пиво и алкохол
Просечната цена на пивото е нешто пониска во Македонија и тоа само за домашните марки. „Хајнекен“ од 0,33 литри во Македонија чини 55 денари. Во Германија нешто под 1 евро, доколку купите „сикспек“. Поеетиното виски од 0,75 литри како „Џони Вокер“, „Балантајн“ или „Џејмисон“ во Македонија чини околу 1.000 денари. Во Германија истото има просечна цена од 10 евра (600 денари).
Фотографија: DW/K. Delimitov
Вино
Цените на виното во Македонија се релативно високи во споредба со она што се нуди на европските пазари. Најевтиното сортно македонско вино започнува од 170 денари за шише, а поквалитетното се нуди во просек за 500 денари. За споредба, македонско вино флаширано во Германија во овдешните супермаркети чини 1,6 евра (100 денари). Врвните сорти во Германија можат да се купат за просечни 6-7 евра.
Фотографија: DW/B. Georgievski
Шампони за коса и гел за туширање
Разликите се големи и во цените на шампоните за коса меѓу двете земји иако се работи за истиот маркет. Шампон „Пантен Про-В“ од 200 милилитри во Македонија чини 208 денари, а во Германија 1,45 евра или околу 90 денари. Гел за туширање од 250 мл на „Балеа“ во Македонија во просек чини околу 120 денари, а во Германија поголемо количество од 300 мл чини 0,55 евра или малку над 30 денари.
Фотографија: DW/K. Delimitov
Течен сапун и детергент
Течен сапун „Балеа“ во моментов се нуди на попуст во Македонија за 79 денари, а редовната цена му е 105 денари. Во Германија редовно се продава за 55 центи или за нешто повеќе од 30 денари, а на попуст и поевтино. Детергент „Персил“ за 20 перења во македонскиот ДМ чини 365 денари. Во германскиот ДМ истиот детергент по редовна цена се продава за 5,15 евра или околу 320 денари.
Фотографија: DW/K. Delimitov
13 фотографии1 | 13
Ризични фактори
Според анализите на Делегацијата на германското стопанство, рецесијата дефинитивно ќе ја погоди автомобилската индустрија, но последиците ќе бидат доминантно на германскиот пазар. Факторите според Патрик Мартенс се неколку, а тие ќе влијаат на редуцирање на работни места во сојузните покраини каде трошоците за плати се највисоки. Последици ќе чувствуваат и работниците кои немаат соодветно стручно образование:
„Прв фактор е висината на платите, поточно одлуките за покачување на тарифите на платите кои беа донесени од страна на здруженијата на работодавци и синдикати. Во одредени покраини тие достигнаа и до 6%. Исто така и политиката која во моментов се води околу заштитата на животната средина поврзана со новите извори на енергија, горивните ќелии како извор за добивање чиста енергија и Е- мoбилноста влијаат на купувачите на нови автомобили. Во изминатата година се воведе и нов индивидуален стандард за издувни гасови и потрошувачки вредности кој веќе негативно влијае на автомобилската индустрија. Третиот подеднакво важен фактор е се уште не расчистената трговска војна во однос на царините и трговските тарифи помеѓу Америка и Кина, која остава последици на германската економија“, коментира Мартенс.
11 зборови кои ви се потребни за работа во Германија
Сакате да работите во Германија? Научете ги овие 11 зборови. И да, бирократија е едниот од нив!
Фотографија: picture-alliance/dpa/S. Sauer
Büro(kratie)/Бирократи
Многумина не работат во канцеларија, но доколку работите во Германија, канцеларија се вика „Büro“. Се разбира, од биро до бирократија нема голема разлика и многу канцеларии во Германија го исполнуваат стереотипот со тоа што ги ставаат работите во кутии, наместо да размислуваат надвор од нив. Ова може да доведе до многу „Amtsschimmel“ што во буквален превод значи канцелариска мувла.
Фотографија: Olaf Wandruschka - Fotolia.com
Chef/Шеф
Секој вработен во Германија има „Chef“. Тоа е нивниот претпоставен и не, тој не готви за нив. Доколку претпоставениот е жена, тогаш се вика „Chefin“. Зборот е предизвик и „лажен пријател“ за Германците кои учат англиски јазик. Но, зарем не би сакале да имате личен готвач? Тој луксуз е резервиран само за врвните директори – кои немаат претпоставени.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Telko/Телко
Добрата комуникација е клучна за успешно завршување на работите, нели? Во модерниот и глобализиран свет сите со кои треба да комуницирате не се во вашата зграда. За голем број од вработените, телефонските конференции, „ Telefonkonferenz “, се секојдневна рутина. Германците сакаат да ги кратат зборовите па така „Telefonkonferenz“ станува „Telko “.
Фотографија: Gajus - Fotolia.com
Gleitzeit/Глајтцајт
"Gleitzeit" – во буквален превод значи „лизгаво време“ и е сон за сите кои не се ранобудци. Тоа е флексибилно време. Додека колегите го пијат третото кафе во 9:59 часот наутро, можете да дојдете на работа пред да почне најдинамичниот дел од работниот ден. Но, тоа можете да го направите само доколку некој од вашите колеги не закажал „Telko “ во 8 часот.
Фотографија: Colourbox
Kantine/Кантине
Јадењето на топол оброк за ручек е многу важно во Германија. Голем дел од компаниите нудат „Kantine“, односно кафетерија/кантина каде што може да се најдат традиционални јадења. Доколку внимавате на вашата тежина, тогаш добра идеја би било да си понесете јадење од дома. Во секој случај, кога Германец ќе види дека јадете ќе ви рече "Mahlzeit", односно „пријатно јадење“.
Фотографија: Imago
Quereinsteiger/Кверајнштајгер
Во Германија, вообичаено е луѓето да работат во полето во кое биле образувани и долго да останат на тоа работно место. Неретко е многу тешко да ја промените работата затоа што голем дел од работодавачите очекуваат дипломи и сертификати од нивната област. За оние кои успеаваат да се преориентираат има посебен збор: "Quereinsteiger", што во буквален превод значи - страничен сурфер.
Фотографија: Colourbox/Pressmaster
Ausgleichstag/Аусглајхстаг
Работевте прекувремено во последно време? Тогаш време е да ги земете заработените пари и да одите на „Ausgleichstag“, односно да земете слободен ден за компензација. Доколку имате само еден ден и живеете на северниот брег, можете да прошетате по плажа. Но, доколку ви се собрани повеќе денови, имате доволно време да организирате некое подолго патување. Само мобилниот телефон оставете го дома.
Фотографија: picture-alliance/dpa/Naupold
Betriebsrat/Бетрибсрат
Да се биде фер е приоритет во германската работна средина и секоја компанија задолжително мора да има „Betriebsrat“, односно совет на вработени кои ги застапуваат своите колеги. Тие се медијатори и ги олеснуваат преговорите со менаџментот со цел да се осигураат дека сѐ тече како што треба. Ако размислувате да се кандидирате за некоја јавна функција, „Betriebsrat“ е добро место за почеток.
Терминот значи „одговорно лице за обезбедување на еднакви можности“. Позади импресивната титула, стои важна улога која обезбедува фер работна средина. Овие лица учествуваат во процесот на регрутирање на нови работници и се присутни на интервјуата. Нивната задача е да се осигураат дека жените, лицата со попреченост и малцинствата имаат исти можности при вработувањето како сите други.
Фотографија: Fotolia/Andrey_Arkusha
Elternzeit/Елтернцајт
Се преведува како „време за родителите“, но во пракса тоа е всушност „време за децата“. Стапката на новородени во Германија е толку ниска што потенцијалните родители се мотивираат со 12 до 14 месеци платено отсуство од работа, т.е. „Elternzeit“, а по раѓањето на детето, на родителите им се гарантирани следните 3 години на работното место.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Feierabend(bier)/Фајерабенд(биер)
Сите добри нешта имаат крај (дури и работниот ден). Во Германија, тогаш започнува забавата (дури и за канцеларката). Крајот на работниот ден се нарекува „Feierabend“- „време за забава“. За освежителниот пијалок во кој речиси сите возрасни уживаат на крајот на денот има посебен збор „Feierabendbier“, односно пиво за крај на работниот ден.