Топлотни бранови предизвикуваат проблеми ширум светот. Иако многумина се радуваат на сончевите денови, пожари, уништени култури и здравствени проблеми се дел од катастрофалните последици од топлото време.
Реклама
Повеќето од нас уживаат во сончевите денови и се жалат кога врне- но зад чистото небо се наоѓа помалку пријатна реалност. Од јуни 2018, повеќе региони во светот се соочуваат со пеколни температури кои предизвикуваат пожари, уништени земјоделски култури и смрт на луѓето.
Најтоплата година во историјата беше 2016, поради комбинација од глобалното затоплување и силниот ефект на Ел Нињо. Иако во 2018 се случува обратен климатски процес- Ла Ниња- која води кон намалување на температурите- овогодинешниот јуни е еден од најтоплите во историјата.
Под топлотен бран се подразбира период од најмалку пет дена со температури од 5 степени над просекот.
Екстремно топли поединечни денови можат да бидат исклучок и најчесто немаат врска со топлотни бранови или глобално затоплување.
Но, трендот е јасен: како резултат на климатските промени, треба да очекуваме уште поекстремни и почести топлотни бранови, вели за ДВ Клер Нулис од Светската метеоролошка организација.
Топлотен удар
За некој од јужна Европа, 30 степени целзиусови не се ништо посебно. Но, тоа е дефинитивно невообичаено за жители на Обединетото Кралство или Ирска каде нормалните температури во јуни не надминуваат 20 степени. На 28 јуни, во Глазгов беше измерена највисоката температура во јуни во историјата со 31,9 степени, додека во ирскиот град Шенон достигна 32 степени.
Германците уживаа- или страдаа- под температури над 30 степени целзиусови во поголемиот дел од мај и јуни. Северна Америка исто така не го избегна топлотниот бран. Денвер и Лос Анџелес беа меѓу неколкуте градови во САД каде беа измерени рекордно високи температури. Во канадскиот Монтреал беше измерена највисока температура во последните 147 години. Во топлотниот бран загинаа повеќе од 70 луѓе.
Во сценариот за климатските промени, екстремни топлотни бранови може да се случуваат „на секои две години во втората половина од 21 век“, предупредува Владимир Кендровски, технички офицер за климатски промени и здравје во регионалната канцеларија на Светската здравствена организација во Бон.
„Топлотните бранови предизвикаа повеќе жртви во Европа во последните децении отколку било кој друг настан поврзан со екстремно време“, вели Кендровски за ДВ.
Климатска катастрофа во сиромашните земји
01:41
Пораст на загадувањето
Високите температури го зголемуваат нивото на загадувачи во воздухот затоа што ја зголемуваат брзината на хемиските реакции. Тоа пак го зголемува ризикот од кардиоваскуларни и дишни заболувања. Честичките како поленот, кои можат да предизвикаат астма, се исто така повисоки во екстремно топли температури, велат во СЗО.
Невообичаено високите ноќни температури не дозволуваат мирен сон, и му оневозможуваат на телото да се опорави од дневните горештини.
Ранливите групи како малите деца и постарите најмногу страдаат, вели Симоне Сандхолц, од Институтот на ОН за животна средина и човечка безбедност. Повеќе жртви на екстремните топлини живеат во густо населени урбани средини, каде вентилацијата е недоволна, додава таа.
И доколку некогаш сте почуствувале дека мозокот не ви функционира поради топлината, науката вели дека веројатно сте во право. Топлото време ви ја намалува брзината на мислечкиот процес за околу 10 проценти, вели последната студија.
Време за адаптација
Доколку здравствените системи се подобро подготвени и координирани со метеоролошките, здравствените проблеми од топлотните бранови и топлото време можат да се превенираат, вели Кендровски. „Тоа е добрата вест“, потенцира тој.
Сандхолц ја потенцира улогата на адекватното урбано планирање заради намалување на влијанието на топлината во урбаните средини. Едноставни промени, како изградба на зелени зони или креирање на коридори за ветер, можат да направат голема промена.
Не смееме да ја потцениме топлината, заклучува Сандхолц.
Растечката пустина
Плодната почва исчезнува, огромни површини земјиште еродира. Преку својата конвенција за борба против опустошувањето (дезертификацијата), ОН се обидуваат да го запрат ваквиот развој.
Фотографија: DW/Stefan Dege
Суви пространства
Камен, песок и солени пустини- речиси една третина од површината на земјата е скудна, неплодна земја- површина која постојано се зголемува. Поголемиот дел се создал низ илјадници години, како на оваа фотографија на која е планините Хогар во Алжир. Но денес ширењето на пустините е резултат на односот на човекот.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Суво, и станува посуво
Со дезертификацијата се означува пресушената земја. Тоа особено се случува во региони кои веќе се жртви на суша, како делови на Африка, Америка и Азија. Ова житно поле во Тексас (САД) не ја преживеа големата суша која се случи во летото 2011.
Фотографија: Getty Images
Зависи од луѓето
Околу 70 илјади квадратни километри пустини се создаваат секоја година- регион со големина на Ирска. Освен климатските промени, во прв ред виновни се луѓето за ширењето на пустината. Земјоделците, како овие во Бразил, во иднина ќе мораат да се адаптираат на промените во климата и да засадуваат одржливи култури.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Прекумерното пасење води кон суша
И преголемиот број животни ја пресушува земјата. Тие ги преживаат последните мали растенија, па земјата повеќе нема заштита од ветер и вода. Кога ќе настапи суша, тоа набрзо води кон опустошување: земјата станува кревка и слаба и брзо пропаѓа.
Фотографија: DANIEL GARCIA/AFP/Getty Images
Премногу фарми
Веќе раширената суша им је отежнува работата и на фармерите- како на ова житно поле во Мексико. Не помага ни тоа што полињата често не се одржуваат добро. По жетвата, не и се дава време за опоравок што и е потребно пред следната сеидба. Резултатот е што земјата губи хранливост и помалку растенија растат- што пак води кон ерозија.
Фотографија: Ofelia Harms
Исчезнуваат и шумите
Бројот на дрвјата исто така драматично се намалува. Поради потрагата по горива, дрво, за проширување на обработливото земјиште или живеалишта, луѓето ги сечат дрвјата и ги уништуваат шумите. Дрвјата ја спречуваат ерозијата на земјиштето од водата или ветрот. Но, со нивното сечење земјата станува ранлива- и брзо пресушува.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Вода, вода насекаде...
Населението расте, а со тоа се зголемува и конзумацијата на водата. Последниве 50 години, тоа е двојно зголемено. Делумно, тоа е резултат и од интензивната земјоделска иригација, со што резервите на вода драматично се намалија.
Фотографија: AFP/Getty Images
Верижна реакција за екосистемот
Откако опустошувањето ќе започне, тоа предизвикува верижна реакција: бидејќи посевите се уништени, водата исчезнува а земјата се суши. Земјата станува солена и тешка, како тука во Индија. Тешко е потоа да се спаси вакво пресушено земјиште.
Фотографија: AP
Далекусежни последици
Опустошувањето не само што води кон уништување на екосистемот, туку последиците се уште подлабоки. Може да води кон уништување на животински видови, сиромаштија, глад и недостаток на вода- што сето води кон суша. Во западноафриканските земји, како тука во Буркина Фасо, ширењето на пустината има катастрофален ефект врз луѓето. Се работи за ѓаволски круг.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Повторно оплодување на сувата почва
Повторното оплодување на почвата е можно, но многу скапо. Најчесто, пошумувањето се смета за добар начин да се поврати вегетацијата. Новите дрвја, како тука во Доминиканската република се садат за да се заштитат планините од ерозија. Досега, успехот на ваквите проекти на светско ниво беше умерен.
Фотографија: DW / Sascha Quaiser
„Најголемиот еколошки предизвик на нашето време“
Конвенцијата на ОН за борба против опустошувањето стапи во сила во 1996 година. Оттогаш, целта е да се поврати сувата земјата и да се спречи ширењето на пустината. На 17 јуни секоја година се одбележува борбата против опустошувањето (дезертификацијата).